Podróż do emancypacji. O ambiwalentnym znaczeniu motywu drogi na przykładzie tematu rasy w kinie amerykańskim

• Autorzy: Włodek Patrycja

Warianty tytułu

EN

JOURNEY TO EMANCIPATION. ON THE AMBIVALENT MOTIF OF THE ROAD USING THE EXAMPLE OF THE THEME OF RACE IN AMERICAN CINEMA

Abstrakty

PL

Motyw podróży zalicza się zarówno do najbardziej uniwersalnych w tekstach kultury en bloc, jak i szczególnie chętnie aktualizowanych w kulturze amerykańskiej. Jest w niej chętnie łączony z kategoriami postępu i emancypacji, nie tylko społecznych, ale też indywidualnych. Dlatego w amerykańską drogę często ruszają postaci w jakiś sposób wykluczone bądź nieuprzywilejowane. Oczywistość zestawienia podróży i emancypacji jest jednak problematyczna w kinie głównego nurtu podejmującego temat relacji rasowych od lat pięćdziesiątych, przez osiemdziesiąte aż po współczesność. Akurat w tych trzech momentach filmowcy hollywoodzcy ze zwiększoną intensywnością sięgali właśnie po te tematy, wpisując je zarówno w dystynktywne zjawiska filmowe (np. civil rights cinema), jak też w topos podróży.

EN

The theme of travel belongs to both the most universal in cultural texts en bloc, and those readily updated in American culture. There it is eagerly combined with categories of progress and emancipation, not only social but also individual. That is why characters in some way excluded or underprivileged often set off on the American road. The obviousness of the juxtaposition of journey and emancipation, however, is problematic in mainstream cinema dealing with the topic of racial relations from the 1950s, through the 1980s to the present day. In those three moments, Hollywood film-makers reached for these themes with greater intensity, placing them within distinctive film phenomena (e.g. civil rights cinema), as well as in travel topos.

Słowa kluczowe

Motyw podróży w filmie

• Wydawca: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Czasopismo: Kwartalnik Filmowy
• Rocznik: 2019
• Numer: 107 Podróż, (E)migracja, pielgrzymka
• Strony: 24-36

Twórcy

autor

Włodek Patrycja

Bibliografia

• Bogle, Donald, Toms, Coons, Mulattoes, Mammies, and Bucks: An Interpretive History of Blacks in American Films, New York: Continuum, 2001.
• Caliendo, Stephen Maynard, Race, media and popular culture. In: The Routledge Companion to Race and Ethnicity, edited by Charlton D. McIlwain, The Routledge Companion to Race and Ethnicity, New York: Routledge, 2011.
• Cohan, Steven, Hark, Ina Rae, The Road Movie Book, London-New York: Routledge, 2001.
• Galloway, Stephen, Oscars: What 'Green Book's' Best Picture Win Says About Film Academy?, „The Hollywood Reporter”, 7.06.2019,https://www.hollywoodreporter.com/news/what-green-book-olivia-colman-wins-say-oscars-2019-voters-1190676.
• Gruner, Oliver, Screening the Sixties. Hollywood Cinema and the Politics of Memory, London: Palgrave Macmillan, 2016.
• Harris, Mark, Who was “Green Book” For?, „Vulture”, 7.06.2019https://www.vulture.com/2018/11/green-book-flopped-but-who-was-it-supposed-to-be-for.html.
• Ikard, David, Lovable Racists, Magical Negroes, and White Messiahs, Chicago and London: The University of Chicago Press, 2017.
• K. Austin Collins, The Truth About Green Book, „Vanity Fair”, 7.06.2019https://www.vanityfair.com/hollywood/2018/12/truth-about-green-book-viggo-mortensen-mahershala-ali.
• Laderman, David, Driving Visions. Exploring the Road Movie, Austin: University of Texas Press, 2002.
• Monteith, Sharon, The Movie-made Movement: Civil Rites of Passage. In: Memory and Popular Film, edited by: Paul Grainge, Manchester–New York: Manchester University Press, 2003.
• Sides, Hampton, Ogar piekielny ściga mnie, przeł. Tomasz Bieroń, Wołowiec: Czarne, 2017.
• Sheridan, Earl, Conservative Implications of the Irrelevance of Racism in Contemporary African American Cinema, „Journal of Black Studies” 2006, http://www.jstor.org/stable/40034409.
• Spike Lee Calls 'Django Unchained' 'Disrespectful';
• http://www.rollingstone.com/music/news/spike-lee-calls-django-unchained-disrespectful-20121227.
• Willis, Sharon, Race on the Road. Crossover Dreams. In: The Road Movie Book, edited by: Steven Cohan, Ina Rae Hark, London-New York: Routledge, 2001.
• Wood, Robin, Hollywood from Vietnam to Reagan... and Beyond, New York: Columbia University Press, 2003.
• Zinn, Howard, Ludowa historia Stanów Zjednoczonych, Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej, 2016.