Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Praktyczne zastosowania światła spolaryzowanego

100%

Janosik E.

|

2007

|

tom nr 4 (32)

18--19

2

Światło spolaryzowane i jego zastosowanie w medycynie

100%

Janosik E.

Prace Instytutu Elektrotechniki

|

2006

|

tom Z. 228

317-326

PL

W artykule przypomniano pojęcie polaryzacji światła oraz główne sposoby uzyskiwania polaryzacji liniowej. Wymieniono również typowe zastosowania światła spolaryzowanego w nauce i technice (m.in. polarymetria, mikroskop polaryzacyjny, filtry polaryzacyjne). Następnie omówiono główne sposoby wykorzystywania światła polaryzacyjnego w medycynie do celów terapeutycznych, mając na uwadze takie urządzenia biostymulacyjne jak lampa BIOPTRON, lampa BIOSTIMUL, laser niskoenergetyczny.

EN

In this article the concept of light polarisation and the main ways of linear polarization obtain were reminded. The popular applications of polarised light in science and technique were listed (polarimetry, polarisation microscope, polarising filters). Then, the main ways of polarised light using in medicine were discussed, taking into account BIOPTRON lamp, BIOSTIMUL lamp and soft lasers.

3

Warunki oświetleniowe a sprawność widzenia osób starszych

75%

Janosik E.

|

tom nr 11 (15)

11

4

Wpływ niedoświetlenia wnętrz na aktywność człowieka

75%

Janosik E.

Nowa Elektrotechnika

|

2005

|

tom nr 3 (7)

4

5

Zatrudnienie i warunki pracy w województwie śląskim w latach 1990-2014

63%

Janosik E. , Mazur-Kajta K.

|

2016

|

tom Nr 1(12)

42--59

PL

Artykuł zawiera opis i analizę problematyki zatrudnienia oraz warunków pracy w województwie śląskim w latach 1990-2014, biorąc pod uwagę dokonujące się w tym czasie w Polsce, w tym na Górnym Śląsku, przeobrażenia systemowe, gospodarcze i demograficzne. Analizy dokonano m.in. w oparciu o dane statystyczne dotyczące osób zatrudnionych w warunkach zagrożenia, wypadków przy pracy i chorób zawodowych, stwierdzając stopniowe zmniejszanie się liczby osób pracujących w zagrożeniu oraz spadek liczby wypadków. Mimo odnotowanego spadku liczba wypadków przy pracy w województwie śląskim nadal jest wysoka (12000 rocznie). Mniej liczne są także choroby zawodowe, przy czym oprócz pylic i chorób narządu słuchu, częste stają się obecnie również choroby narządu głosu oraz choroby obwodowego układu nerwowego, co ma związek z faktem przekształcania się województwa śląskiego z typowo przemysłowego w województwo o charakterze przemysłowo-usługowym i z wzrostem w latach 1990-2014 zatrudnienia w handlu, usługach i szkolnictwie.

EN

This paper deals with an aspect of employment and working conditions' ratios in the Silesian Voivodship in the years 1990-2014. At the same time the ongoing system of transformation of Poland has been taken into account along with demographic and economic changes in Upper Silesia. The above aspect is based on statistical data related to people who were employed in dangerous conditions, work accidents and occupational diseases. The gradual decline of the number of people employed in conditions of threat and the decrease in accidents was observed. In spite of the observable decrease the number of accidents is still high (12000 annually). The number of occupational diseases has also decreased, however, pneumoconiosis and hearing system disorders, vocal organ diseases and peripheral nervous system diseases are often encountered. The problems are due to the transformation of the Silesian Voivodship from a typically industrial region into the Voivodship of the industrial and service nature and to the increase in the employment rate in trade, provision of services and education in the years 1990-2014.

6

Właściwości światła niebieskiego

63%

Janosik E. , Marzec S.

|

tom T. 21, cz. 2

37--46

PL

Światło niebieskie stanowi składową widma promieniowania słonecznego oraz widm wielu źródeł sztucznych. Oprócz generowania wrażeń wzrokowych, ma zdolność oddziaływania na organizm człowieka jeszcze w innym charakterze. Doniesienia naukowe stwierdzają możliwość wpływu światła niebieskiego m.in. na przebieg rytmu biologicznego, na samopoczucie osób starszych, na proces leczenia zmian skórnych. Jednak najlepiej rozpoznanym aspektem oddziaływania światła niebieskiego na człowieka jest jego zdolność do wywoływania uszkodzeń siatkówki oka. W środowisku pracy, domowym i komunalnym stosuje się liczne źródła technologiczne czy źródła oświetleniowe nowej generacji, które w swoim widmie zawierają światło niebieskie, dlatego światło to można uznać za powszechnie występujący czynnik, mogący zagrażać zdrowiu człowieka. W artykule przytoczono wyniki przeglądu literatury oraz informacji w mediach o oddziaływaniu światła niebieskiego na człowieka, celem przybliżenia tego tematu szerszej grupie społeczeństwa.

