Edukacja artystyczna czy arteterapia? Opozycja nie/potrzebna

• Autorzy: Edyta Nieduziak

Warianty tytułu

EN

Artistic education or art therapy? Opposition not/needed

Abstrakty

EN

The article deals with the problem of mutual relations in practice and the theoretical approach between the processes of artistic education and art therapy. The author presents the understanding of artistic education in accordance with the applicable law and with reference to the current core curriculum of general education. Understanding art therapy is derived from the analysis of its definitions of arttherapists associations. She also takes up the topic of arttherapy dilemmas – issues shaping the identity of this therapeutic practice, and then goes on to describe the common areas of artistic education and art therapy. The author finds this area in the return to the currently neglected aesthetic upbringing – through art and to art. In summary, she discovers new issues of mutual relations of artistic education and art therapy related to the continuum of these processes, the role of education in therapy and therapy for the development of art interests.

PL

W artykule zaprezentowany został, w ujęciu teoretycznym i praktycznym, problem wzajemnych relacji pomiędzy procesami edukacji artystycznej i arteterapii. Autorka ukazuje rozumienie edukacji artystycznej zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa i w odniesieniu do Podstawy programowej kształcenia ogólnego. Rozumienie arteterapii wywodzi z analizy definicji stowarzyszeń arteterapeutów. Podejmuje również wątek dylematów arteterapii – zagadnień kształtujących tożsamość tej praktyki terapeutycznej, by następnie przejść do opisu obszarów wspólnych edukacji artystycznej i arteterapii. Autorka odnajduje ten obszar w powrocie do zaniedbanego obecnie wychowania estetycznego – przez sztukę i do sztuki. W podsumowaniu odkrywa nowe zagadnienia wzajemnych relacji edukacji artystycznej i arteterapii, związane z kontinuum tych procesów, rolą wykształcenia w terapii oraz terapii dla rozwoju zainteresowań sztuką.

Słowa kluczowe

PL

edukacja artystyczna; arteterapia; wychowanie estetyczne; wychowanie do sztuki; wychowanie przez sztukę; psychoterapia

EN

artistic education; art therapy; aesthetic education/upbringing; upbringing to art; upbringing through art; psychotherapy

• Wydawca: Akademia Nauk Stosowanych w Nowym Sączu
• Czasopismo: Eruditio et Ars
• Rocznik: 2019
• Tom: 2
• Numer: 1
• Strony: 65-77

