Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Measuring the social, economic and environmental resilience – a case study of the Hungarian cities

100%

Nagy Z. , Szep T.

|

nr 2

2

Monitoring of common breeding birds in Hungary using a randomised sampling design

100%

Szep T. , Gibbons D. W.

|

nr 2

3

Potential impact of EU accession on common farmland bird populations in Hungary

80%

Nagy S. , Nagy K. , Szep T.

Acta Ornithologica

|

2009

|

tom 44

|

nr 1

EN

The accession of Hungary to the European Union is likely to result in the intensification of arable crop cultivation. As a result of market forces and rural development measures, small parcels of land will be consolidated into larger fields. It is also likely that the area of maize and oilseed rape, and to a lesser extent that of sunflower, will increase at the expense of cereals. Abandoned land, ineligible for area payments will probably not return to cultivation. To identify the potential impact of these changes on the populations of common farmland birds, we analysed the data from 680 homogeneous sample plots of the Hungarian Common Bird Monitoring Scheme (МММ) from 2003. We used pair-wise comparisons with the Mann-Whitney test to identify the difference in the index of abundance of 34 species amongst the following categories of crops: abandoned versus cultivated arable land, small parcels versus large fields, cereals versus maize, sunflower and oilseed rape, fallow land versus small or large fields. Our results suggest that land consolidation will have the most serious negative impact on common farmland bird populations because small-scale farming systems hold significantly larger numbers of seven common farmland bird species, - White Stork Ciconia ciconia, Lapwing Vanellus vanellus, Wood Pigeon Columba palumbus, Whinchat Saxicola rubetra, Stonechat Saxicola torquatus, Tree Sparrow Passer montanus, Greenfinch Carduelis chloris, - than large-scale farms. On the other hand, the compulsory setaside might present some opportunities for the compensation of these negative effects if biodiversity considerations are integrated into the national rules, because fallow land held significantly higher densities of nine species, — Linnet Carduelis cannabina, White Stork, Yellowhammer Emberiza citrinella, Grasshopper Warbler Locustella naevia, Woodlark Lullula arborea, Whinchat, Stonechat, Whitethroat Sylvia communis and Blackbird Turdus merula, — than large crop fields. Comparison of large-scale cereal fields with large-scale maize, sunflower or oilseed rape fields, respectively, revealed significant differences only in the case of a few species, for example, the greater abundance of Skylarks Alauda arvensis in cereal than in maize, of Lapwings in sunflower and of Whinchat in oilseed rape than in cereal fields.

PL

Przewiduje się, że przystąpienie Węgier do Unii Europejskiej może skutkować tworzeniem gospodarstw wielkoobszarowych i zanikaniem niewielkich rozdrobnionych pól. Powierzchnia przeznaczona pod uprawę kukurydzy, rzepaku i w mniejszym stopniu słonecznika zwiększy się kosztem zbóż. Aby ocenić potencjalny wpływ tych zmian w użytkowaniu ziemi na populacje ptaków krajobrazu rolniczego przeanalizowano dane zebrane w 2003 r. przy okazji programu monitoringu ptaków lęgowych. Materiały zbierano w 680 punktach, które można było zaklasyfikować do jednej z kilku kategorii (rozdrobnione pola, duże uprawy: zbóż, kukurydzy, słonecznika, rzepaku, lucerny, odłogi, itd.). Obserwacje prowadzono przez 5 min. dwukrotnie w ciągu sezonu, do analiz biorąc pod uwagę większą liczbę stwierdzonych ptaków danego gatunku. Porównano indeks liczebności wybranych 34 gatunków ptaków krajobrazu rolniczego (Appendix 1) pomiędzy poszczególnymi parami analizowanych środowisk: odłogi i tereny uprawne, uprawy rozdrobnione i wielkoobszarowe, pola z uprawami kukurydzy i zbóż itd. Stwierdzono, że zaprzestanie uprawy może powodować zmniejszenie liczebności skowronka, natomiast liczebność 5 gatunków jest większa na terenach nie uprawianych (m. in. dzwońca i trznadla, Tab. 1). Siedem gatunków znacznie częściej występowało na terenach z rozdrobnionym rolnictwem w porównaniu z uprawami wielkoobszarowymi (m. in. bocian biały, pokląskwa i czajka, Tab. 2). W przypadku upraw wielkoobszarowych zmiany rodzaju uprawy wpływały tylko na kilka gatunków (skowronka i czajkę, Tab. 3). Porównanie dużych ugorowanych terenów z uprawami wielkoobszarowymi i rozdrobnionymi polami wykazało większe zagęszczenia szeregu gatunków w odniesieniu do pierwszego z środowisk i niższe liczebności w odniesieniu do drugiego (Tab. 4). Uzyskane wyniki wskazują, że wprowadzenie Wspólnej Polityki Rolnej i przekształcenia, które mogą się z tym wiązać, mogą negatywnie wpływać na ptaki terenów rolniczych przede wszystkim poprzez prawdopodobne scalanie gruntów i tworzenie upraw wielkoobszarowych. Natomiast potencjalne zmiany w strukturze upraw mogą mieć raczej znaczenie drugorzędne.