EN

Blue light is a component of the sun and many artificial sources’ radiation spectrum. This light has capacity for not only creation of visual impression but also affecting the human organism otherwise. In accordance with scientific reports, the blue light may have effect on biological rhythm, elderly persons condition, treatment of skin diseases. But its capacity for retina’s injury is recognized in the best way. There are many technological or modern lighting sources at work, domestic and municipal environment, which emit blue light. We can therefore say that blue light is a common existing factor and unexpectedly may pose a threat to human health. In this article, the review of literature and media information about blue light are reported, to acquaint the society with this subject.

7

Dostosowywanie warunków pracy do możliwości psychofizycznych starszych pracowników

63%

Janosik E. , Olesiak K.

Journal of Ecology and Health

|

2011

|

tom R. 15, nr 4

192-198

PL

Proces starzenia się społeczeństwa w niedługim czasie sprawi, że znaczenie osób starszych na rynku pracy będzie rosnąć. Rolą państwa i przedsiębiorstw będzie stworzenie takich warunków pracy, aby starsi pracownicy wykazywali jak najdłużej chęć aktywności zawodowej. Wraz z wiekiem zmieniają się zdolności człowieka do wykonywania pracy, jednak wynikające z tych zmian wymagania osób starszych względem miejsca pracy rzadko brane są pod uwagę. Jednym ze sposobów ułatwiających starszym pracownikom pracę i zachęcających do jej kontynuowania jest zapewnienie im odpowiednich warunków w miejscu pracy. W artykule przedstawiono główne, pojawiające się z wiekiem zmiany w funkcjonowaniu organizmu i ich ewentualny wpływ na wykonywanie pracy. Podkreślono potrzebę dostosowywania warunków pracy do możliwości psychofizycznych starszych pracowników, w tym konieczność zapewniania odpowiednich warunków oświetleniowych.

EN

In short time the process of society "ageing" is going to cause that the elderly people's importance will raise on the work market. The role of the state and companies will be the creation of such work conditions, in which the elderly workers would have the willingness of occupational activity for a long time. As the time passes, the human abilities to work change, however the requirements of elderly people in range of work places are rarely taken into consideration. The one way of elderly people's work facilitation and encouragement to work continuation is the providing the proper conditions in work places. In the article, the main, arising with time, changes of organism functioning are shown and their potential effect on the work's performance. The necessity of work conditions' adjustment to elderly workers' psycho-physiological capabilities are emphasized, with the necessity of proper lighting conditions' providing.

8

Nielaserowe promieniowanie optyczne. Dokumentacja proponowanych wartości dopuszczalnych poziomów narażenia zawodowego

45%

Marzec S. , Kozłowski C. , Grzesik J. , Kosiński R. , Janosik E.

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2003

|

tom Nr 3 (37)

