Co można wiedzieć o człowieku? Analiza pojęcia wiedzy przydatna dla antropologii filozoficznej

• Autorzy: Konrad Werner

Warianty tytułu

EN

What can we know about man? An analysis of the concept of knowledge that is of use to philosophical anthropology

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W prezentowanym artykule staram się odpowiedzieć na pytanie, czy antropologia filozoficzna dostarcza wiedzy o człowieku. Zaczynam od definicji wiedzy, a następnie przedstawiam antropologię filozoficzną na tle innych typów antropologii. Przedstawiwszy na czym polega jej swoistość wykazuję, iż osiągnięcie wiedzy nie może być jej celem. Wiedza bowiem stawia wymagania, których nie jest w stanie spełnić antropologia filozoficzna nie zredukowana. Redukcja zaś pozbawia ją owej swoistości. Brak dążenia do wiedzy nie jest jednak żadną ułomnością. Celem artykułu jest zbudowanie płaszczyzny rozważań dla różnorodnych podejść do człowieka – ma to się dokonać po przyjęciu przez różne strony, iż jest tak, że człowieka nie da się zredukować do tego, co można o nim wiedzieć; aby zaś coś wiedzieć, trzeba stosować szczególne, wskazane metody i tylko te, tzn. nie jest tak, że cokolwiek i jakkolwiek o człowieku powiemy, to możemy wnosić, iż posiadamy o nim wiedzę.

EN

In the article I consider whether philosophical anthropology offers knowledge about man. I begin with a definition of knowledge, then I present philosophical anthropology against the background of other kinds of anthropology. Having explained what is proper to it, I show that its goal cannot be the attainment of knowledge. Knowledge has requirements that an unreduced philosophical anthropology cannot fulfill; reduction deprives it of what is proper to it. However, the fact that it does not produce knowledge is not a defect. The goal of my article is to create a common arena for considering various different approaches to man; this requires that the various parties admit that man cannot be reduced to what can be known about him. In order to know something, it is necessary to use carefully selected methods; it is not the case that merely saying something about man implies the possession of knowledge about him.

• Wydawca: Instytut Filozofii - Uniwersytet Jagielloński
• Czasopismo: Diametros
• Rocznik: 2007
• Numer: 11
• Strony: 83-110

Twórcy

autor

Konrad Werner

• Uniwersytet Jagielloński

Bibliografia

• Ajdukiewicz [2003] – K. Ajdukiewicz, Zagadnienia i kierunki filozofii: teoria poznania, metafizyka, Wydawnictwo Antyk – Fundacja Aletheia, Kęty – Warszawa 2003.
• Gettier [1990] – E. Gettier, Czy uzasadnione prawdziwe przekonanie jest wiedzą?, tłum. J. Hartman, J. Rabus, „Principia I”, 1990, s. 93-96.
• Goldman [1999] – A. Goldman, Internalism Exposed, „The Journal of Philosophy” (96) 1999, s. 271-293.
• Heidegger [2002] – M. Heidegger, Co zwie się myśleniem?, tłum. J. Mizera, w: M. Heidegger, Odczyty i rozprawy, Wydawnictwo Baran i Suszczyński, Kraków 2002.
• Ingarden [1972a] – R. Ingarden, O pytaniach esencjalnych, w: R. Ingarden, Z teorii języka i filozoficznych podstaw logiki, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1972.
• Ingarden [1972b] – R. Ingarden, O sądzie warunkowym, w: R. Ingarden, Z teorii języka i filozoficznych podstaw logiki, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1972.
• Judycki [2004] – S. Judycki, Czy istnieją rozstrzygające argumenty filozoficzne, „Diametros” (2) 2004, s. 39-56.
• Kowalczyk [1990] – Ks. S. Kowalczyk, Zarys filozofii człowieka, Wydawnictwo Diecezjalne, Sandomierz 1990.
• Malinowski, Strzałko [1985] – Antropologia, red. A. Malinowski, J. Strzałko, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa – Poznań 1985.
• Platon [2002] – Parmenides; Teajtet, przełożył oraz wstępami i objaśnieniami opatrzył Władysław Witwicki, Wydawnictwo Antyk, Kęty 2002.
• Russell [1948] – B. Russell, Human Knowledge. It’s Scope and Limits, George Allen and Unwin, London 1948.
• Szubka [2005] – T. Szubka, Czy zmierzch filozofii analitycznej? (tekst wprowadzający do dyskusji), Forum „Diametros”, 18-20 listopada 2005.
• Tavris, Wade [1999] – C. Tavris, C. Wade, Psychologia. Podejścia oraz koncepcje, tłum. J. Gilewicz, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 1999.
• Turner [1998] – J. H. Turner, Socjologia. Koncepcje i ich zastosowanie, tłum. E. Różalska, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 1998.
• Wittgenstein [2000] – L. Wittgenstein, Uwagi różne, Wydawnictwo KR, Warszawa 2000.
• Wittgenstein [1970] – L. Wittgenstein, Tractatus logico-philosophicus, tłum. B. Wolniewicz, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1970.
• Woleński [1996] – J. Woleński, Argumentacje filozoficzne, w: J. Woleński, W stronę logiki, Aureus, Kraków 1996.
• Woleński [2001] – J. Woleński, Epistemologia Tom II. Wiedza i Poznanie, Aureus, Kraków 2001.
• Ziemińska [2002] – R. Ziemińska, Eksternalizm we współczesnej epistemologii, Wydawnictwo Naukowe US, Szczecin 2002.

Identyfikatory

DOI

10.13153/diam.11.2007.269