4

A simple and reliable medium-throughput method to measure relative telomere length in Sand Martins Riparia riparia

70%

Smith S. , Wagner R. H. , Szep T. , Hoelzl F. , Molnar M.

Acta Ornithologica

|

2016

|

tom 51

|

nr 1

EN

The rate of telomere loss is increasingly being used as a marker of biological aging, organismal senescence, and survival probability. These protective ends of chromosomes act to protect coding DNA during replication and by buffering against degradation from reactive oxygen species (ROS). In many organisms, telomere loss has been linked to increased levels of metabolism, biological stress and disease. Here we validate a medium-throughput and reliable method to measure relative telomere length in Sand Martins Riparia riparia. We performed the qPCR assay on a population of variously aged individuals from eastern Hungary. We detected a significant negative relationship between relative telomere length and age and observed a clear drop in telomere length in older age classes (> 4 years) but no relationship with gender or body mass. Our results in this cross-sectional study support findings in other passerine species that report a lack of long telomeres in older individuals. The method that we describe will allow longitudinal studies of Sand Martin individuals in wild populations to track telomere dynamics related to various life history characteristics and individual health.

PL

Telomery to struktury zbudowane z DNA oraz białka, położone na końcach chromosomów, których funkcją jest ochrona DNA podczas replikacji oraz przed degradacją przez reaktywne formy tlenu. Tempo skracania się telomerów jest coraz częściej wykorzystywane jako marker wieku, starzenia się organizmu lub prawdopodobieństwa przeżycia, gdyż u wielu organizmów skracanie się telomerów jest związane ze wzrostem poziomu metabolizmu, stresu oraz występowaniem chorób. W pracy przetestowano metodę średniej przepustowości do pomiaru względnej długości telomerów u brzegówki. Długość telomerów została określona na podstawie analizy ilościowego PCR (qPCR). W celu wytypowania fragmentu DNA o stałej liczbie kopii, który służyłby jako fragment referencyjny, przetestowano 5 genów, z których wybrano fragment genu kodującego enzym dehydrogenazę aldehydu 3-fosfoglicerylowego (GAPDH). Metoda została przetestowana na materiale zebranym w jednym sezonie lęgowym w 8 koloniach brzegówki zlokalizowanych we wschodnich Węgrzech wzdłuż rzeki Tisza. W związku z intensywnie prowadzonym obrączkowaniem ptaków w sezonach poprzedzających zebranie prób genetycznych, możliwe było dokładne określenie wieku schwytanych ptaków. Do analiz wybrano po 12-14 osobników reprezentujących klasy wiekowe 1-4 lata oraz 4-8 osobników reprezentujących klasy wiekowe 5-7 lat. Długoterminowe znakowanie ptaków umożliwiło również określenie przeżywalności osobników z sezonu na sezon dla poszczególnych klas wieku. Zaobserwowano dużą zmienność relatywnej długości telomerów pomiędzy osobnikami. Parametr ten malał z wiekiem ptaków, ale nie był związany ani z płcią ani z masą ciała osobnika (Fig. 1, Tab. 1). Przeżywalność z sezonu na sezon utrzymywała się na podobnym poziomie w klasach wiekowych 2-4 lata, malała pomiędzy 4 a 5 rokiem życia, wyrównywała pomiędzy 5 a 6, oraz rosła pomiędzy 6 a 7 (Fig. 2). Zmiany w przeżywalności pomiędzy poszczególnymi klasami wiekowymi pokrywają się ze zmianami w tempie skracania się telomerów. Wiek, w którym zarówno średnia, jak i zmienność relatywnej długości telomerów wyraźnie spada odpowiada wiekowi, w którym wzrasta śmiertelność brzegówek. Uzyskane wyniki potwierdzają dane uzyskane dla innych gatunków wróblowych, które pokazują spadek długości telomerów z wiekiem. Podobnie, jak w wielu innych badaniach przekrojowych (ang. cross-sectional studies), spadek relatywnej długości telomerów u brzegówek wiąże się z dużą zmiennością tego parametru, zwłaszcza w młodszych klasach wiekowych. W celu określenia, czy zmniejszająca się z wiekiem średnia długość oraz zmienność w długości telomerów wynika ze zróżnicowanej śmiertelności powiązanej z długością telomerów, czy też ze stałej erozji telomerów wraz ze starzeniem się organizmu niezbędne są jednak badania prowadzone w ciągu życia tych samych osobników (tzw. badania longitudinalne). Zaprezentowana w pracy metoda średniej przepustowości wykorzystująca technikę qPCR może być z powodzeniem wykorzystywana w przyszłych badaniach w celu określenia związku pomiędzy tempem skracania się relatywnej długości telomerów a wieloma istotnymi cechami historii życiowych, w tym przeżywalnością oraz sukcesem rozrodczym.