Nowa wersja platformy, zawierająca wyłącznie zasoby pełnotekstowe, jest już dostępna.
Przejdź na https://bibliotekanauki.pl
Ograniczanie wyników
Czasopisma help
Lata help
Autorzy help
Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 150

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 8 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 8 next fast forward last
|
|
tom R. 93, nr 1
300--304
PL
W publikacji analizowany jest regulator stanu, którego parametry podlegają adaptacji zgodnie z regułą Widrowa-Hoffa. Stały współczynnik wykorzystywany przy wyznaczaniu poprawek regulatora stanu wyznaczono za pomocą algorytmu BAT. Sterowanym obiektem jest układ dwumasowy. Przedstawiono analizę właściwości dynamicznych struktury sterowania, wykonano badania dla znamionowych oraz zmodyfikowanych parametrów obiektu, a także porównano działanie klasycznego oraz adaptacyjnego regulatora stanu. Zaprojektowany regulator zaimplementowano w karcie dSPACE1103, a następnie przeprowadzono testy na stanowisku laboratoryjnym.
EN
In article adaptive state space controller is analyzed. Parameters are recalculated according to Widrow-Hoff rule. Inside adaptation algorithm, the constant value of learning rate is selected using BAT algorithm. The plant used in control structure is two-mass system. Dynamical properties of proposed controller are considered. Results are prepared for nominal and disturbed parameters of the plant. Comparison between classical and adaptive controller is also presented. Designed controller has been implemented in dSPACE1103 card, then experiment was prepared.
|
2014
|
tom R. 90, nr 6
79--82
PL
W publikacji przedstawiono obserwator Luenbergera współpracujący z modelem jednokierunkowej sieci neuronowej. Zastosowany model steruje parametrami determinującymi właściwości dynamiczne klasycznego obserwatora. Celem jest redukcja wzmocnień szumów pomiarowych, obserwowanych w stanach ustalonych przebiegów oraz większa precyzja estymacji w stanach przejściowych. Opracowany układ zaimplementowano w celu odtwarzania zmiennych stanu układu napędowego z połączeniem elastycznym.
EN
In this article the Luenberger observer cooperating with feedforward neural network is described. Applied model controls parameters shaping dynamics properties of classical observer. The main goal is elimination of measurement noises, observed in transients during steady states and higher precision of estimation while transient states. Designed system was implemented for state variables estimation of drive with elastic joint.
|
|
tom Vol. 69, nr 33
222--238
PL
W niniejszym artykule przedmiotem badań są estymatory neuronowe zastosowane w celu odtwarzania zmiennych stanu układu napędowego z połączeniem sprężystym. Analizie poddano modele estymujące prędkość maszyny roboczej oraz momentu skrętnego napędu. W trakcie doboru współczynników wagowych sieci neuronowych zastosowano metodę Levenberga–Marquardta. Ten etap procesu projektowania zmodyfikowano poprzez wprowadzenie redukcji struktury zastosowanych modeli. W tym celu zastosowano współczynnik istotności połączeń – LRSI (Local Relative Sensitivity Index). Zaprojektowane estymatory zmiennych stanu charakteryzując się wysoką dokładnością odtwarzania dla szerokiego zakresu zmian zadanej trajektorii prędkości oraz przełączania momentu obciążającego, a także w obecności zmian parametrów napędu. Wyniki badań symulacyjnych zostały potwierdzone w eksperymencie wykonanym na stanowisku laboratoryjnym.
EN
This paper is focused on neural models applied for estimation of state variables drive with elastic connection. Models that estimate speed of the load and shaft torque are analyzed. For calculation of weight coefficients of neural networks the Levenberg–Marquardt algorithm was used. This stage of the whole design process was modified by application of the structure reduction of neural models (based on Local Relative Sensitivity Index). For this purpose significance factors of the connections were used. Prepared models of state variables have high precision of estimation for wide range of changes of reference speed and switching of the load, and also for changes of the parameters of two-mass system. Simulation results are confirmed by experimental tests.
