Paszporty w ostatnich latach dawnej Rzeczypospolitej. Problem genezy, formy i funkcje

• Autorzy: Janusz Łosowski

Warianty tytułu

EN

Passports in last years of the old Republic. Problem of beginnings, forms and functions

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Artykuł dotyczy paszportów wymaganych przy odbywaniu podróży od konstytucji sejmowej z 15 XII 1789 r. do końca istnienia Rzeczypospolitej. Wydawały je komisje porządkowe cywilno-wojskowe, kancelarie grodzkie, władze miejskie oraz administracje majątków ziemskich. Tekst został opracowany na podstawie akt komisji lubelskiej, łukowskiej oraz chełmskiej i stanowi wstępne rozpoznanie tego problemu. Zawiera informacje o treści paszportów, ich formie i praktyce sporządzania oraz wykorzystywania.

EN

The article concerns passports required for travels, issued in period from the Seym constitution from December 15th 1789 until the end of the Republic. Passports were issued by civil and military public order commissions, municipal chanceries, city administration and manor administration. The article was based on records of commissions from Lublin, Łuków and Chełm, and is an initial insight into this problem. The article comprises information on the content of passports and their form, as well as manners of production and use.

Słowa kluczowe

PL

paszporty; dyplomatyka; administracja; komisje porządkowe cywilno-wojskowe; Rzeczypospolita szlachecka

EN

passports; diplomatics; administration; civil and military public order commission; First Polish Republic

• Wydawca: Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
• Czasopismo: Archiwa – Kancelarie – Zbiory
• Rocznik: 2019
• Numer: 10(12)
• Strony: 25-51

Twórcy

autor

Janusz Łosowski,

Bibliografia

• Adamczewski, Marek. Pieczęcie urzędowe władz lokalnych z obszaru Polski centralnej. Cz. 2. Pieczęcie sądów szlacheckich do 1793 roku. Łódź: Księży Młyn Dom Wydawniczy Michał Koliński Oddział Publikacji Zleconych, 2010.
• Bańkowski, Piotr. „Instrukcja kancelaryjno-archiwalna dla Komisji Porządkowych, Cywilno-Wojskowych z lat 1790–1792: głos zza grobu do archiwistów”. Archeion 62 (1975): 53–68.
• Gordziejew, Jerzy. Komisje Porządkowe Cywilno-Wojskowe w Wielkim Księstwie Litewskim w okresie Sejmu Czteroletniego (1789–1792). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2010.
• Jędrzejewski, Przemysław. „Akta Komisji Porządkowych Cywilno-Wojskowych (1790–1794)”. Krakowski Rocznik Archiwalny 13 (2013): 129–157.
• Kermisz, Józef. Lublin i Lubelskie w ostatnich latach Rzeczypospolitej (1788–1794). Lublin: Wydawnictwo Zarządu Miejskiego, 1939.
• Komisja Cywilno-Wojskowa Ziemi Lubelskiej i Powiatu Urzędowskiego 1790–1793. Archiwum Państwowe w Lublinie.
• Komisje Cywilno-Wojskowe Ziemi Chełmskiej i Powiatu Krasnostawskiego 1790–1793.Archiwum Państwowe w Lublinie.
• Korzon, Tadeusz. „Komisje porządkowe cywilno-wojskowe wojewódzkie i powiatowe w latach 1790–1792”. W Korzon, Tadeusz, Odrodzenie w upadku: wybór pism historycznych, opracowali Marian Henryk Serejski i Andrzej Feliks Grabski, 264–96. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1975.
• Kuczyński, Stefan Krzysztof. Pieczęcie i herby miasta Łęczycy oraz Ziemi Łęczyckiej. Łęczyca: Towarzystwo Naukowe Płockie. Oddział w Łęczycy, 1984.
• Kuczyński, Stefan Krzysztof. Polskie herby ziemskie: geneza, treści, funkcje. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1993.
• Łosowski, Janusz. „Akta komisji porządkowych cywilno-wojskowych”. W Dyplomatyka staropolska, zredagował Tomasz Jurek. Nauki Pomocnicze Historii. Seria Nowa. Warszawa: Wydawnictwo DiG, 2015.
• Sobolowa, Barbara. „Kalisz w ostatnich latach Rzeczypospolitej (w świetle akt Komisji Porządkowej Cywilno-Wojskowej Kaliskiej)”. Rocznik Kaliski 2 (1969): 68–79.
• Trojanowska, Maria. Dokument miejski lubelski od XIV do XVIII wieku: studium dyplomatyczne. Warszawa; Łódź: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1977.
• Volumina legum. Prawa, konstytucye y przywileie Krolestwa Polskiego, Wielkiego Xiestwa Litewskiego y wszystkich prowincyi nalezacych na walnych seymiech koronnych od Seymu Wislickiego roku panskiego 1347 az do ostatniego Seymu uchwalone. T. 9. Kraków: Akademia Umiejętności, 1889.
• Wielebska, Zofia. „Krakowska komisja porządkowa cywilno-wojskowa (1789–1794)”. Rocznik Naukowo-Dydaktyczny [Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Krakowie]. Prace Historyczne 12 (1987): 187–197.

Identyfikatory

DOI

AKZ.2019.002