Przedmiotem artykułu jest wykładnia sumienia w refleksji hermeneutycznej Martina Heideggera i Paula Ricoeura. Myśliciele ci ujmują sumienie w sposób zindywidualizowany, pierwotny wobec różnych teologii, ontoteologii, a także społecznych systemów prawnych i moralnych. Zarówno Heidegger jak i Ricoeur, zrywając z obecnym w filozoficznej tradycji ujęciem sumienia jako wyroczni i trybunału, nie zatrzymują się na jego Freudowskiej i Nietzscheańskiej demistyfikacji. Po dokonaniu refleksji krytycznej chcą ponownie odkryć jego sens, co jest zwłaszcza dostrzegalne w filozofii Ricoeura, w której „hermeneutyka destrukcji” łączy się z „hermeneutyką afirmatywną”. Sumienie u Heideggera, chociaż jest wyzbyte z konkretnych treści, nawołuje do życia autentycznego, wpisując się w problematykę prawdy jako otwarcia i odsłonięcia, natomiast u Ricoeura sumienie wiąże się z postulatem samorealizacji i poświadczenia (wierności danemu słowu), czyli prawdy jako wiary i zaufania Sobie i Innemu. Chociaż Ricoeur w swojej koncepcji sumienia inspirował się filozofią Heideggera, to dołączając do niej pominięte przez autora Bycia i czasu aspekty, znacznie ją zmodyfikował. Na tle podobieństw i różnic obu ujęć wyłaniają się pewne problemy, które w niniejszej pracy chcę uwyraźnić. Włączając się w hermeneutyczny dyskurs, pozostawiam poruszaną problematykę otwartą.
EN
The object of the article is the interpretation of conscience found in the hermeneutic reflection of Martin Heidegger and Paul Ricoeur. These thinkers understand conscience in an individualized manner that is individualized and prior with respect to various theologies, ontotheologies, and legal and moral social systems. Both Heidegger and Ricoeur, breaking with the understanding of conscience as oracle and tribunal found in the philosophical tradition, do not stop at its Freudian and Nietzschean demystification. After carrying out critical reflection they want to recover its sense; this is especially visible in the philosophy of Ricoeur, in which the “hermeneutics of destruction” is combined with a “hermeneutics of affirmation”. For Heidegger, although conscience is devoid of concrete contents, it calls to an authentic life, appearing in context of the problematic of truth as openness and unhiddenness; for Ricoeur, however, conscience is connected with the postulate of self-realization and testimony (fidelity to one’s given word), that is, truth as faith and trust toward Oneself and toward Another. Although Ricoeur was inspired in his conception of conscience by the philosophy of Heidegger, by adding to it aspects overlooked by the author of Being and time, he modified it significantly. In view of the similarities and differences between these two approaches, certain problems emerge, which I attempt to make clear in this work. Entering into a hermeneutic discourse, I leave this problematic open.
2
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Hans-Georg Gadamer combines the experience of art with the experience of truth. Dealing with art impacts strongly upon human existence. Reality and art – despite their different ontological status – remain together in a dynamic relationship. This article consist of two parts. The first one considers Gadamer’s aesthetics. Taken into account are such issues as: hermeneutical aesthetic experience, the ontological status of art, truth of art and relationship between art and reality. The second part confronts Gadamer’s aesthetics with some forms of contemporary art such as: happening, performance and pop art. This article focuses on the consequences which result from this confrontation for the truth of art and its relationship to reality.
PL
Hans-Georg Gadamer łączy doświadczenie sztuki z doświadczeniem prawdy. Obcowanie ze sztuką oddziałuje silnie na ludzką egzystencję. Rzeczywistość i sztuka, pomimo różnego statusu ontologicznego, pozostają ze sobą w dynamicznym związku. Niniejszy artykuł składa się z dwóch części. W pierwszej części rekonstruuję estetykę Gadamera. Podejmuję m. in. zagadnienia: hermeneutycznego doświadczenia estetycznego, statusu bytowego dzieła sztuki, prawdy sztuki i relacji pomiędzy sztuką a rzeczywistością. W drugiej części konfrontuję rozważania hermeneuty z niektórymi przejawami sztuki współczesnej, takimi jak: happening, performans, pop-art. W artykule skupiam się na konsekwencjach, jakie płyną z tej konfrontacji dla zagadnienia prawdy sztuki i jej relacji do rzeczywistości.
3
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Poland, like other countries with previously dominant state healthcare systems, has introduced ownership transformation in the healthcare structure. These changes, however, are being accomplished without a clearly defined state policy in this area. The aim of the present study was to assess the course and effects of ownership transformation in outpatient healthcare and hospitals. Data were collected from publications of the Central Statistical Office, which provided information on the numbers of outpatient healthcare institutions, medical practices, general hospitals, and services they provided. The healthcare ownership transformation has divided the medical services market into public and nonpublic providers. In addition, privatization of outpatient healthcare facilities precedes privatization of hospitals, outpatient institutions providing primary healthcare were privatized first; the subsequent stage included those providing specialized services, at first privatization of ambulatory medical infrastructure preceded privatization of services in urban areas, whereas in rural areas, privatization of services preceded structural privatization, privatization provides favorable conditions to improve territorial availability of outpatient healthcare in urban areas, medical practices, although numerous, are of little importance in providing services, the hospital ownership transformation is at its initial stage, and structural ownership transformation in the Polish healthcare system is subject to market rules.