5
100%
|
2006
|
tom Vol. 16
279--287
PL
Osuwiska należą do naturalnych zagrożeń geodynamicznych, powodujących zagrożenie środowiska naturalnego i przynoszące znaczne straty ekonomiczne w wielu regionach świata. W artykule przedstawiono zastosowanie teledetekcji, fotogrametrii i modeli cyfrowych terenu do badania osuwisk. Pogórze Dynowskie jest najsłabiej rozpoznane pod kątem występowania osuwisk w polskich Karpatach fliszowych. Problem ten był omawiany w nielicznych opracowaniach naukowych ( Wdowiarz, 1946; Pękala, 1965). Obszar badań jest położony w obrębie jednostki skolskiej. Jest ona w tym regionie Pogórza Dynowskiego zbudowana z warstw inoceramowych, łupków pstrych, warstw hieroglifowych i menilitowych oraz warstw krośnieńskich. Całkowita powierzchnia zajęta przez osuwiska wynosi 1667.41 ha, co stanowi około 18 % całego obszaru badań. Na całym badanym obszarze, zarejestrowano 248 osuwisk. Na omawianym obszarze najwięcej osuwisk zarejestrowano w klasie wielkości do 5 ha. Stanowią one około 56 % wszystkich osuwisk. Najmniej osuwisk występuje w klasie powyżej 40 ha. Analiza przestrzenna GIS wykazała, że najczęściej osuwiska występują przy nachyleniach między 7° a 10° oraz przy NE ekspozycji terenu. W celach porównawczych obliczono wskaźniki osuwiskowości dla osuwisk rozwiniętych na jednej serii skalnej, jaki na kilku seriach skalnych. Najczęściej osuwiska występują w obrębie warstw inoceramowych oraz między warstwami inoceramowymi i łupkami pstrymi. W zależności od rozciągłości warstw geologicznych wyróżniono pięć typów osuwisk. Najwięcej zarejestrowano osuwisk subsekwentnych. Jest to prawdopodobnie związane z budową skibową obszaru badań.
EN
Landslides are one of the natural hazards which bring about significant environmental and socio-economical losses in many regions of the world. This is also the case in the Polish Flysch Carpathians, which are prone to mass movements. This paper discusses an application of remote sensing, photogrammetric techniques and digital elevation models in a GIS environment to detect landslide areas. The Dynowkie Foreland is not usually associated with landslides, and this has only been discussed only in some papers (Wdowiarz, 1948; Gucik, 1987). The selected study of area is built of the sediments of the Skole unit. The Inoceramian Beds are dominant, being covered with Variegated Shales, Hieroglyphic Beds and a Menilite-Krosno series. The total surface of the landslides equals to 1667.41 ha which corresponds to 18 % of the whole territory. There are 248 landslides, with large slides dominating total area, while medium and small ones are dominant in quantity. Spatial Analysis showed that landslides are most frequent at angles of 7°-10°. The most frequent group of the landslides occurs on the slope NE exposition. Landslides developed on only one rock series, or on several ones, were distinguished in respect to the basement where the forms developed on the Inoceramian Beds predominate. For comparative aims, the factor of surface landsliding ability was calculated. The highest factor is that for the Variegated Shales and Inoceramian Beds. It results from the observation that the majority of the large surface landslides occur in zones of the Inoceramian Beds and variegated shales outcrops. Five types of the landslides were distinguished in respect to geological structure. The subsequent landslides are dominant. This fact is probably connected with the overthrust fold structure of the area.
|
|
tom T. 12
153-160
EN
Requirement for IT systems monitoring become increasingly important. It concerns many different issues related to their functioning, so it cannot be generalized easily. This paper describes approach used in Lufthansa Systems Poland to solve problem regarding data replication monitoring. I show in it many issues from general point of view and outline developed system architecture, functionality, interface, and its working principles and point out how those ideas may apply to similar problems.
PL
Problem monitorowania systemów IT nabiera ostatnio coraz większego znaczenia a uogólnienie go nie jest proste. Artykuł ten przedstawia jak rozwiązano w firmie Lufthansa Systems Poland problem monitorowania replikacji danych. Zarysowano w nim wiele kwestii w sposób ogólny, przedstawiono też zasady działania systemu oraz wskazano gdzie jeszcze mogą one znaleźć zastosowanie.
|
|
tom Vol. 5, nr 1
69-80
EN
The main idea is to show the application of symbolic computations in analysis of engineering systems with random parameters. The general computational methodology is based on the stochastic second order perturbation method and its implementation in the mathematical package MAPLE. The entire approach is displayed on the example of a simple single degree of freedom dynamical system with random spring stiffness. The results of symbolic computations are derived numerically in the form of probabilistic moments of the structural response, computed for the whole analysis time domain. This methodology can be applied to all the engineering problems, where the response can be derived symbolically in the deterministic case, while input parameters of the system are random variables, fields or processes characterized by the probability density function (PDF) of any type.