15--44

PL

Promieniowanie optyczne obejmuje: nadfiolet, światło i podczerwień. Źródłami nielaserowego promieniowania optycznego są najczęściej rozgrzane piece i materiały obrabiane na gorąco, lampy i łuki elektryczne, a także słońce. Zagrożenie promieniowaniem optycznym opisuje się wielkością natężenia napromienienia, napromienieniem lub luminancją energetyczną. Promieniowanie optyczne działa fotochemicznie lub termicznie na oko i skórę, powodując stany zapalne rogówki i spojówki, zmętnienie soczewki, uszkodzenie siatkówki, rumień skóry oraz oparzenia skóry, przyspieszające jej starzenie się i prowadzące do zmian nowotworowych. Najbardziej aktywne biologicznie jest promieniowanie nadfioletowe, które działa silnie fotochemicznie. Promieniowanie widzialne może działać fotochemicznie lub termicznie, natomiast podczerwień działa termicznie. Najwyższe dopuszczalne napromienienie skuteczne promieniowaniem nadfioletowym oka i skóry w ciągu zmiany roboczej wyznaczane według krzywej skuteczności Sλ, ustalono na poziomie 30 J/m². Dodatkowo ograniczono całkowite nieselektywne napromienienie oczu promieniowaniem pasma 315 ÷ 400 nm do wartości 10 000 J/m² w ciągu zmiany roboczej. Za kryterium oceny zagrożenia oczu światłem przyjęto niedopuszczenie do uszkodzenia siatkówki na drodze fotochemicznej lub termicznej. Oceny zagrożenia fotochemicznego dokonuje się dla promieniowania o pasmie 300 ÷ 700 nm. Dla źródeł o wymiarze kątowym co najmniej 11 mrad i czasie narażenia w ciągu zmiany roboczej t ≤ 104 s, iloczyn czasu narażenia i skutecznej luminancji energetycznej źródła, ważonej według krzywej Bλ, nie powinien przekraczać wartości 100 J/cm² • sr. Gdy czas narażenia jest dłuższy niż 104 s, to luminancja energetyczna źródła nie powinna przekraczać 10-2 W/cm² • sr. Wówczas gdy wymiar kątowy źródła jest mniejszy niż 11 mrad, to dla t ≤ 104 s dopuszczalne napromienienie skuteczne wynosi 10 mJ/cm², natomiast dla t > 104 s natężenie napromienienia nie powinno przekraczać 1 μW/cm². Oceny narażenia termicznego siatkówki dokonuje się dla zakresu promieniowania 380 ÷ 1 400 nm. Skuteczna luminancja energetyczna źródła powinna spełniać zależność (wyrażoną w W/cm² • sr): gdzie: Lλ – gęstość widmowa luminancji energetycznej, Δλ – szerokość pasma promieniowania, α – wielkość kątowa źródła w radianach, przyjmująca wartości 1,7 ÷ 100 mrad, Rλ – względna skuteczność widmowa termicznych uszkodzeń siatkówki, t – czas jednorazowego narażenia, przyjmujący wartości z zakresu 10 μs – 10 s. W razie narażenia przez czas dłuższy niż 10 s, na promieniowanie źródeł emitujących głównie w paśmie IR-A, luminancja energetyczna źródła powinna spełniać zależność (wyrażoną w W/cm² •sr):W celu ochrony rogówki oraz soczewki natężenie napromienienia oka promieniowaniem podczerwonym, nie może przekraczać wartości (wyrażonej w watach na metr kwadratowy): a) dla jednorazowego czasu narażenia t ≥ 1000 s, E ≤ 100, b) dla jednorazowego czasu narażenia t ‹ 1000 s, E ≤ 18 000/t-3/4. Maksymalne jednorazowe napromienienie skóry promieniowaniem podczerwonym i widzialnym N, przez czas t ≤ 10 sekund określone jest zależnością (wyrażaną w dżulach na metr kwadratowy): N = 20 000 • t1/4. Dla znacznie dłuższego narażenia skóry określa się obciążenie termiczne organizmu.

EN

The Polish Standard for broad-band (non-laser) optical radiation contains separate exposure limits for ultraviolet TTV), visible light (VIS) and infrared (IR) radiation. Tise permissible limit of effective radiant exposure of the eye and skin to UV radiation in the wavelength band Tom 180 to 400 nm during the work shift is 30 J/m2 (spectrally weighted, using the relative spectral effectiveness Sx). In addition to protecting against photochemical cataracts, radiant exposure of the eye to UVA radiation in the wavelength from 315 to 400 nm) should not exceed 10 000 J/m2 during the work shift.

9

Ocena wpływu warunków oświetleniowych na sprawność widzenia starszych pracowników

45%

Janosik E. , Marzec S. , Łaciak M. , Nowicka J. , Zachara J.

Przegląd Elektrotechniczny

|

2013

|

tom R. 89, nr 7

212--214

PL

Zachodzące z wiekiem zmiany w strukturze gałki ocznej powodują tłumienie światła docierającego do siatkówki, dlatego zachodzi pytanie w jakich warunkach oświetlenia starsi pracownicy zachowują sprawne widzenie. Zbadano sprawność widzenia młodych i starszych osób przy natężeniu oświetlenia 100-750 lx. Stwierdzono, że poziom natężenia oświetlenia ma istotne znaczenie dla osób starszych, przy czym nawet przy 750 lx ich możliwości wzrokowe nadal są mniejsze niż osób młodych. Zatem podnoszenie poziomu natężenia oświetlenia na stanowiskach pracy osób starszych nie może być jedynym sposobem ułatwiającym im pracę wzrokową.

EN

The changes in eye-ball coincide with the process of ageing and cause the light suppression on retina, therefore the question is: in which lighting conditions the elderly workers are characterised by an efficient vision. The visual efficiency of young and elderly volunteers in 100-750 lx illuminance was assessed. Research results showed, that for elderly people the illuminance level had meaning but even for 750 lx, the visual possibilities of elderly people were much lower than of young people. Then, the illuminance level uplift may not be the single way of improvement of elderly people visual work.

10

Porównawcza ocena wpływu światła żarówek i świetlówek kompaktowych na sprawność i komfort widzenia osób z różnych grup wiekowych

45%

Janosik E. , Marzec S. , Łaciak M. , Nowicka J. , Zachara J.

Przegląd Elektrotechniczny

|

2012

|

tom R. 88, nr 5a

177-180

PL

Analizie porównawczej poddano wartości kilkunastu parametrów opisujących sprawność i komfort widzenia, wyznaczonych u młodych i starszych wolontariuszy przy świetle żarówek oraz świetlówek kompaktowych o trzech temperaturach barwowych.

EN

Several parameters were analyzed, describing the efficiency and comfort vision, which were set in young and elderly volunteers in experiments with incandescent lamps and also with compact fluorescent lamps with tree color temperatures.