The article addresses the issue of the usage of the idea of human rights in contemporary disputes on the rights of sexual minorities. In the first part, the philosophical foundations on which the idea of human rights is based are recalled. The connection between rights of human being and his moral duties is underlined. The second part analyzes the content and message contained in the Resolution of the European Parliament on declaring the EU a zone of freedom for LGBTIQ persons of 11.03.2021. In the author’s opinion, this document may be an example of instrumental use of the idea of human rights, which threatens to undermine the position of this peculiar “monument,” which plays an extremely important role in European and world culture and political practice.
PL
W artykule podjęta zostaje kwestia wykorzystania idei praw człowieka we współczesnych sporach na temat praw mniejszości seksualnych. W pierwszej części zostają przypomniane filozoficzne fundamenty, na których zasadza się idea praw człowieka. Podkreślony jest związek pomiędzy prawami jednostki a moralnymi obowiązkami. W części drugiej analizowane są treści i przesłanie, które zawiera w sobie Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie ogłoszenia UE strefą wolności osób LGBTIQ z 11 marca 2021 roku. W ocenie autora dokument ten może stanowić przykład instrumentalnego wykorzystania idei praw człowieka, co grodzi zachwianiem pozycji tego swoistego „monumentu”, który w europejskiej i światowej kulturze oraz praktyce politycznej odgrywa niezwykle istotną rolę.
In the history of European civilisation there have been several documents of particular cultural weight and symbolic meaning. From Magna Carta Libertatum of 1215 to the Universal Declaration of Human Rights from 1948 we can trace the development of political ideas which, while being rooted in religious and philosophical thought, have had a strong impact on the lives of whole societies. In this article I attempt to look at the famous 21 Gdańsk demands from that perspective. The document, signed in August 1980 kindled a peace process which culminated in the collapse of communism in Europe. I would like to infer a relation between the possibility of signing such a document and the election of Karol Wojtyła as Pope. It also seemed interesting to compare the content of the 21 Gdańsk Agreement with that of the less well-known Rzeszów-Ustrzyki Dolne Protocol signed several months later.
Celem artykułu jest przybliżenie czytelnikowi sylwetki księdza profesora Józefa Tischneraw dwudziestą rocznicę jego śmierci. Z perspektywy wieloletniego asystenta zarysowana zostajedziałalność duszpasterska Mistrza oraz jego zaangażowanie w sprawy publiczne. W końcowejczęści artykułu – na przykładzie koncepcji wolności człowieka wypracowanej w książce Spóro istnienie człowieka – przedstawiona zostaje próbka tego, jak Tischner uprawiał filozofię,podejmując najważniejsze problemy współczesnej kultury.
Problem wolności słowa zwracał uwagę myślicieli od samego początku naszej cywilizacji, ale dopiero we współczesnym wieku stał się centralnym zagadnieniem zarówno w filozofii teoretycznej, jak i praktykach społecznych, które miały na celu organizowanie racjonalnej wspólnoty politycznej. Wolność słowa jest nie tylko kwestią prywatnego prawa jednostki, ale także jednym z podstawowych warunków prawidłowego funkcjonowania sfery publicznej. Po drugie, przestrzeń wzajemnej komunikacji przeszła przez ostatnie dziesięciolecia znaczące zmiany, których wciąż doświadczamy. Współczesny odbiorca mediów żyje w McLuhanowskiej „globalnej wiosce”, w której możliwości dostępu do informacji, przechowywania ich, analizowania i wymiany wydają się nieograniczone. Jednak równolegle do tych możliwości pojawiają się niezwykle realne zagrożenia: niebezpieczeństwo manipulacji przez trudne do zidentyfikowania podmioty medialne, a także zjawisko nadmiernych „szumów informacyjnych” oraz niemożność odróżnienia tego faktu od kreacji informacyjnej. Celem artykułu jest prezentacja idei wolności słowa w ujęciu teoretycznym oraz prezentacja jednego studium przypadku, które wymyka się standardowym zachowaniom medialnym.
EN
The problem of freedom of speech caught the attention of thinkers from the very beginnings of our civilization, but it was only in the modern age that it became a central issue both in theoretical philosophy and in social practices that aimed at organizing a rational political community. Freedom of speech is not only a matter of the individual’s private right, but also one of the fundamental conditions for the proper functioning of the public sphere. Secondly, the space of mutual communication has gone through the last decades and we are still experiencing extremely dynamic changes before our eyes – we live in the proverbial “global village” in a total network where the possibilities of accessing information, storing it, analyzing and exchanging views with others seem unlimited. However, parallel to these possibilities, extremely real threats appear: the danger of being manipulated by entities that are difficult to identify, as well as the phenomenon of excessive “crowds of information” and the inability to practically distinguish the fact from the appearance, the essential from the banality. The aim of the article is the author’s presentation of the idea of freedom of speech present in the scientific literature and the presentation of one case study that eludes standard public behavior.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.