PL
W artykule przedstawiono wykorzystanie archiwalnych stereo par zdjęć lotniczych do oceny dynamiki aktywnego osuwiska „Śliwnica” położonego na Pogórzu Dynowskim. Zastosowano w wersji cyfrowej stereo pary zdjęć lotniczych z lat: 1965 i 2002. Na ich podstawie wygenerowano dwa fotogrametryczne wysokościowe modele cyfrowe terenu. Następnie w systemie GIS poprzez przestrzenne porównanie rzeźby terenu z wysokościowych modeli cyfrowych terenu generowano mapę różnicową przemieszczeń mas skalnych. Obrazuje ona dynamikę przestrzenną przemieszczeń mas skalnych w obrębie osuwiska. Ponadto wykonano przekroje geomorfologiczne przez poszczególne modele cyfrowe terenu, oceniając różnice w rzeźbie terenu. Na przykładzie klifu w Jastrzębiej Górze pokazano zastosowanie stereo par zdjęć lotniczych oraz modelu cyfrowego terenu LIDAR (Light Detection and Ranking) do określenia dynamiki strefy brzegowej klifu i identyfikacji osuwisk. Do tego celu wykorzystano stereo pary zdjęć lotniczych z 2004 roku oraz wysokościowy model cyfrowy terenu z 2011 roku, otrzymany metodą lotniczego skaningu laserowego. Na podstawie analizy rzeźby wysokościowego modelu terenu, stwierdzono trzy osuwiska oraz liczne obrywy i obsypywanie się utworów geologicznych z klifu. W badanym rejonie klifu określono wielkość przemieszczeń linii krawędzi klifu między rokiem 2004 a 2011. Stwierdzono także zagrożenia przez osuwiska lokalnej infrastruktury.
EN
This paper presents the use of archival stereo pairs of aerial photographs from years 1965 and 2002 to assess the dynamics of an active landslide "Śliwnica" located on the Dynów foothills. Two photogrammetric digital terrain elevation models were generated. Then, by comparing the spatial relief digital terrain elevation models, the map of differential displacements of rock masses was generated with GIS system. It reflects the dynamics of the spatial displacement of rock masses within the landslide. In addition, cross-sections were performed by different geomorphological digital terrain models to assess the differences in terrain. For example, a cliff in Jastrzębia Góra shows the application of stereo pairs of aerial photographs and digital terrain model LIDAR (Light Detection and Radar) to determine the dynamics of coastal cliffs and identification of landslides. Stereoscopic effect disturbed by the vegetation lush, but in spite of these shortcomings managed to reach the edge of the cliff set was possible to determine. Images were analyzed at different magnifications in order to commit the slightest error. It was found that between 2004 and 2011 the edge of a cliff in the area Jastrzębia Góra moved up to over 19 meters. At the same time the analysis of the digital terrain model derived from airborne laser scanning showed activation of the three landslides that threaten the surrounding infrastructure. Digital model derived from airborne laser scanning can determine the precise extent of landslides, slope and slope primary and secondary data provides many landslides morphometry. The advantage of this method is the ability to filter data and therefore to eliminate the vegetation. Skilful interpretation of the terrain can efficiently speed up field work and thus reduce the cost of research.
|
|
tom z. 111
37-46
EN
In the paper a principle of improving the methodology of ordering equations in thermal problems and designing a simulator of electrothermal phenomenon has been presented.
