OD REDAKTORA TEMATYCZNEGO NUMERU

• Autorzy: Wiśniewski Zenon

Warianty tytułu

FROM EDITOR

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Od wielu lat próbuje się znaleźć odpowiedź na pytanie, za pomocą jakich instru­men­tów można skutecznie oddziaływać na rynek pracy. W grun­cie rzeczy nie ma tu jednej ogólnej i wiążącej odpowiedzi, gdyż trzeba najpierw zdefiniować problemy, które powinny być rozwiązane przez interwencję państwa. Dotychczasowe doświadczenia krajów Unii Europejskiej pokazują, że jest wiele dróg prowadzących do sukcesu zatrudnieniowego. Rozwiązania podejmowane w celu zwiększenia zatrudnienia związane są bowiem z i historią stosunków przemysłowych, określających systemowy charakter danego modelu gospodarczego. W toczonej dyskusji podkreśla się, że pomimo obszernej literatury przedmiot, istniejące ustalenia naukowe wyjaśniają jedynie pewne fragmenty szeroko pojętej polityki państwa na rynku pracy. Zagadnieniem wymagającym badań jest między innymi wspieranie grup problemowych na rynku pracy. Do grup największego ryzyka należą bezrobotni w najtrudniejszym położeniu, w przypadku których występuje niskie prawdopodobieństwo uzyskania zatrudnienia. Grupy problemowe dominują w populacji bezrobotnych i są najbardziej podatne na wyk­uczenie społeczne. Rodzi się zatem pytanie o przyczyny trudnej sytuacji tych osób i możliwości wspierania ich aktywizacji zawodowej za pomocą programów polityki rynku pracy. Jeśli popatrzymy na programy zatrudnienia, to od pewnego czasu ścierają się dwie koncepcje ich adresowania: solidarnościowa i proefektywnościowa. Ta pierwsza oznacza konieczność podporządkowania aktywnych instrumentów polityki rynku pracy potrzebom wybranych grup problemowych. Zgodnie z tą doktryną aktywne instrumenty powinny być w pierwszej kolejności kierowane do bezrobotnych w najtrudniejszym położeniu, którzy bez odpowiedniego wsparcia nie są w stanie podjąć zatrudnienia. Solidarnościowa koncepcja polityki rynku pracy była szeroko propagowana w latach 90. przez kraje OECD, które borykały się z problemem wysokiego bezrobocia, w tym bezrobocia długookresowego. W nowej perspektywie finansowej Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój (PO WER) przewidziano ogromne środki finansowe na wspieranie zatrudnienia grup problemowych. Postrzegamy to jako wyzwanie do dyskusji nad koncepcjami aktywizacji zawodowej bezrobotnych szczególnej troski i dlatego artykuły w niniejszym numerze „Polityki Społecznej” łączy to merytoryczne spoiwo. Przedkładany zeszyt monotematyczny rozpoczyna się rozważaniami o ideologicznych założeniach dyskursu nad pracą, zatrudnieniem i zatrudnialnością. Jednym z najbardziej palących problemów społecznych i gospodarczych XXI wieku jest bezrobocie długotrwałe. Dlatego w drugim artykule zajęto się metodami przeciwdziałania temu zjawisku, a w szczególności skutecznością dwóch konkurujących ze sobą podejść train i work first. Następnie dokonano analizy potencjalnych sposobów podtrzymania i przywracania aktywności zawodowej osób starszych. Pokazano też wybrane formy wsparcia pracującego opiekuna osoby starszej pod kątem ich przydat­ości w godzeniu pracy z obowiązkami opiekuńczymi. W analizie sytuacji kobiet na rynku pracy w Polsce przedstawione zostały nierówności ze względu na płeć na tle pozostałych kra­jów Unii Europe­jskiej oraz wykazano, że aktywność zawodową matek małych dzieci znacząco podnoszą rozwiązania ułatwiające godzenie życia zawodowego z rodzinnym. W naszym kraju stanęliśmy wobec pilnej potrzeby lepszego rozpoznania uwarunkowań pracy osób niepełnosprawnych. Wyniki badań nad determinantami podejmowania aktywności zawodowej i pracy przez osoby niepełnosprawne zilustrowane zostały na podstawie danych indywidualnych pochodzących z Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności. Bardzo dobre rezultaty Niemiec w walce z bezrobociem młodzieży zachęcają do poznania źródeł ich sukcesów. W artykule podejmującym te zagadnienia wskazano na wysokie zaangażowanie partnerów społecznych w kształcenie zawodowe w ramach dualnego systemu, umożliwiającego młodzieży zdobycie umiejętności praktycznych i relatywnie łatwe wchodzenie na rynek pracy, a także szeroko rozbudowane instrumentarium aktywnej polityki rynku pracy. W numerze zawarto też artykuły dotyczące możliwości zmniejszania atrakcyjności zatrudnienia w szarej strefie i opinii pracowników publicznych służb zatrudnienia na temat profilowania bezrobotnych, wyrażone jeszcze przed wprowadzeniem ustawowego obowiązku jego przeprowadzania. Złożoność problematyki wspierana aktywności zawodowej grup problemowych przesądza o tym, że niektóre rozważania zawarte w artykułach tego numeru „Polityki Społecznej” mogą zawierać elementy dyskusyjne i stanowić jednocześnie inspirację do dalszych badań. Mamy nadzieję, że chociaż częściowo przyczynimy się do lepszego poznania tego skomplikowanego zagadnienia i wzrostu skuteczności aktywnej polityki rynku pracy w Polsce.

• Wydawca: Institute of Labor and Social Studies, Warsaw
• Czasopismo: Polityka Społeczna
• Rocznik: 2015
• Tom: 42
• Numer: 7(496)
• Strony: 1

Twórcy

autor

Wiśniewski Zenon

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu