Modelowanie nieostre w wielokryterialnym wspomaganiu decyzji inwestycyjnych

• Autorzy: Ewa Pośpiech
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem niniejszej pracy jest zaproponowanie i przedstawienie niestandardowych możliwości aplikacji narzędzi modelowania nieostrego - elementów modelowania rozmytego oraz narzędzi niepełnej informacji liniowej, w zagadnieniach wielokryterialnej oceny spółek giełdowych. Taka ocena ma być podstawą wyznaczenia zbioru walorów, na podstawie których, przy zastosowaniu klasycznego modelu Markowitza oraz w zaproponowany w pracy sposób, budowany będzie portfel długoterminowy. Praca składa się z sześciu rozdziałów. W rozdziale pierwszym przedstawione zostały możliwe sposoby dokonywania inwestycji. Omówiono najbardziej popularne instrumenty finansowe oraz ukazano alternatywne sposoby inwestowania. W drugiej części tego rozdziału skoncentrowano się na przedmiocie analiz podjętych w pracy, czyli na zagadnieniu inwestowania w akcje. Przedstawiono metody wspomagania decyzji inwestycyjnych ze szczególnym uwzględnieniem narzędzi wykorzystywanych w ramach analizy fundamentalnej. W rozdziale drugim zaprezentowane zostały podstawowe narzędzia stosowane w ramach modelowania nieostrego. Przedstawiono pojęcia dotyczące zbiorów i liczb rozmytych oraz omówiono najistotniejsze elementy problematyki związanej z niepełną informacją liniową. W rozdziale trzecim skoncentrowano się na przedstawieniu kluczowych zagadnień dotyczących metod wielokryterialnych, wskazując ich różnorodność i możliwości aplikacyjne. Głównie skupiono się na metodach TOPSIS, które wykorzystywano w pracy do oceny spółek przeprowadzanej na podstawie charakterystyk fundamentalnych i rynkowych. W rozdziale tym zamieszczono także opis ujęcia metod TOPSIS wykorzystywanego w dalszej części opracowania. Rozdział czwarty otwiera część empiryczną pracy. W pierwszej jego odsłonie przedstawiono przedmiot badań i omówiono założenia, przy których przeprowadzono badania, w drugiej natomiast części skoncentrowano się na ukazaniu niestandardowych zastosowań metod TOPSIS zarówno w wersji standardowej, jak i rozmytej, przyjmując, że decydent stosuje strategię inwestowania w wartość. Dokonano oceny zasadności stosowania zaproponowanego podejścia do wielokryterialnego modelowania z uwzględnieniem nieostrych ocen kryterialnych. Zaproponowano również alternatywny sposób wyznaczania udziałów akcji do portfela, który umożliwił wygenerowanie zyskownych portfeli. Podobną analizę przeprowadzono i zaprezentowano w rozdziale piątym, tym razem przyjmując, że decydent stosuje strategię inwestowania we wzrost. Rozdział szósty - ostatni, także ma charakter empiryczny. Rozważano w nim, w ramach przyjętych dwóch strategii inwestowania, zagadnienie niejednoznaczności wag kryteriów w wielokryterialnym wspomaganiu oceny i wyboru spółek do portfela. Analizy te przeprowadzone zostały za pomocą narzędzi niepełnej informacji liniowej. Niezbędne obliczenia przeprowadzono przy użyciu takich programów jak: MS Excel, Gretl i pakiet R. (fragment tekstu)

Słowa kluczowe

PL

Wielokryterialne podejmowanie decyzji; Podejmowanie decyzji inwestycyjnych; Portfel inwestycyjny; Zarządzanie portfelem inwestycyjnym; Metoda TOPSIS; Instrumenty finansowe

EN

Multiple-criteria decision making; Investment decisions making; Investment portfolio; Management of investment portfolio; Technique for Order of Preference by Similarity to Ideal Solution (TOPSIS); Financial instruments

• Czasopismo: Prace Naukowe / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
• Rocznik: 2020
• Strony: 101

Twórcy

autor

Ewa Pośpiech

• Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

Bibliografia

• Akyuz G., Kilinc E. (2016), Using Fuzzy TOPSIS Approach for Facility Location Selection: An Application in Medical Sector, "Journal of Academic Social Science", Vol. 4(33), s. 590-608.
• Arnold G. (2010), Inwestowanie w wartość, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Ashrafzadeh M., Rafiei F.K., Isfahani N.M., Zare Z. (2012), Application of Fuzzy TOPSIS Method for the Selection of Warehouse Location: A Case Study, "Interdisciplinary Journal of Contemporary Research in Business", Vol. 3(9), s. 655-671.