PL
Głównymi zadaniami pracy było opracowanie metod przyspieszających rozwiązywanie równania przewodnictwa ciepła z wykorzystaniem metody różnic skończonych i napisanie dwóch symulatorów zjawisk elektrotermicznych odpowiednio dla przyrządów półprzewodnikowych mocy i dla układów scalonych. Autor zaproponował dwa algorytmy porządkowania układu równań liniowych o podobnej skuteczności jak metoda prawie optymalna (minimum degree) ale działające w znacząco krótszym czasie. Przedstawiono również sposoby przyspieszenia obliczeń w przypadku uwzględniania w modelu termicznym nieliniowych warunków brzegowych. W drugiej części pracy autor zaprojektował dwa symulatory elektrotermiczne: MOPS + TULSOFT i DUET. W pierwszym symulatorze zastosowano autorską koncepcję łączenia dwuwymiarowego symulatora zjawisk elektrycznych z trójwymiarowym symulatorem zjawisk termicznych. W symulatorze DUET najważniejszym elementem jest zastosowanie ekstraktora schematu elektrycznego również do generacji trójwymiarowego modelu termicznego w celu automatycznego uzyskania powiązanych modeli termicznego i elektrycznego na podstawie plików w formacie GDSII. Oba symulatory wykorzystano w analizie zjawisk elektrotermicznych w wybranych strukturach półprzewodnikowych: diodach PIN, tranzystorach IGBT i VDMOS, bramkach cyfrowych, zwierciadłach prądowych i wzmacniaczach operacyjnych.
EN
The main aim of the paper is a determination of the basic probabilistic characteristics for the effective elasticity tensor of the periodic fiber-reinforced composites, using the generalized stochastic perturbation technique. An evaluation of the generalized stochastic perturbation method of the analytical formulas and the Monte-Carlo simulation technique is provided for the 1D periodic structure with random material parameters. The higher-order terms are determined using numerical determination of the response functions between the effective tensor components and the given random input variables. It is carried out with the use of the Least Squares Method (LSM), applied for the series of computational experiments consisting of the Finite Element Method (FEM) solutions to the cell problems for the randomized input parameters. The key problem is the weighting LSM procedure worked out to speed up the probabilistic convergence of the homogenization results.
11
Content available remote Czujniki momentu obrotowego
100%
|
|
tom R. 16, nr 5
20-27
PL
Pomiary momentu obrotowego odgrywają bardzo ważną rolę w świecie techniki. Uzyskiwane dane wykorzystywane są w licznych procesach z różnych dziedzin, umożliwiając ich poprawne przeprowadzenie lub też przyczyniając się do ich optymalizacji. Tak szybki rozwój szeroko pojętej branży technicznej nie byłby możliwy, gdybyśmy nie dysponowali przyrządami pomiarowymi dostarczającymi ilościowych informacji właściwie na każdym etapie rozwoju danej konstrukcji: od założeń aż po weryfikację gotowego modelu, a nawet później, podczas ciągłego monitorowania pracy urządzenia, z którym często są zintegrowane. W artykule przybliżone zostaną podstawy teoretyczne dotyczące momentu obrotowego, metody jego pomiaru oraz najpopularniejsze rodzaje przetworników stosowanych do tego celu wraz z przykładami ich aplikacji oraz produktów dostępnych obecnie na rynku.
12
Content available remote Zagadnienia wrażliwości własności efektywnych materiałów kompozytowych
100%
|
|
tom R. 3, nr 7
232-237
PL
Teoretyczne i numeryczne aspekty wrażliwości własności efektywnych materiałów kompozytowych o składnikach liniowo-spreżystych i poprzecznie izotropowych są tematem niniejszej pracy. Zostały one przedyskutowane i zilustrowane przykładami inżynierskimi dotyczącymi kompozytów periodycznych i dwuskładnikowych o osiowo rozłożonych niejednorodnościach oraz struktur włóknistych, jednakże model ogólny został sformułowany dla kompozytów o dowolnej liczbie składników. Obliczenia numeryczne zostały wykonane za pomocą systemu komputerowego MAPLE do rachunku symbolicznego, a także wykorzystując specjalnie zmodyfikowany program Metody Elementów Skończonych MCCEFF. W celu zweryfikowania wrażliwości różnych kompozytów na ogólny stan odkształcenia/naprężenia wprowadzono funkcjonał wrażliwości oparty na energii odkształcenia w jednostkowym stanie równomiernego osiowego i postaciowego odkształcenia komórki periodyczności. Dalsze analizy numeryczne w tym zakresie pozwolą na analizę wrażliwości innych materiałów kompozytowych, optymalizacją różnych kompozytów, rozwiązywanie zagadnień identyfikacji w kompozytach, jak również analizę wrażliwości na kształt struktur ujednorodnionych oraz modelowanie wrażliwości materiałów kompozytowych o własnościach losowych.
