Święty Jan od Krzyża, Wojtyła i Grotowski: Ku sztuce numinotycznej

• Autorzy: Krupa Marlena

Warianty tytułu

EN

Saint John of the Cross, Wojtyła, and Grotowski: Towards a Numinous Art

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

This article posits that in Karol Wojtyła’s and Jerzy Grotowski’s thinking about art, it is possible to identify commonalities by which their aesthetic and ethical concepts can be associated with the work of John of the Cross. The author argues that in both cases, the link might be the writings and views of Polish theater artists fascinated by John of the Cross: Juliusz Osterwa and Mieczysław Kotlarczyk. She offers a comparative analysis of selected aspects of the writings of Wojtyła, Grotowski, and John of the Cross, revealing similarities and differences in their understanding of art, and highlighting elements characteristic of the aesthetics of performativity. Interpreting terminological convergences in the analysed texts, she focuses on concepts concerning the aims of art and the methods of achieving these aims. She tries to demonstrate that all three authors variously employed performativity and the epiphanic character of art in exploring human experiences concerning the sphere of numinosum.

Słowa kluczowe

EN

Saint John of the Cross; Karol Wojtyła; Jerzy Grotowski; concept of art; performativity; epiphany

• Wydawca: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Czasopismo: Pamiętnik Teatralny
• Rocznik: 2021
• Tom: 70
• Numer: 2(278)
• Strony: 37-53

Twórcy

autor

Krupa Marlena

• Uniwersytet Wrocławski

Bibliografia

• Barba, Eugenio. Ziemia popiołu i diamentów: Moje terminowanie w Polsce oraz 26 listów Jerzego Grotowskiego do Eugenia Barby. Tłumaczenie Monika Gurgul. Wrocław: Ośrodek Badań Twórczości Jerzego Grotowskiego i Poszukiwań Teatralno-Kulturowych, 2001.
• Burzyński, Tadeusz. Mój Grotowski. Wybór i opracowanie Janusz Degler i Grzegorz Ziółkowski. Posłowie Janusz Degler. Wrocław: Ośrodek Badań Twórczości Jerzego Grotowskiego i Poszukiwań Teatralno-Kulturowych, 2006.
• Cieślak, Ryszard. „Szaleństwo Benwolia”. Notatnik Teatralny, nr 10 (1995): 40–47.
• Fischer-Lichte, Erika. Performatywność: Wprowadzenie. Tłumaczenie Mateusz Borowski i Małgorzata Sugiera. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2018.
• Flaszen, Ludwik. „Rozmowa z Jerzym Jarockim w ramach dziesiątego spotkania z cyklu «Goście Starego Teatru», 13 lutego 1994”. Teatr, nr 10 (1994): 4–10.
• Flaszen, Ludwik. Grotowski & Company: Źródła i wariacje. Wstęp Eugenio Barba. Wrocław: Instytut im. Jerzego Grotowskiego, 2014.
• Grotowski, Jerzy. Teksty zebrane. Redakcja Agata Adamiecka-Sitek et al. Warszawa: Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego, 2012.
• Kotlarczyk, Mieczysław. Sztuka żywego słowa: Dykcja – ekspresja – magia. Rzym: Fundacja Teatru Religijnego, 1975.
• Kotlarczyk, Mieczysław, i Karol Wojtyła. O Teatrze Rapsodycznym: 60-lecie powstania Teatru Rapsodycznego. Wstęp i opracowanie Jacek Popiel. Wybór Tadeusz Malak i Jacek Popiel. Kraków: Państwowa Wyższa Szkoła Teatralna im. Ludwika Solskiego, 2001.
• Krupa, Marlena. Duch i litera: Liryczna ekspresja mistycznej drogi św. Jana od Krzyża w polskich przekładach. Gdańsk: słowo/obraz terytoria, 2011.
• Krupa, Marlena. „Święty Jan od Krzyża: mistyk, poeta, performer”. W: Tradycje monastyczne w Europie: Między liturgiką a performatyką II, redakcja Erwin Mateja i Zbigniew W. Solski, 41–50. Opole: Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2016.
• Krupa, Marlena. W poszukiwaniu numinosum: Jan od Krzyża w polskiej kulturze XX wieku. Kraków: Universitas, 2020.
• Mateja, Erwin, i Zbigniew W. Solski, red. Między liturgiką a performatyką: Rekonesans I. Opole: Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2012.
• Osiński, Zbigniew. Grotowski wytycza trasy: Studia i szkice. Warszawa: Wydawnictwo Pusty Obłok, 1993.
• Osiński, Zbigniew. Jerzy Grotowski: Źródła, inspiracje, konteksty. Gdańsk: słowo/obraz terytoria, 1998.
• Osiński, Zbigniew. Pamięć Reduty: Osterwa, Limanowski, Grotowski. Gdańsk: słowo/obraz terytoria, 2003.
• Schechner, Richard. Performatyka: Wstęp. Tłumaczenie Tomasz Kubikowski. Wrocław: Ośrodek Badań Twórczości Jerzego Grotowskiego i Poszukiwań Teatralno-Kulturowych, 2006.
• Święty Jan od Krzyża. Pieśń duchowa. Tłumaczenie Marcin Kurek i Carlos Marrodán Casas. Redakcja Marlena Krupa. Kraków: Wydawnictwo Karmelitów Bosych, 2017.
• Święty Jan od Krzyża. Dzieła. Tłumaczenie Bernard Smyrak. Kraków: Wydawnictwo Karmelitów Bosych, 1998.
• Wojtyła, Karol. Poezje, dramaty, szkice: Tryptyk rzymski. Kraków: Znak, 2004.

Identyfikatory

DOI

https://doi.org/10.36744/pt.578