• Awasthi A., Chauhan S.S. (2012), A Hybrid Approach Integrating Affinity Diagram, AHP and Fuzzy TOPSIS for Sustainable City Logistics Planning, "Applied Mathematics Modelling", Vol. 36(2), s. 573-584.
• Barro S., Marin R. (2002), Fuzzy Logic in Medicine, Pysica Verlag, Heidelberg.
• Baskaya Z., Ozturk B. (2011), Evaluation of Salesperson Candidate's with Fuzzy TOPSIS, "Business and Economics Research Journal", Vol. 2(2), s. 77-100.
• Bereza S. (1992), Zarządzanie ryzykiem bankowym, Związek Banków Polskich, Warszawa.
• Borowski K. (2014), Analiza fundamentalna. Metody wyceny przedsiębiorstwa, Difin, Warszawa.
• Bottani E., Rizzi A. (2006), A Fuzzy TOPSIS Methodology to Support Outsourcing of Logistics Services, "Supply Chain Management: An International Journal", Vol. 11(4), s. 294-308.
• Buk H., red. (2005), Sprawozdawczość i analiza finansowa przedsiębiorstwa, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Katowice.
• Bulkowski T.N. (2016), Analiza fundamentalna i inwestowanie pozycyjne, Wydawnictwo Linia, Warszawa.
• Castro D.M., Parreiras F.S. (2018), A Review on Multi-Criteria Decision-Making for Energy Efficiency in Automotive Engineering, "Applied Computing and Informatics", https://www.emerald.com/insight/content/doi/10.1016/j.aci.2018.04.004/full/ pdf?title=a-review-on-multi-criteria-decision-making-for-energy-efficiency-in-automotive-engineering (dostęp: 31.10.2018).
• Chen C.T. (2000), Extensions of the TOPSIS for Group Decision-Making under Fuzzy Environment, "Fuzzy Sets and Systems", Vol. 114(1), s. 1-9.
• Chen C.T., Hung W.C. (2009), A New Decision-Making Method for Stock Portfolio Selection Based on Computing with Linguistic Assessment, "Journal of Applied Mathematics and Decision Science", Vol. 2009, Article ID 897024, https://www. hindawi.com/journals/ads/2009/897024/ (dostęp: 5.11.2018).
• Chen C.T., Lin C.T., Huang S.F. (2006), A Fuzzy Approach for Supplier Evaluation and Selection in Supply Chain Management, "International Journal of Production Economics", Vol. 102(2), s. 289-301.
• Chen S.Y., Lu C.C. (2015), Assessing the Competitiveness of Insurance Corporations Using Fuzzy Correlation Analysis and Improved Fuzzy Modified TOPSIS, "Expert Systems", Vol. 32(3), s. 392-404.
• Chwastyk A., Kosiński W. (2013), Fuzzy Calculus with Applications, "Mathematica Applicanda", Vol. 41(1), s. 47-96.
• Dębski W. (2014), Rynek finansowy i jego mechanizmy. Podstawy teorii i praktyki, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Ece O., Uludag A.S. (2017), Applicability of Fuzzy TOPSIS Method in Optimal Portfolio Selection and an Application in BIST, "International Journal of Economics and Finance", Vol. 9(10), s. 107-127.
• Ecer F. (2007), A New Approach Towards Evaluation and Selection of Salesperson Candidates: Fuzzy TOPSIS, "Anadolu University Journal of Social Science", Vol. 7(2), s. 187-204.
• Ecer F., Vurur N. S., Ozdemir L. (2009), Assessing of Firms Using a Fuzzy Model and Optimal Portfolio Composing: an Application in Cement Industry, "Mustafa Kemal University Journal of Social Sciences Institute", Vol. 6(11), s. 478-502.
• Eleren A., Yilmaz C. (2011), Selection of Suppliers by Fuzzy TOPSIS Model; Sample Study from Turkey, "International Journal of Business and Social Science", Vol. 2(22), s. 189-200.
• Fabozzi F.J. (2000), Rynki obligacji: analiza i strategie, Wydawnictwo Finansowe Wig-Press, Warszawa.
• Fama E.F. (1970), Efficient Capital Markets: A Review of Theory and Empirical Work, "The Journal of Finance", Vol. 25(2), s. 383-417.
• Gabrusewicz W. (2005), Podstawy analizy finansowej, PWE, Warszawa.
• Gatnar E., Walesiak M. (2004), Metody statystycznej analizy wielowymiarowej w badaniach marketingowych, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Wrocław.
• Ghatee M., Hashemi S. M. (2009), Some Concepts of the Fuzzy Multicommodity Flow Problem and their Application in Fuzzy Network Design, "Mathematical and Computer Modelling", Vol. 424, s. 1030-1043.
• GPW (2018), Indeksy Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie, https://www. gpw.pl/pub/GPW/files/indeksy/IndeksyGPW_0118.pdf (dostęp: 30.04.2019).
• Graham B. (2006), Inteligentny inwestor. Najlepsza książka o inwestowaniu wartościowym, Wydawnictwo Studio EMKA, Warszawa.
• Gupta P., Inuiguchi M., Mehlawat M.K. (2011), A Hybrid Approach for Constructing Suitable and Optimal Portfolios, "Expert. Systems with Applications", Vol. 38, s. 5620-5632.
• Hellwig Z. (1968), Zastosowania metody taksonomicznej do typologicznego podziału krajów ze względu na poziom rozwoju i strukturę wykwalifikowanych kadr, "Przegląd Statystyczny", nr 4, s. 307-327.
• Hwang C.L., Yoon K. (1981), Multiple Attribute Decision Making: Methods and Application, Springer Verlag, Berlin.
• Ishizaka A., Nemery P. (2013), Multi-Criteria Decision Analysis: Methods and Software, John Wiley & Sons, New York.
• Jachna T., Sierpińska M. (2014), Ocena przedsiębiorstwa według standardów światowych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Jahanshahloo G.R., Hosseinzadeh L.F., Davoodi A.R. (2009), Extension of the TOPSIS for Decision-Making Problems with Interval Data: Interval Efficiency, "Mathematical and Computer Modelling", Vol. 49, s. 1137-1142.
• Jahanshahloo G.R., Hosseinzadeh L.F., Izadikhah M. (2006a), An Algorithmic Method to Extend TOPSIS for Decision-Making Problems with Interval Data, "Applied Mathematics and Computation", Vol. 175, s. 1375-1384.
• Jahanshahloo G.R., Hosseinzadeh L.F., Izadikhah M. (2006b), Extension of the TOPSIS Method for Decision-making Problems with Fuzzy Data, "Applied Mathematics and Computation", Vol. 185, s. 1544-1551.
• Jajuga K., Jajuga T. (2015), Inwestycje - instrumenty finansowe. Aktywa niefinansowe. Ryzyko finansowe. Inżynieria finansowa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Janiga-Ćmiel A., Mika J., Pośpiech E., Przybycin Z., Trzęsiok J., Trzęsiok M. (2009), Metody i modele analiz ilościowych w ekonomii i zarządzaniu, Cz. 1, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego, Katowice.
• Jarzemowska M. (2004), Analiza ekonomiczna w przedsiębiorstwie, PWE, Warszawa.
• Kabir G., Hasin M.A.A. (2012), Comparative Analysis of TOPSIS and Fuzzy TOPSIS for the Evaluation of Travel Website Service Quality, "International Journal for Quality Research", Vol. 6(3), s. 169-185.
• Kacprzak D. (2017), Objective Weights Based on Ordered Fuzzy Numbers for Fuzzy Multiple Criteria Decision-Making Methods, https://www.researchgate.net/publication /318612017 (dostęp: 15.10.2018).
• Kacprzak D. (2018a), Fuzzy TOPSIS Method for Group Decision Making [w:] T. Trzaskalik (ed.), Multiple Criteria Decision Making, Publishing House of the University of Economics in Katowice, Katowice, s. 116-132.
• Kacprzak D. (2018b), Metoda FTOPSIS oparta na skierowanych liczbach rozmytych z obiektywnymi wagami, "Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu", nr 507, s. 86-94.
• Kahn M.N. (2018), Analiza techniczna. Wprowadzenie do analizy wykresów giełdowych, Wydawnictwo Nieoczywiste, Warszawa.
• Kahraman C., ed. (2008), Fuzzy Multi-Criteria Decision Making. Theory and Application with Recent Developments, Springer Series: Optimization and Its Applications, Vol. 16, Istanbul Technical University, Istanbul.
• Kazemi A., Sarrafha K., Bedel M. (2014), A Hybrid Fuzzy Decision Making Method for a Portfolio Selection: A Case Study of Tehran Stock Exchange, "International Journal of Industrial and Systems Engineering", Vol. 18(3), s. 335-354.
• Kobryń A., Prystrom J. (2016), A Data Pre-Processing Model for the TOPSIS Method, "Folia Economica Stetinensia", Vol. 16(2), s. 219-235.
• Kofler E. (1968), O wartości informacji, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Kofler E. (1993), Podejmowanie decyzji przy niepełnej informacji, Real Publisher, Zurich.
• Kofler E. (2001), Linear Partial Information with Application, "Fuzzy Sets and Systems", Vol. 118, s. 167-177.
• Konarzewska-Gubała E. (1989), Bipolar: Multiple Criteria Decision Aid Using Bipolar Reference System, LAMSADE, Cashier et Documents, No. 56, Universite Paris IX, Paris.
• Konarzewska-Gubała E. (1991), Wspomaganie decyzji wielokryterialnych: system Bipolar, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Wrocław.
• Kopańska-Bródka D. (1999), Optymalne decyzje inwestycyjne, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Katowice.
• Kopańska-Bródka D., red. (2004), Wybrane problemy ilościowej analizy portfeli akcji, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Katowice.
• Kosiński W. (2006), On Fuzzy Number Calculus, "International Journal of Applied Mathematics and Computer Sciences", Vol. 16(1), s. 51-57.
• Kosiński W., Prokopowicz P., Ślęzak D. (2003), Ordered Fuzzy Numbers, "Bulletin of the Polish Academy of Sciences", Vol. 51, s. 327-338.
• Kosiński W., Prokopowicz P., Ślęzak D. (2004), Calculus with Fuzzy Numbers, Springer, Berlin/Heidelberg.
• Kowalke K. (2018), Analiza fundamentalna. Wykorzystanie na rynku akcji w Polsce, Wydawnictwo CeDeWu, Warszawa.
• Kucuk O., Ecer F. (2007), Assessing Suppliers Using Fuzzy TOPSIS and an Application in Erzurum, "The International Journal of Economic and Social Research", Vol. 3(1-3), s. 45-65.
• Lai Y.J., Liu T.Y., Hwang C.L. (1994), TOPSIS for MODM, "European Journal of Operational Research", Vol. 76(3), s. 486-500.
• Lehmann I., Weber R., Zimmermann H.J. (1992), Fuzzy Set Theory, "Operations Research-Spectrum", Vol. 14(1), s. 1-9.
• Leszczyński Z. (2004), Analiza ekonomiczno-finansowa spółki, PWE, Warszawa.
• Liu Y.J., Zhang W.G., Xu W.J. (2012), Fuzzy Multi-Period Portfolio Selection Optimization Models Using Multiple Criteria, "Automatica", Vol. 48(12), s. 3042-3053.
• Łachwa A. (2001), Rozmyty świat zbiorów, liczb, relacji, faktów, reguł i decyzji, Akademicka Oficyna Wydawnicza Exit, Warszawa.
• Łuniewska M., Tarczyński W. (2006), Metody wielowymiarowej analizy porównawczej na rynku kapitałowym, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Malinowski G. (2006), Logiki wielowartościowe, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Markowitz H. (1952), Portfolio Selection, "Journal of Finance", Vol. 7(1), s. 77-91.
• Mastalerz-Kodzis A., Pośpiech E. (2013), Zastosowanie wybranych elementów analizy fundamentalnej do wyznaczania portfeli optymalnych, "Studia Ekonomiczne", nr 146, s. 68-78.
• Mastalerz-Kodzis A., Pośpiech E. (2015a), Efektywność inwestowania na przykładzie spółek giełdowych z sektora energetycznego, paliwowego i surowcowego, "Zarządzanie i Finanse - Journal of Management and Finance", Vol. 13(3/1), s. 95-105.
• Mastalerz-Kodzis A., Pośpiech E. (2015b), Zastosowanie modeli ilościowych w konstruowaniu strategii inwestycyjnych, "Organizacja i Zarządzanie", nr 86, s. 325-335.
• Mardani A., Jusoh A., Zavadskas E.K. (2015), Fuzzy Multiple Criteria Decision-Making Techniques and Applications - Two Decades Review from 1994 to 2014, "Expert Systems with Applications", Vol. 42(8), s. 4126-4148.
• Mayo H.B. (2014), Inwestycje, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Mehlawat M.K. (2013), Behavioral Optimization Models for Multicriteria Portfolio Selection, "Yugoslav Journal on Operations Reserch", Vol. 23(2), s. 279-297.
• Meiser D., Nowak M. (2018), Wykorzystanie metod wielokryterialnych do wspomagania wyboru wariantu inwestycyjnego, "Studia Oeconomica Posnaniensia", vol. 6(3), s. 120-139.
• Miç P., Antmen Z.F. (2019), A Healthcare Facility Location Selection Problem with Fuzzy TOPSIS Method for a Regional Hospital, "Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi", Vol. 16, s. 750-757.
• Michalska E. (2012), Podejmowanie decyzji w warunkach niepełnej informacji, "Zeszyty Naukowe. Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie", nr 898, s. 17-26.
