W artykule przeanalizowano sytuację związaną z podnoszeniem kwalifikacji wśród osób z wykształceniem zawodowym. Nacisk położono na zbadanie relacji między poziomem elastyczności danej formy zatrudnienia a intensywnością uczestnictwa w pozaformalnej edukacji ustawicznej. Korzystając z danych z badania Uwarunkowania decyzji edukacyjnych (z lat 2013 i 2014) skoncentrowano się na różnych typach zatrudnienia najemnego, takich jak: umowy o pracę na czas określony, nieokreślony, niestandardowe zatrudnienie w ramach kodeksu cywilnego, a także umowy na część etatu. Pokazano, że wśród osób z wykształceniem zawodowym związek między poziomem elastyczności i bezpieczeństwa danego miejsca pracy a prawdopodobieństwem uczestnictwa w edukacji jest złożony, a różnicuje go nie tylko typ umowy o pracę, lecz także wiek i płeć pracowników. Zidentyfikowano grupy pracowników, dla których elastyczne zatrudnienie wiąże się z wyższymi lub niższymi szansami na podnoszenie kwalifikacji zawodowych.
EN
This paper investigates workers who obtained vocational education for the link between job flexibility and life long learning. Using data from the Determinants of Educational Decisions – Household Panel Survey carried out in Poland in 2013–2014, various non-standard contractual arrangements were analysed, including temporary and part time jobs, as well as various types of work contract. It was shown that for workers with vocational skills, the relationship between flexibility of job arrangements and training was complex. It varied depending not only on the type of job contract, but also on a worker’s age and gender. Types of workers who benefitted the most from flexible job arrangements with regard to educational activities were identified.
The article examines the relationship between health, employment and productivity growth within a person’s life cycle, as measured with the level of individual wages in line with the neoclassical theory. The authors proxy productivity with wages and analyze employment rates, wages and their dynamics by age for people with different health status in Poland. Using nonparametric methods and data from the European Survey on Income and Living Conditions (EU‑SILC) in 2005–2009, the authors show that poorer health is associated with lower earnings and lower employment rates. Poorer health diminishes the probability of employment, the authors say, but the declining employment rate at an older age is more closely connected with falling employment within a health group than with a rising percentage of people in poor health. Lower wages for persons with poorer health are mainly due to their lower education and shorter work experience as well as their concentration in low‑paid sectors and occupations, Lis and Magda note. The isolated impact of health on wage dynamics within a person’s life cycle is very small, according to the authors. Moreover, the results of the study suggest that the decline in health is not the main driver of the observed slump in employment rates at older ages in Poland. The very low employment rates for younger people and those in poor health remain a major challenge for labor market and social policy makers, the authors conclude.
PL
Celem artykułu jest zbadanie relacji zdrowia i zatrudnienia oraz dynamiki produktywności w cyklu życia, mierzonej poziomem indywidualnych wynagrodzeń zgodnie z podejściem neoklasycznym. Analizujemy, jak kształtuje się zatrudnienie i dynamika płac według wieku dla osób z różnym stanem zdrowia w Polsce. Korzystając z danych z Europejskiego Badania Dochodów i Warunków Życia (EU‑SILC) z lat 2005–2009 pokazujemy, że pogarszanie się stanu zdrowia z wiekiem ma charakter płynny. Dla osób w wieku najwyższej aktywności zawodowej stan zdrowia ma wyraźny związek z prawdopodobieństwem zatrudnienia. Jednak spadek zatrudnienia osób w starszych grupach wieku wiąże się raczej ze spadkiem wskaźnika zatrudnienia zarówno wśród osób dobrze, jak i źle postrzegających swoje zdrowie. Innymi słowy, zmiana struktury populacji pod względem oceny swojego stanu zdrowia ma niewielkie znaczenia dla spadku wskaźnika zatrudnienia wraz z wiekiem. Związek stanu zdrowia z sytuacją na rynku pracy jest jeszcze słabszy w przypadku osób, które pozostają w zatrudnieniu. Gorszy stan zdrowia związany jest z niższymi wynagrodzeniami (i tym samym niższą produktywnością), które są jednak skutkiem niższego poziomu wykształcenia i krótszego stażu pracy osób deklarujących zły stan zdrowia, a także rodzaju wykonywanych przez nie prac (zawód, typ miejsca pracy). Sam wpływ zdrowia na dynamikę wynagrodzeń w cyklu życia jest bardzo mały. Na podstawie wyników przeprowadzonych przez nas badań sugerujemy, że z perspektywy zachodzących zmian demograficznych i starzenia się ludności obawy o wpływ stanu zdrowia na możliwości wydłużania aktywności zawodowej nie wydają się uzasadnione. Większym wyzwaniem dla polityki pozostają niskie wskaźniki zatrudnienia młodszych osób o gorszym stanie zdrowia.
This article presents the structural changes of the Polish labour market that took place between 2006 and 2019. In the first part, we describe how the unemployment rate and the labour force participation rate in Poland have changed over the years. Then we discuss technological change, demographic change and shrinking labour supply. In the second part, we focus on the demand side of the labour market and describe the changes in the structure of enterprises and wages that occurred during the covered period. Although the situation on the Polish labour market at the beginning of 2020 was one of the best in the European Union, we point out that the recent years of good economic conditions can be considered as insufficiently used. The most important barriers to be faced by the Polish economy in the coming years include the decreasing labour supply and the lack of employees with appropriate skills. The demographic problems of the Polish labour market will become more severe in the future, and they can only be alleviated by a well-designed migration and educational policy, as well as effective plans to increase the number of children born in the long term.
PL
W artykule przedstawiamy strukturalne zmiany na polskim rynku pracy, które zaszły w latach 2006−2019. W pierwszej części opisujemy, jak na przestrzeni lat zmieniały się stopa bezrobocia i aktywność zawodowa w Polsce. Następnie przechodzimy do kwestii zmian technologicznych, by zastanowić się, czy umiejętności polskich pracowników wystarczą, żeby przeprowadzić transformację technologiczną polskich przedsiębiorstw. Poruszamy również kwestie transformacji demograficznych i malejącej podaży pracy. W drugiej części, poświęconej popytowej stronie rynku pracy, opisujemy przemiany w strukturze przedsiębiorstw oraz w strukturze wynagrodzeń, które zaszły na przestrzeni lat 2006−2019. Choć sytuacja na rynku pracy w Polsce na początku 2020 r. była jedną z lepszych w Unii Europejskiej, wskazujemy, że ostatnie lata dobrej koniunktury można uznać za niewystarczająco wykorzystane. Najważniejsze bariery, które napotka ta gospodarka w nadchodzących latach, to malejąca podaż pracy oraz brak pracowników o odpowiednich kompetencjach. Problemy demograficzne polskiego rynku pracy będą w przyszłości jeszcze bardziej dotkliwe, a zapobiec im może jedynie odpowiednia polityka migracyjna i edukacyjna, a długofalowo − także skuteczne plany zwiększania dzietności.