Mechaniczny Model Ziemi. Nowy i konieczny warunek sukcesu w poszukiwaniach i eksploatacji złóż niekonwencjonalnych

• Autorzy: Jędrzejowska-Tyczkowska, H. , Słota-Valim, M.

Warianty tytułu

EN

Mechanical Earth Model - new and critical condition for successful unconventional reservoir exploration and production

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W dziedzinie poszukiwań węglowodorów, jednym z najbardziej ekscytujących odkryć minionego dziesięciolecia było stwierdzenie występowania znacznych akumulacji (początkowo na kontynencie północnoamerykańskim) szczególnie gazu ziemnego w formacjach łupków bitumicznych, pomijanych dotąd jako skała kolektorska w interpretacji geologicznej. Ogromne powodzenie koncepcji, a w ślad za nią sukces ekonomiczny firm poszukiwawczych i wydobywczych, zdopingował międzynarodową społeczność naftowców do weryfikacji nowych możliwości odkryć w pozostałych częściach świata. Na kontynencie europejskim krajem, w którym potencjalne możliwości występowania gazu w formacjach łupków (przede wszystkim sylurskich i dewońskich) są bardzo duże, jest właśnie Polska. W rozdziale opisującym Mechaniczny Model Ziemi scharakteryzowano niektóre prace związane z rozpoznaniem właściwości mechanicznych ośrodka skalnego. Rozpoznanie nowego typu obiektów złożowych, objętych wspólną nazwą „złóż niekonwencjonalnych", wymaga doskonałej znajomości właściwości mechanicznych ośrodka skalnego. Jest to dziedzina, która w Polsce w bardzo niewielkim stopniu wykroczyła poza obszar badań laboratoryjnych.

EN

Within the past two decades we could witness a particular redirection of research interests and technical realization due to discovery of energetic potential in shale formations, quite different from geological characterization of typical reservoir rocks like sandstones or carbonates. It is stated that the evaluation of the new type of reservoirs called "unconventional oil and gas reservoirs" requires excellent knowledge about mechanical properties of the rock medium. It is a discipline which in Poland only slightly exceeded the laboratory research, especially with reference to prospecting for hydrocarbons. In this paper, basic theoretical information is presented as arguments for application and brief characteristics of selected studies related to examination of rock medium mechanical properties.

Słowa kluczowe

PL

mechaniczny model Ziemi; ośrodek skalny; złoża niekonwencjonalne

EN

Mechanical Earth Model; shale formations; unconventional reservoirs

• Czasopismo: Prace Naukowe Instytutu Nafty i Gazu
• Rocznik: 2012
• Tom: nr 183
• Strony: 15--26
• Opis fizyczny: Bibliogr. 25 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Jędrzejowska-Tyczkowska, H.

autor

Słota-Valim, M.