• Michalska E. (2018), Obiektywna a subiektywna ocena efektywności ryzykownych wariantów decyzyjnych, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego, Katowice.
• Michalska E., Pośpiech E. (2010), Gry z naturą a niepełna informacja, "Organizacja i Zarządzanie", nr 54, s. 203-213.
• Michalska E., Pośpiech E. (2011), Niepełna informacja liniowa w zagadnieniach wielokryterialnego wspomagania decyzji, "Organizacja i Zarządzanie", nr 57, s. 259-270.
• Michnik J. (2007), Multi-Criteria Modelling of Integrated Asset & Liability Management in a Commercial Bank [w:] T. Trzaskalik (ed.), Multiple Criteria Decision Making'06, Publishing House of the University of Economics in Katowice, Katowice, s. 85-100.
• Mika J., red. (2010), Metody i modele analiz ilościowych w ekonomii i zarządzaniu, Cz. 2, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego, Katowice.
• Miśkiewicz-Nawrocka M., Zeug-Żebro K. (2016), The Application of Chosen Measures of Deterministic Chaos to Building Optimal Portfolios [w:] A. Kocourek, M. Vavroušek (eds.), Proceedings of 34th International Conference Mathematical Methods in Economics, Faculty of Science, Technical University of Liberec, Liberec, s. 570-575.
• Murphy J. (2006), Analiza techniczna rynków finansowych, Wydawnictwo WIG-Press, Warszawa.
• Nguyen T.T., Gordon-Brown L.N. (2012), Fuzzy Numbers and MCDM Methods for Portfolio Optimization, "International Journal of Computer, Electrical, Automation, Control and Information Engineering", Vol. 6(12), s. 1593-1605.
• Olson D.L. (2004), Comparison of Weights in TOPSIS Models, "Mathematical and Computer Modelling", Vol. 40(7-8), s. 721-727.
• Opricovic S., Tzeng G. H. (2004), Compromise Solution by MCDM Methods: A Comparative Analysis of VIKOR and TOPSIS, "European Journal of Operational Research", Vol. 156, s. 445-455.
• Ou Y., Yi L., Zou B., Pei Z. (2018), The Linguistic Intuitionistic Fuzzy Set TOPSIS Method for Linguistic Multi-Criteria Decision Makings, "International Journal of Computational Intelligence Systems", Vol. 11, s. 120-132.
• Orzeszko W. (2010), Wymiar fraktalny szeregów czasowych a ryzyko inwestowania, "Acta Universitatis Nicolai Copernici. Ekonomia LXI. Nauki Humanistyczno-Społeczne", nr 397, s. 57-70.
• Panek T., Zwierzchowski J. (2013), Statystyczne metody wielowymiarowej analizy porównawczej. Teoria i zastosowania, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa.
• Piasecki K. (2011), Rozmyte zbiory probabilistyczne jako narzędzie finansów behawioralnych, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego, Poznań.
• Piasecki K. (2016), Intuicyjne zbiory rozmyte jako narzędzie finansów behawioralnych, edu-Libri, Kraków-Legionowo.
• Piasecki K. (2017a), O pewnych modyfikacjach teorii skierowanych liczb rozmytych, "Optimum. Studia Ekonomiczne", nr 3(87), s. 3-18.
• Piasecki K. (2017b), Oczekiwana stopa zwrotu wyznaczona jako skierowana liczba rozmyta, "Studia Ekonomiczne", nr 331, s. 71-85.
• Pieloch-Babiarz A., Sajnóg A. (2016a), Analiza fundamentalna. Standing finansowy i wycena przedsiębiorstwa, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Pieloch-Babiarz A., Sajnóg A. (2016b), Podstawy analizy fundamentalnej. Podejście strategiczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Pomykalska B., Pomykalski P. (2017), Analiza finansowa przedsiębiorstwa. Wskaźniki i decyzje w zarządzaniu, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Pośpiech E. (2016a), Dobór wag w wielokryterialnym wspomaganiu oceny walorów giełdowych [w:] J. Mika, M. Miśkiewicz-Nawrocka (red.), Metody i modele analiz ilościowych w ekonomii i zarządzaniu, cz. 8, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego, Katowice, s. 35-44.
• Pośpiech E. (2016b), Zastosowanie metody wielokryterialnej do uporządkowania spółek w sytuacji niepełnej informacji liniowej, "Studia Ekonomiczne/Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach", nr 295, s. 89-99.
• Pośpiech E. (2017a), Multi-Criteria Fuzzy Modelling in the Issue of Portfolio Selection, Proceedings (Part III), 11th International Scientific Conference on Financial Management of Firms and Financial Institutions, VŠB - TU, Ostrava, s. 700-707.
• Pośpiech E. (2017b), Rozmyte modelowanie we wspomaganiu decyzji inwestycyjnych, "Organizacja i Zarządzanie", nr 113, s. 375-384.
• Pośpiech E. (2018), Wpływ metody wyznaczania wag w warunkach niepełnej informacji liniowej na wielokryterialną selekcję spółek giełdowych [w:] J. Mika, M. Miśkiewicz-Nawrocka (red.), Metody i modele analiz ilościowych w ekonomii i zarządzaniu, cz. 9, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego, Katowice, s. 25-34.
• Pośpiech E. (2019), Effective Portfolios - an Application of Multi-Criteria and Fuzzy Approach, "Folia Oeconomica Stetinensia", vol. 19(1), s. 126-139.
• Pośpiech E. (2020), Zastosowanie metod TOPSIS do wspomagania wyznaczania portfeli efektywnych [w:] T. Trzaskalik, K.S. Targiel (red.), Modelowanie preferencji a ryzyko '19-'20, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego, Katowice, s. 137-151.
• Pośpiech E., Mastalerz-Kodzis A. (2015a), Wielokryterialna ocena banków komercyjnych notowanych na GPW w Warszawie, "Zarządzanie i Finanse - Journal of Management and Finance", vol. 13(3/1), s. 107-119.
• Pośpiech E., Mastalerz-Kodzis A. (2015b), Wybór metody wielokryterialnej do wspomagania decyzji inwestycyjnych, "Organizacja i Zarządzanie", nr 86, s. 379-388.
• Pośpiech E., Mastalerz-Kodzis A. (2016), Zastosowanie metody TOPSIS w ujęciu rozmytym do selekcji walorów giełdowych, "Organizacja i Zarządzanie", nr 96, s. 395-404.
• Przybycin Z. (2010), Zastosowanie logiki rozmytej w finansach - zarządzanie ryzykiem metodą portfelową, "Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Katowicach", nr 56, s. 120-132.
• Przychocka I. (2012), Kondycja finansowa firmy przez pryzmat analizy finansowej, Sigma, Warszawa.
• Pyka I., red. (2003), Rynek kapitałowy i pieniężny, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Katowice.
• Raei R., Bahrani J.M. (2012), Portfolio Optimization Using a Hybrid of Fuzzy ANP, VIKOR and TOPSIS, "Management Science Letters", Vol. 2, s. 2473-2484.
• Ramaswamy S. (1998), Portfolio Selection Using Fuzzy Decision Theory, Bank for International Settlements, Basle.
• Ren F., Kong M., Pei Z. (2017), A New Hesitant Fuzzy Linguistic TOPSIS Method for Group Multi-Criteria Linguistic Decision Making, "Symmetry", Vol. 9(12), s. 289, https://www.mdpi.com/2073-8994/9/12/289 (dostęp: 2.05.2019).
• Ross T.J. (2009), Fuzzy Logic with Engineering Applications, John Wiley & Sons, New Mexico.
• Roszkowska E. (2009), Application the TOPSIS Methods for Ordering Offers in Buyer- -Seller Transaction, "Optimum - Studia Ekonomiczne", Vol. 3(43), s. 117-133.
• Roszkowska E. (2011), Multi-Criteria Decision Making Models by Applying the Topsis Method to Crisp and Interval Data, "Multiple Criteria Decision Making/University of Economics in Katowice", Vol. 6, s. 200-230.
• Roszkowska E. (2017), O możliwościach wykorzystania skierowanych liczb rozmytych do podejmowania decyzji wielokryterialnych, "Przegląd Statystyczny", R. LXIV, z. 4, s. 373-397.
• Roszkowska E., Filipowicz-Chomko M., Wachowicz T. (2017), Wykorzystanie metody TOPSIS do oceny zróżnicowania rozwoju województw Polski w latach 2010-2014 w kontekście kształtowania się ładu instytucjonalnego, "Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu", nr 469, s. 149-158.
• Roszkowska E., Kacprzak D. (2016), The Fuzzy SAW and Fuzzy TOPSIS Procedures Based on Ordered Fuzzy Numbers, "Information Sciences", Vol. 369, s. 564-584.
• Roszkowska E., Wachowicz T. (2012), Negotiation Support with Fuzzy TOPSIS [w:] A. Teixeira de Almeida, D. Costa Morais, S. de Franca Dantas Daher (eds.), Group Decision and Negotiations 2012, Proceedings, Editoria Universitaria, Federal University of Pernambuco, Recife, s. 161-174.