EN
The main aim is to present theoretical aspects and the Finite Element Method implementation of sensitivity analysis in homogenization of composite materials with linear elastic components using the effective modules theory. Sensitivity analysis of effective material properties is presented in a general form for n-component periodic composite and is illustrated by the examples of periodic 1D as well as 2D heterogeneous structures; sensitivity coefficients are determined for the effective elasticity tensor components. The structural response functional for the fiber-reinforced elastic composite is proposed in a form of total strain energy resulting from some uniform strain state imposed on the composite Representative Volume Element (RVE). Numerical results confirm the usefulness of the homogenization method in computational analysis of composite materials sensitivity and may be applied in composite optimization, identification, shape sensitivity studies as well as in stochastic sensitivity analysis of random composites.
PL
Regulator stanu ze zmiennymi parametrami zastosowany w strukturze sterowania układu dwumasowego W artykule przedstawiono metodykę projektowania regulatora stanu, którego nastawy są aktualizowane on-line – w trakcie działania układu. W celu optymalizacji parametrów regulatora zastosowano regułę delta. Obiektem jest układ napędowy, posiadający w części mechanicznej elastyczny wał łączący silnik napędzający z maszyną roboczą. Założono również zredukowaną liczbę czujników pomiarowych, w związku z tym zastosowano filtr Kalmana. Wykonano testy porównawcze dla adaptacyjnego oraz klasycznego regulatora zastosowanego w pętli regulacji prędkości napędu. Uzyskano poprawę precyzji sterowania prędkością układu, szczególnie istotna jest poprawa działania klasycznego układu w obecności zmian parametrów obiektu.
EN
In this paper design process of state space controller with on-line adaptation of parameters is presented. The delta rule is implemented for adaptation of gains of the controller. The object is electrical drive with elastic connection between motor and load machine. Reduced number of measurement sensors is assumed. For this purpose the Kalman filter is used. Tests show comparison between classical and proposed, adaptive controller. Improvement of speed control, using described controller, is achieved, especially in presence of parameters changes of the two-mass system.
14
100%
|
2015
|
tom Vol. 25, no. 4
961--973
EN
The main aim is to present recent developments in applications of symbolic computing in probabilistic and stochastic analysis, and this is done using the example of the well-known MAPLE system. The key theoretical methods discussed are (i) analytical derivations, (ii) the classical Monte-Carlo simulation approach, (iii) the stochastic perturbation technique, as well as (iv) some semi-analytical approaches. It is demonstrated in particular how to engage the basic symbolic tools implemented in any system to derive the basic equations for the stochastic perturbation technique and how to make an efficient implementation of the semi-analytical methods using an automatic differentiation and integration provided by the computer algebra program itself. The second important illustration is probabilistic extension of the finite element and finite difference methods coded in MAPLE, showing how to solve boundary value problems with random parameters in the environment of symbolic computing. The response function method belongs to the third group, where interference of classical deterministic software with the non-linear fitting numerical techniques available in various symbolic environments is displayed. We recover in this context the probabilistic structural response in engineering systems and show how to solve partial differential equations including Gaussian randomness in their coefficients.
15
Content available remote Polityka bezpieczeństwa informacji w przedsiębiorstwie
100%
|
|
tom Nr 30
149--154
PL
W treści referatu przedstawiono problem strategii i polityki ochrony systemów informatycznych oraz znaczenie auditu zabezpieczeń dla skutecznej realizacji tej polityki. System informacyjny jest tak bezpieczny, jak bezpieczny jest jego najsłabszy element. Każda organizacja powinna, a czasami z uwagi na obowiązujący system prawny - musi, zabezpieczyć dane, które są w jej posiadaniu. W tym zadaniu dużą pomocą okazuje się polityka bezpieczeństwa informacji. Określa ona podstawowe zasady ochrony informacji w przedsiębiorstwie, sposoby ich przetwarzania niezależnie od medium, na jakim się znajdują (papierowe, informatyczne). Swoim zasięgiem obejmuje ludzi, sprzęt, oprogramowanie oraz bezpieczeństwo fizyczne, logiczne i komunikacyjne przetwarzanych informacji.
