„Byłbym spłonął jak plewa” – dystans i autokreacja w „Przypadkach niektórych” Józefa Andrzeja Załuskiego

• Autorzy: Bąkowska Patrycja

Warianty tytułu

EN

“I would have burnt to a crisp.” Distance And Autocreation in Józef Andrzej Załuski’s “Przypadki niektóre” (“Several Cases”)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

Artykuł stanowi próbę interpretacji „Przypadków niektórych…” Józefa Andrzeja Załuskiego. Znany przede wszystkim z działalności społeczno-kulturalnej biskup kijowski, w 1767 r. został uwięziony i zesłany do Kaługi z rozkazu Mikołaja Repnina. Analiza utworu powstałego pod wpływem doświadczenia niewoli, nieledwie tylko obecnego w stanie badań, pozwoliła ukazać różne sposoby manifestowania się podmiotu w literaturze epok dawnych, rzucając przy tym nowe światło na twórczość Załuskiego. Wykorzystanie narzędzi oferowanych przez współczesną humanistykę, z jednoczesnym uwzględnieniem roli tradycji oraz specyfiki doby staropolskiej i oświecenia, stało się zaś okazją do refleksji dotyczącej przedromantycznej świadomości zesłańczej.

EN

The article attempts at an interpretation of Józef Andrzej Załuski’s “Przypadki niektóre [...] (Several Cases [...]).” The Kiev bishop, known primarily from his social and cultural activities, was in the year 1767 imprisoned and sent to Kaluga by order of Nicolas Repnin. The analysis of the piece, the composition of which was influenced by the experience of captivity, is scarcely present in the state of research, and allows to disclose various modes of the author’s self-presentation in old literature as well as sheds new light on Załuski’s literary creativity. Taking advantage of the tools offered by modern humanities and respecting the role of tradition and the specificity of Old-Polish epoch and Enlightenment, it offers an opportunity to reflect upon pre-romantic awareness of exile.

Słowa kluczowe

Józef Andrzej Załuski; J. A. Załuski's "Przypadki niektóre"

• Wydawca: Instytut Badań Literackich PAN
• Czasopismo: Pamiętnik Literacki
• Rocznik: 2016
• Tom: 107
• Numer: 1
• Strony: 7-26

Daty

wydrukowano

2016-03-23

Twórcy

autor

Bąkowska Patrycja

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Poznań

Identyfikatory

ISSN

0031-0514