• Roszkowska E., Wachowicz T. (2013), Metoda TOPSIS i jej rozszerzenia - stadium metodologiczne [w:] T. Trzaskalik (red.), Analiza wielokryterialna. Wybrane zagadnienia, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego, Katowice, s. 11-40.
• Roszkowska E., Wachowicz T. (2015), Application of Fuzzy TOPSIS to Scoring the Negotiation Offers in Ill-Structured Negotiation Problems, "European Journal of Operational Research", Vol. 242(3), s. 920-932.
• Rudnik K., Kacprzak D. (2015), Rozmyta metoda TOPSIS wykorzystująca skierowane liczby rozmyte, Materiały Konferencyjne: Konferencja Innowacje w Zarządzaniu i Inżynierii Produkcji, s. 958-968, https://www.research-gate.net/publication/281 064277 (dostęp: 15.11.2018).
• Rudnik K., Kacprzak D. (2017), Fuzzy TOPSIS Method with Ordered Fuzzy Numbers for Flow Control in a Manufacturing System, "Applied Soft Computing", Vol. 52, s. 1020-1041.
• Santomero A. (1997), Commercial Bank Risk Management: An Analysis of the Process, "Journal of Financial Services Research", Vol. 2(2/3), s. 83-115.
• Saaty T.L. (1980), The Analytic Hierarchy Process, McGraw Hill, New York.
• Scherer R. (2012), Multiple Fuzzy Classification Systems, Springer Verlag, Berlin- -Heidelberg.
• Sepehrirad R., Azar A., Dabestani R. (2015), Methodology of Soft Operational Research, "International Journal of the Humanities", Vol. 22(3), s. 59-85.
• Shanian A., Savadogo O. (2006), TOPSIS Multiple-Criteria Decision Support Analysis for Material Selection of Metallic Bipolar Plates for Polymer Electrolyte Fuel Cell, "Journal of Power Sources", Vol. 159, s. 1095-1104.
• Sobczyk M. (2007), Statystyka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Straub E. (1997), Non-Life Insurance Mathematics, Springer Verlag, New York.
• Sun C.C., Lin G.T.R. (2009), Using Fuzzy TOPSIS Method for Evaluating the Competitive Advantages of Shopping Websites, "Expert Systems with Applications", Vol. 36, s. 11764-11771.
• Taleizadeh A.A., Niaki S.T.A., Aryanezhad M.-B. (2009), A Hybrid Method of Pareto, TOPSIS and Genetic Algorithm to Optimize Multi-Product Multi-Constraint Inventory Control Systems with Random Fuzzy Replenishments, "Mathematical and Computer Modelling", Vol. 49, s. 1044-1057.
• Tarczyński W. (2001), Rynki kapitałowe. Metody ilościowe, Wydawnictwo Placet, Warszawa.
• Tarczyński W. (2002), Fundamentalny portfel papierów wartościowych, PWE, Warszawa.
• Tarczyński W. (2004), Dynamiczne ujęcie taksonomicznej miary atrakcyjności inwestycji na przykładzie wybranych spółek notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie, "Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Prace Katedry Ekonometrii i Statystyki", nr 15(394), s. 299-322.
• Tarczyński W. (2017), Fundamentalny portfel papierów wartościowych jako alternatywa dla modelu Markowitz'a [w:] A. Szymańska (red.), Ubezpieczenia i finanse. Rozwój i perspektywy, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 187-198.
• Tarczyński W., Łuniewska M. (2004), Portfele klasyczne, fundamentalne i zdywersyfikowane poziomo - analiza porównawcza, "Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica", nr 177, s. 171-189.
• Tarczyński W., Tarczyńska-Łuniewska M. (2018), The Construction of Fundamental Portfolio with the Use of Multivariate Approach, "Procedia Computer Science", No. 126, s. 2085-2096.
• Tarczyński W., Tarczyńska-Łuniewska M., Tarczyński P. (2017), Scoringowa metoda wyznaczania sektorowego wskaźnika siły fundamentalnej na przykładzie spółek notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie, "Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia", nr 86, s. 21-31.
• Tavana M., Keramatpour M., Santos-Arteaga F.J., Ghorbaniane E. (2015), A Fuzzy Hybrid Project Portfolio Selection Method Using Data Envelopment Analysis, TOPSIS and Integer Programming, "Expert Systems with Applications", Vol. 42, s. 8432-8444.
• Trzaskalik T., red. (2006), Metody wielokryterialne na polskim rynku finansowym, PWE, Warszawa.