EN
This report investigates into a strategy problem, computer system protection policy and the importance of security audit for the efficient realisation of this policy. Information system is as safe as its weakest element. Every organisation should and sometimes has to, regarding obligatory legal system, protect the possessed data. In this case, security policy may be very helpful. It determinates the basic rules of the information protection in the company, the ways of its processing, regardless of the medium (paper, computer). Its range comprises people, equipment, software and physical, logical, communicative security of the processed information.
EN
The application of the stochastic perturbation technique in the classical Hertz contact problem of a composite with spherical particle is presented in the paper. The perturbation approach is used in conjunction with the Weibull-Second Order Third Moment (W-SOTM) reliability model in numerical analysis of the composite. All computational experiments are carried out using symbolic computation package MAPLE, that makes it possible to visualize the deterministic sensitivity gradients as well as to show probabilistic moments of contact stresses. The entire methodology can be applied to analytical solutions of contact problems with a more complicated contact surface geometry and, on the other hand, to computational implementation in the Finite or Boundary Element Method programs for simulations of some contact phenomena.
PL
Stochastyczna analiza niezawodności w zagadnieniu kontaktowym kompozytu ze sferycznymi inkluzjami. Tematem niniejszej pracy jest zastosowanie stochastycznej metody perturbacji w analizie niezawodności materiałów kompozytowych ze sferycznymi inkluzjami. W analizie tej wykorzystano stochastyczną metodę perturbacji drugiego rzędu uwzględniając momenty probabilistyczne rzędu trzeciego. Zastosowane podejście umożliwiło potraktowanie wybranych parametrów materiałowych i geometrycznych jako zmienne losowe i wyznaczenie wartości oczekiwanych oraz odchyleń standardowych naprężeń kontaktowych. Obliczenia numeryczne wykonano przy pomocy matematycznego do obliczeń symbolicznych MAPLE. Dzięki jego zastosowaniu wykonano wizualizację wybranych elementów losowych, a także gradientów wrażliwości naprężeń kontaktowych. Zaproponowane w pracy podejście można rozszerzyć na rozwiązania analityczne zagadnień kontaktowych o bardziej skomplikowanej geometrii, a także w odpowiednich implementacjach numerycznych Metody Elementów Skończonych lub Metody Elementów Brzegowych.
17
Content available remote Naprawa i wzmacnianie żelbetowych chłodni kominowych
88%
|
|
tom nr 5
34-34
18
63%
EN
There is presented methods of measuring pressure and temperature of bulk materials against silo wall in this paper. This is results of work of silo team research in Institute of Building Engineering in Technical University of Technology in Wroclaw. Historical and modern solutions of gauges constructions and some examples of application are presented.
19
Content available remote Ugięcia belek żelbetowych wzmacnianych taśmami CFRP
63%
|
|
tom nr 6
72--73
PL
W artykule przedstawiono wyniki badań ugięć doraźnych i długotrwałych belek żelbetowych wzmocnionych w strefie rozciąganej taśmami kompozytowymi z włókien węglowych i porównano je z ugięciem belek niewzmocnionych. Belki były wzmacniane przy rozwartości rysy 0,1 mm, aby odwzorować najczęściej spotykane sytuacje eksploatacyjne.
EN
The article presents the results of short-term deflection and long-term deflection of CFRP-strengthened reinforced concrete beams. The results were compared to unstrengthened-reinforced concrete beam deflection.The beams were strengthened at setup under the load (0.1 mm crack width) to reproduce in the laboratory most common cases which occur at construction sites.
EN
The article presents the results of the analysis of selected physicochemical parameters of medicinal peats extracted in northern Poland. For the purpose of this study the statistical analysis was performed for samples from documentation and operation periods. In addition, the spatial distribution analysis was done for average samples (using the Surfer14). The content of organic components in the dry matter and the sedimentary volume from the Wieniec B and Bronowo deposits was determined. Analysis of the spatial distribution of parameters facilitates the location of deposit with the best or inferior parameters, and thus enabling us to plan the rational utilization of extracted peat.
first rewind previous Strona / 8 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.