Estetyka hiperobiektów – reprezentacje globalnego ocieplenia i archiwum antropocenu

• Autorzy: Marzec Andrzej

Warianty tytułu

EN

The Aesthetics of Hyperobjects: Representations of Global Warming and the Archive of the Anthropocene

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Autor zadaje pytanie o estetykę hiperobiektów oraz ich przedstawienia we współczesnym filmie. Najbardziej interesującym z perspektywy antropocenu hiperobiektem jest dla niego globalne ocieplenie, którego rozbudowaną reprezentację odnajduje w Impression météo (reż. Nicolas Carrier, Marie Ouazzani, 2019). Interpretując obraz francuskich artystów, autor skupia się na przedstawieniach konkretnych cech hiperobiektów, które odnajdziemy u Timothy’ego Mortona: lepkości, nielokalności, czasowym falowaniu, interobiektywności oraz fazowaniu. Tekst jest próbą udowodnienia, że współczesna sztuka filmowa ma do zaproponowania zdecydowanie więcej niż powszechnie dostępne naukowe obrazy globalnego ocieplenia. Autor wyjaśnia także różnicę pomiędzy intersubiektywnością i interobiektywnością, pokazując, że dzięki tej drugiej kategorii jesteśmy w stanie pomyśleć o archiwum antropocenu.

EN

The author inquires about the aesthetics of hyperobjects and their visual representations in contemporary cinema. From the perspective of the Anthropocene, the most interesting hyperobject for him is global warming, and he finds its extensive representation in Impression météo (dir. Nicolas Carrier, Marie Ouazzani, 2019). Interpreting the film image of French artists, he focuses on presenting specific features of hyperobjects found in Timothy Morton’s work: viscosity, nonlocality, temporal undulation, interobjectivity, and phasing. The author demonstrates that contemporary film art has much more to offer than the commonly available scientific images of global warming. He explains the difference between intersubjectivity and interobjectivity by showing that thanks to the category of interobjectivity, we can think about the archive of the Anthropocene.

Słowa kluczowe

PL

hiperobiekty; ontologia zwrócona ku przedmiotom; globalne ocieplenie; katastrofa klimatyczna; ekologia

EN

hyperobjects; object-oriented ontology; global warming; climate disaster; ecology

• Wydawca: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Czasopismo: Kwartalnik Filmowy
• Rocznik: 2023
• Numer: 122 Krajobrazy, panoramy, terytoria
• Strony: 6-20

Twórcy

autor

Marzec Andrzej

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Bibliografia

• Barad, K. (2012). Posthumanistyczna performatywność: ku zrozumieniu, jak materia zaczyna mieć znaczenie (tłum. J. Bednarek). W: A. Gajewska (red.), Teorie wywrotowe (wyd. 1, ss. 323-360). Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
• Brach-Czaina, J. (1992). Szczeliny istnienia. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Domańska, E. (2017). Nekros. Wprowadzenie do ontologii martwego ciała. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Harman, G. (2012). O przyczynowości zastępczej (tłum. M. Rychter). Kronos, (1), ss. 31-47.
• Harman, G. (2013). Traktat o przedmiotach (tłum. M. Rychter). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Harman, G. (2017). Object-Oriented Ontology: A New Theory of Everything. London: Penguin Random House UK.
• Marzec, A. (2021). Antropocień. Filozofia i estetyka po końcu świata. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Meillassoux, Q. (2015). Po skończoności. Esej o koniecznej przygodności (tłum. P Herbich). Warszawa: Fundacja Augusta hrabiego Cieszkowskiego.
• Morton, T. (2013). Hyperobjects: Philosophy and Ecology after the End of the World. Minneapolis London: University of Minnesota Press.
• Morton, T. (2013). Realist Magic: Objects, Ontology, Causality. Ann Arbor: Open Humanities Press.
• Morton, T. (2016). Dark Ecology: For a Logic of Future Coexistence. New York: Columbia University Press.
• Morton, T. (2018). Lepkość (tłum. A. Barcz). Teksty Drugie, (2), ss. 284-290.
• Saussure, F. de (2002). Kurs językoznawstwa ogólnego (tłum. K. Kasprzyk). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.