• Trzaskalik T. (2014), Wielokryterialne wspomaganie decyzji. Przegląd metod i zastosowań, "Organizacja i Zarządzanie", nr 74, s. 239-263.
• Trzaskalik T., red. (2014), Wielokryterialne wspomaganie decyzji, PWE, Warszawa.
• Tsao C.T. (2003), Evaluating Investment Values of Stocks Using A Fuzzy TOPSIS Approach, "Journal of Information and Optimization Sciences", Vol. 24, No. 2, s. 373-396.
• Tyran M.R. (2001), Wskaźniki finansowe, Oficyna Ekonomiczna, Kraków.
• Tzeng G.H., Huang J.J. (2011), Multiple Attribute Decision Making Methods and Applications, CRC Press, Boca Raton.
• Wachowicz T. (2010), Analiza możliwości aplikacji metody TOPSIS do wspomagania negocjacji [w:] M. Nowak (red.), Metody i zastosowania badań operacyjnych '10, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego, Katowice, s. 256-282.
• Wang Y.J., Lee H.S. (2007), Generalizing TOPSIS for Fuzzy Multiple-Criteria Group Decision Making, "Computers and Mathematics with Applications", Vol. 53, No. 11, s.1762-1772.
• Wang T.C., Lee H.D. (2009), Developing a Fuzzy TOPSIS Approach Based on Subjective Weights and Objective Weights, "Expert Systems with Applications", Vol. 36, No. 5, s. 8980-8985.
• Yalcin N., Bayrakdaroglu A., Kahraman C. (2012), Application of Fuzzy Multi-Criteria Decision Making Methods for Financial Performance Evaluation of Turkish Manufacturing Industries, "Expert Systems with Applications", No. 39, s. 350-364.
• Yue Z. (2011a), A Method for Group Decision-Making Based on Determining Weights of Decision Makers Using TOPSIS, "Applied Mathematical Modeling", Vol. 35, s. 1926-1936.
• Yue Z. (2011b), An Extended TOPSIS for Determining Weights of Decision Makers with Interval Numbers, "Knowledge-Based Systems", Vol. 24, s. 146-153.
• Yen J., Langari R., Zadeh L.A. (1995), Industrial Applications of Fuzzy Logic and Intelligent Systems, IEEE Press, New York.
• Zadeh L.A. (1965). Fuzzy Sets, "Information and Control", Vol. 8(2), s. 338-353.
• Zalewski G. (2018), Inwestowanie w akcje czyli jak skorzystać ze wzrostu gospodarczego, GPW, Warszawa.
• Zaremba A. (2014), Giełda. Podstawy inwestowania, Wydawnictwo Helion, Gliwice.
• Zeug-Żebro K., Miśkiewicz-Nawrocka M. (2017), Budowa portfela inwestycyjnego w oparciu o wybrane charakterystyki teorii chaosu, "Organizacja i Zarządzanie", nr 113, s. 547-561.
• Zopounidis C., Doumpos M. (2002), Multi-Criteria Decision Aid in Financial Decision Making: Methodologies and Literature Review, "Journal of Multi-Criteria Decision Analysis", Vol. 11, s. 167-186.
• Zwolankowska D. (1999), Wykorzystanie wymiaru fraktalnego w ocenie ryzyka inwestycji giełdowych [w:] T. Trzaskalik (red.), Modelowanie preferencji a ryzyko'99, Cz. 1, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Katowice, s. 465-476.
• [www 1] http://infostrefa.com/infostrefa/pl/archiwum (dostęp: 20.01.2019)
• [www 2] https://inwestycjealternatywne.net/inwestycje-w-przedmioty-kolekcjo-nerskie-jak-pomnazac-oszczednosci/ (dostęp: 1.06.2019).
• [www 3] https://inwestycjealternatywne.net/inwestycja-wino-whisky/ (dostęp: 1.06.2019).
• [www 4] https://inwestycjealternatywne.net/kategoria/diamenty (dostęp: 1.06.2019).
• [www 5] https://inwestycjealternatywne.net/kategoria/metale-szlachetne/ (dostęp: 1.06. 2019).
• [www 6] https://lepszaoferta.pl/lokaty-inwestycje/czym-sie-rozni-depozyt-od-lokaty/ (dostęp: 10.06.2019).
• [www 7] https://strefainwestorow.pl/artykuly/wywiady/20180208/jak-inwestowac-w-monety-Przemyslaw-Ziemba (dostęp: 10.06.2019).
• [www 8] https://www.bankier.pl (dostęp: 20.10.2018).
• [www 9] https://www.gpw.pl (dostęp: 20.01.2019).
• [www 10] https://www.money.pl (dostęp: 20.10.2018).