Bibliografia

• 1. Akbar A., Brown A.H., Delgado T., Lee R., Plumb D., Smirnov D., Marsden N., Prado-Velarde R., Ramsey E., Spooner L., Stone D., Stouffer T.: Watching Rocks Change-Mechanical Earth Modeling. In: Oilfield Review, 2008, pp. 22 39.
• 2. Bjorlykke K., Hoeg K, Haque Mondol M.: Introduction to Geomechanics: Stress and Strain in Sedimentary Basins. In: Petroleum Geoscience: From sedimentary Environments to Rock Physics, 2010, pp. 281-298.
• 3. Castillo D.A., Moss D.: Reservoir Geomechanics Applied to Drilling and Completion Programs in Challenging Formations: North West Shelf, Timor Sea, North Sea and Colombia. In: Australian Petroleum Production and Exploration Association Journal, 2000, pp. 509-520.
• 4. Domonik A., Dziedzic A., Łukaszewski P., Pinińska J.: Potrzeba integracji właściwości wytrzymałościowych skał— baza danych geomechanicznych. In: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego, 2008, vol. 429, pp. 139-1447.
• 5. Haldorsen, H.H. (1983): Reservoir characterization procedures for numerical simulation Phd Dissertation. University of Texas.
• 6. Herwanger J., Koutsabeloulis N.: Seismic Geomechanics: How to Build and Calibrate Geomechanical Models using 3D and 4D Seismic Data. EAGE Publications bv, 2011.
• 7. Jędrzejowska-Tyczkowska H.: Słota-Valim M., Mechaniczny model Ziemi jako nowy i konieczny warunek sukcesu w poszukiwaniach i eksploatacji niekonwencjonalnych złóż węglowodorów. Nafta-Gaz, 2012, nr 6, pp. 329-340.
• 8. Jędrzejowska-Tyczkowska H.: Malaga M. and Żukowska K., Dynamic seismic velocity modelling. In: First Break European Association of Geoscientists and Engineers, 2011, vol. 29, pp. 73-76.
• 9. Jędrzejowska-Tyczkowska H.: Polish Shale Gas. In: Nafta-Gaz, 2011, vol. 5, pp. 307-310.
• 10. Jędrzejowska-Tyczkowska H.: Dynamiczny model sejsmicznych prędkości akustycznych określony na podstawie statycznego modelu sejsmogeologicznego oraz wybranych wyników testów otworowych. In: Prace Naukowe INiG, 2011, vol. 176, pp. 1-68.
• 11. Jędrzejowska-Tyczkowska H.: Inwersja sejsmiczna akustyczna i elastyczna fal podłużnych, konwertowanych i poprzecznych w zagadnieniach interpretacji złożowej. In: Prace INiG, 2008, vol. 160, pp. 1-85.
• 12. Jędrzejowska-Tyczkowska H., Bartoń R., Żukowska K.: Wykorzystanie pomiarów CAST i SED do weryfikacji obliczania ciśnień złożowych z danych sejsmicznych. Materiały Międzynarodowej Konferencji Naukowo-Technicznej Geopetrol 2008a, Sekcja I, str. 339-345 (poster).
• 13. Jędrzejowska-Tyczkowska H., Żukowska K., Malga M., Regucki K.: The potentials of 4D "time-lapse" seismics in computing the rock mass pressure and porous pressures. Actual Problems of Geosciences, Moscow, October 14-17, 2008b, Schmidt Institute of Physics of the Earth RAS (IPE RAS).
• 14. Jędrzejowska-Tyczkowska H., Misiarz P., Bartoń R., Żuławiński K.: Sejsmika 4D z perspektywy polskich potrzeb i możliwości. Materiały Konferencji Naukowo-Technicznej GEOPETROL 2004. Prace INiG nr 130. Sekcja II, str. 167.
• 15. Jędrzejowska-Tyczkowska H.: Sejsmiczne konsystentne estymatory złoża węglowodorów. In: Prace IGNiG, 2003, vol. 123, pp. 1-139.
• 16. Jędrzejowska-Tyczkowska H., Herman Z., Bartoń R.: Estimation of Abnormal Pressures Zones on the Basis of Seismic. Case study of carbonate reservoirs. EAGO/SEG/EAEG/ PAEH Conference & Exhibition — Moskwa, Russia, 1-4 September 2003. Electronical issue CD-R, session PSS, poster No 3.
• 17. Jędrzejowska-Tyczkowska H. i zespół: Prognozowanie anomalnie wysokich ciśnień złożowych w utworach cechsztyńskich na bazie rozpoznania sejsmicznego oraz danych archiwalnych z wiercenia i pomiarów geofizyki wiertniczej na przykładzie rozkładu ciśnień w strukturze Sławoborza i struktur przyległych. Okres realizacji 2002 r. Ąrchiwum INiG.
• 18. Jędrzejowska-Tyczkowska H. i zespół: Prognozowanie rozkładu ciśnień w profilu otworu Hermanowa-1 na podstawie badań sejsmicznych i istniejącej dokumentacji archiwalnej. Okres realizacji 2000-2001. Archiwum INiG.
• 19. Jędrzejowska-Zwinczak H.: Statystyczne modele interpretacji danych sejsmicznych. Nafta-Gaz, 1981, vol. 3, pp. 84-90.
• 20. Jędrzejowska-Tyczkowska H., Słota-Valim M.: Mechaniczny model Ziemi jako nowy i konieczny warunek sukcesu w poszukiwaniach i eksploatacji niekonwencjonalnych złóż węglowodorów. Nafta-Gaz, 2012, nr 6, pp. 329-340.
• 21. Langer M., Heusermann S.: Geomechanical stability and integrity of waste disposal mines in salt structures. In: Engineering Geology 61, 2001, pp. 155-161.
• 22. Misiarz P., Jędrzejowska-Tyczkowska H.: Geological and seismic-consistent analysis — the important tool for Jurassic reservoirs properties estimation. Extended Abstracts, vol. I, 60 EAGE Conference & Technical Exhibition, 8-12 June 1998, Lipsk, P020.
• 23. Sayers C.: Geophysics under stress: geomechanical applications of seismic and borehole acoustic waves: Distinguished Instructor Short Course, SEG&EAGE, 2010.
• 24. Sowiżdżał K., Stadtmuller M.: Statyczny model złoża węglowodorów jako przestrzeń integracji danych geologiczno-geofizycznych. In: Nowe metody i technologie zagospodarowania złóż i wydobycia węglowodorów w warunkach lądowych i morskich. Materiały konferencyjne Geopetrol 2010, pp. 201-208.
• 25. Verdon J.P., Kendall J.M., White D.J., Angus D.A.: Linking microseismic event observation with geomechanical models to minimize the risks of storing CO2 in geological formations. In: Earth and Planetary Science Letters 305, 2011, pp. 143-152.