Pięć rewolucji przemysłowych - przyczyny, przebieg i skutki (ujęcie historyczno-analityczne)

• Autorzy: Katarzyna Zamorska

Warianty tytułu

Five Industrial Revolutions - Causes, Course, and Efects (Historical and Analytical Approach)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem niniejszego artykułu, który powstał na podstawie przeglądu literatury przedmiotu, jest przedstawienie i analiza zmian, jakie kolejne rewolucje przemysłowe, każda na swój sposób, wywołały w sferze gospodarki, pracy, kapitalizmu, rynków, lecz także społeczeństwa, kultury i demokracji. Najpierw zostaną omówione dwie pierwsze rewolucje przemysłowe ze wskazaniem na te wynalazki, które stały się początkiem przyszłych zmian. Przypomniane zostaną niektóre na- zwiska innowatorów, którzy dzięki swoim wynalazkom przeszli do historii, choć niekoniecznie musieli zapisać się we wdzięcznej pamięci robotników, pozostawionych z powodu tych innowacji bez pracy i zarobków. Następnie przyjrzymy się niektórym argumentom przemawiającym za trzecią rewolucją przemysłową. Jakby tego było mało, coraz śmielej ogłaszane są już czwarta, a nawet piąta rewolucja. I choć pojawiają się wątpliwości, czy są to faktycznie rewolucje, czy pogłębione innowacje technologiczne, warto zwrócić na nie uwagę ze względu na zmiany, jakie z nimi się łączą.(fragment tekstu)

EN

The article explores industrial revolutions in chronological order. The article begins with explaining the concept of the industrial revolution. The opening section examines the first two industrial revolutions that caused great economic and social changes. The second section focuses on the third industrial revolution, which involves information technology, the development of means of transport, telecommunications and nuclear energy. The previews of Industry 4.0 and 5.0 appearing on the horizon are also briefly examined. The final part indicates that technological innovations are the engine of changes in the economy, but also affect the form of, among others, democracy and interpersonal relationships that shape new ways of communication. Special attention is given to the biggest changes that concern labour market: new technologies create great opportunities for educated and creative employees, while excluding those who are not able to adapt to the new requirements.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Postęp techniczny; Postęp techniczny w przemyśle; Rewolucja przemysłowa; Innowacyjność przemysłu

EN

Technical progress; Technological advances in the industry; Industrial revolution; Industry innovation

• Czasopismo: Studia BAS
• Rocznik: 2020
• Numer: nr 3 (63) Gospodarka, rynek i państwo wobec rewolucji technologicznej
• Strony: 7-23

Twórcy

autor

Katarzyna Zamorska

• Uniwersytet Wrocławski

Bibliografia

• Ackerman B., Alstott A., The Stakeholder Society, Yale University Press, New Haven 2000.
• Barbalet J.M., Social citizenship and the welfare state [w:] idem, Citizenship: Rights, Struggle and Class Inequality, University of Minnesota Press, Minneapolis 1988.
• Bauman Z., Praca, konsumpcjonizm i nowi ubodzy, tłum. S. Obirek, Wydawnictwo WAM, Kraków 2006.
• Castel R., Die Metamorphosen der sozialen Frage. Eine Chronik der Lohnarbeit, UVK Verlagsgesellschaft mbH, Konstanz 2008.
• Chodorowski J., Adam Smith (1723-1790). Życie i dzieło autora "Badań nad naturą i przyczynami bogactwa narodów", Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2002.
• Czym jest społeczeństwo 5.0, rozmowa z Kawadą Tsukasą, ambasadorem Japonii w Polsce, "Polityka" 2020, nr 1.
• Encyclopaedia Britannica, hasło: Industrial Revolution, https://www.britannica.com/event/Industrial-Revolution.
• Fitoussi J.P., Rosanvallon P., Czas nowych nierówności, tłum. S. Amsterdamski, Wydawnictwo Znak, Kraków 2000.
• Ford M., Świt robotów. Czy sztuczna inteligencja pozbawi nas pracy?, tłum. K. Łuniewska, cdp.pl, Warszawa 2016.
• Furmanek W., Piąta rewolucja przemysłowa. Eksplikacja pojęcia, "Edukacja - Technika - Informatyka" 2018, nr 2/24, https://doi.org/10.15584/eti.2018.2.38.
• Höffe O., Sprawiedliwość polityczna, tłum. J. Merecki, Wydawnictwo Znak, Kraków 1999.
• Die Industrielle Revolution in England und Deutschland (1780-1914), http://geschichtsverein-koengen.de/IndRevolution.htm.
• Ingham G., Kapitalizm, tłum. S. Królak, K. Sosnowska, Wydawnictwo Sic!, Warszawa 2011.
• Jarrige F., Révolutions industrielles: histoire d'un mythe, "Revue Projet" 2015/6, nr 349, https://doi.org/10.3917/pro.349.0014, https://www.cairn.info/revue-projet-2015-6-page-14.htm.
• Kaliński J., Przygodzka R., Zalesko M., Historia gospodarcza świata XIX i XX wieku, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok 2014.
• Księżopolski M., Polityka społeczna. Wybrane problemy porównań międzynarodowych, Wydawnictwo Naukowe "Śląsk", Katowice 1999.
• Landes D.S., Bogactwo i nędza narodów. Dlaczego jedni są tak bogaci, a inni tak ubodzy, tłum. H. Jankowska, Warszawskie Wydawnictwo Literackie Muza, Warszawa 2015.
• Laurent O., Construction, déconstruction et réinvention de l'État providence, "Civitas Europa", 2014/2, nr 33, https://doi.org/10.3917/civit.033.0011, https://www.cairn.info/revue-civitas-europa-2014-2-page-11.htm.
• Martenowski piec, https://encyklopedia.interia.pl/urzadzenia-techniczne/news-martenowski-piec,nId,1975261

Identyfikatory

DOI

https://doi.org/10.31268/StudiaBAS.2020.19