Daty

wydano

2019

Twórcy

autor

Edyta Nieduziak

• Uniwersytet Śląski

Bibliografia

• Bach, S. (1990). Life paints its own span. Zurich: Daimon.
• Barthes, R. (1998). Od dzieła do tekstu. Teksty Drugie, 6, 187-195.
• Bauman, Z. (2007). Edukacja: wobec, wbrew i na rzecz ponowoczesności. W: M. Dudzikowa, M. Czerepaniak-Walczak (red.), Wychowanie. Pojęcia – procesy – konteksty (t. 1, s. 139-154). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Bendyk, E. (2012). Bunt sieci. Warszawa: Polityka SP.
• Bendyk, E. (2018). Co gra w Krakowicach? Polityka, 11(3163), 82-84.
• Berner, H. (2006). Współczesne kierunki pedagogiczne. W: B. Śliwerski (red.), Pedagogika (t. 1, s. 195-276). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Pedagogiczne.
• Bloom, B. (1956). Taxonomy of Educational Objectives. The Classification of Educational Goals, Handbook 1: Cognitive Domai. New York: Longman.
• Bogus, M. (red.). (2016). Nasze kunsztowanie w warsztatach artystycznych, projektach twórczych, akcjach plastycznych i podróżowaniu wyobraźni. Częstochowa: Wydawnictwo im. Stanisława Podobińskiego Akademii im. Jana Długosza.
• Chmielewski, A., Dudzikowa, M., Grobler, A. (red.). (2012). Interdyscyplinarnie o interdyscyplinarności: między ideą a praktyką. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Chmielnicka-Plaskota, A., Łoza, B., Szulc, W. (2013). Definicje arteterapii. W: B. Łoza, A. Chmielnicka- -Plaskota, T. Rudowski (red.), Arteterapia: od teorii do terapii. Podręcznik przedmiotu (s. 13-18). Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.
• Cierpiałkowska, L. (2005). Psychoterapia indywidualna i grupowa W: H. Sęk (red.) Psychologia kliniczna (t.1, s. 269-297). Warszawa Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Crotti, E. (2016). Bazgroły. Jak dzięki rysunkom zrozumieć charakter i uczucia dzieci. Warszawa: Delta.
• Cynkutis, Z. (2012). Aktor: animator twórczych procesów. Łódź: Wydawnictwo Biblioteki Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej.
• Florczykiewicz, J. (2013). Terapia przez kreację plastyczną w resocjalizacji recydywistów penitencjarnych. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Furth, G. (1988). The secret word of drawings. Boston, MA: Sigo.
• Garai, J. (1987). A humanistic approach to art therapy. W: J. Rubin (red.), Approaches to art therapy (s. 188-207). New York: Brunner/Mazel.
• Giddens, A. (2009). Życie w społeczeństwie posttradycyjnym. W: U. Beck, A. Giddens, S. Lash, Modernizacja refleksyjna (s. 79-144). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Grzesiuk, L. (2002). Zjawiska w psychoterapii, W: L. Grzesiuk (red.). Psychoterapia. Szkoły, zjawiska, techniki i specyficzne problemy (s. 137-193). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Hejmej, A. (2007). Interdyscyplinarność i badania komparatystyczne. Wielogłos, 1, 35-53.
• Kargul, J. (2012). Upowszechnianie, animacja, komercjalizacja kultury: podręcznik akademicki. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Kasai, A. (2008). Images of Pain, Images of Pain Relief: Multimodal Expressive Arts Therapy and Pain Management. San Francisco: California Institute of Integral Studies.
• Konieczna, E.J. (2003). Arteterapia w teorii i praktyce. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Kopczyńska, M. (1993). Animacja społeczno-kulturalna: podstawowe pojęcia i zagadnienia. Warszawa: Centrum Animacji Kulturalnej.
• Kossak, J., Krzemień-Ojak, S., Pielasińska, W. (red.). (1987). Program wychowania estetycznego młodego pokolenia. Warszawa: Ministerstwo Kultury i Sztuki.
• Kostrubiec, B., Mirucka, B. (2004). Rysunek projekcyjny w badaniach obrazu siebie. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
• Kruczkowska, Z., Stano, B. (2013). Artysta nauczycielem i animatorem kultury: wybrane problemy kultury plastycznej XX i XXI wieku. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.
• Krzyśka, S. (2011). Edukacja artystyczna w systemie oświaty szkolnej i pozaszkolnej w Polsce, W: S. Krzyśka, R. Kubicki, D. Michałowska (red.). Filozoficzne konteksty edukacji artystycznej (s. 57-69). Poznań; wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Adama Mickiewicza.
• Łaguna, M., Lachowska, B. (red.). (2003). Rysunek projekcyjny jako metoda badań psychologicznych. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
• Łobocki, M. (1990). W poszukiwaniu skutecznych form wychowania. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
• Łobocki, M. (2009). Teoria wychowania w zarysie. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Łoza, B., Chmielnicka-Plaskota, A., Rudowski, T. (red.). (2013). Arteterapia: od teorii do terapii. Podręcznik przedmiotu. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.
• Malchiodi, C.A. (2014a). Wprowadzenie W: C.A. Malchiodi (red.), Arteterapia. Podręcznik (s. 19-21). Gdańsk: Harmonia Universalis.
• Malchiodi, C.A. (2014b). Arteterapia rozwojowa W: C.A. Malchiodi (red.), Arteterapia. Podręcznik (s. 144-161). Gdańsk: Harmonia Universalis.
• Malchiodi, C.A. (2014c). Krótki przegląd metod diagnostycznych opartych na sztukach wizualnych. W: C.A. Malchiodi (red.), Arteterapia. Podręcznik (s. 504-514). Gdańsk: Harmonia Universalis.
• Malchiodi, C.A. (red.). (2014). Arteterapia. Podręcznik. Gdańsk: Harmonia Universalis.
• Melosik, Z. Szkudlarek, T. (1998). Kultura, tożsamość i edukacja: migotanie znaczeń. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Milerski, B., Śliwerski, B. (red.). (2000). Pedagogika. Leksykon PWN. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Moon, B.L. (1997). Art and soul: Reflections on an artistic psychology. Springfield, IL: Thomas.
• Moon, B.L., Schoenholtz, R. (red.). (2004). Word pictures. The Poetry and Arty of Art Therapists. Springfielf, IL: Thomas.
• Moon, C.H. (2002). Studio art Therapy. Cultivating the Artist Identity in the Art Therapist. London, Philadelphia: Jessica Kingsley Publisher.
• Olbrycht, K., Sieroń-Galusek, D. (red.). (2010). Inspiratorzy, projektodawcy, realizatorzy edukacji kulturalnej i upowszechniania kultury. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Oster, G.D., Gould, P. (2005). Rysunek w psychoterapii. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Pąchalska, M. (1999). Afazjologia. Warszawa, Kraków: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Pankowska, K. (red.). Sztuka i wychowanie. Współczesne problemy edukacji estetycznej. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
• Podstawa programowa kształcenia ogólnego (Dz.U. z 2017 r., poz. 356 z póź. zm.)
• Rembowski, J. (1986). Metoda projekcyjna w psychologii dzieci i młodzieży: zarys technik badawczych. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Robbins, A. (1994). A Multi-modal Approach to Creative Art Therapy. London and Bristol: J. Kingsley.
• Rogers, N. (2016). Person-Centered Expressive Arts Therapy. W: J. A. Rubin (red.), Approaches to Art Therapy: Theory and Technique (s. 230-248). New York: Routledge.
• Rubin, J.A. (2016). Approaches to Art Therapy: Theory and Technique. New York: Routledge.
• Rutkowiak, J. (1995). Pulsujące kategorie jako wyznaczniki mapy odmian myślenia o edukacji. W: J. Rutkowiak (red.), Odmiany myślenia o edukacji (s. 13-52). Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Spaniol, S., Spieser, P i Cattaneo, M. (1999). Multimodal expressive arts therapy. W: N. Allison (red.), Illustrated encyclopedia of body-mind disciplines (s. 363-366). New York: Rosen.
• Stachowski, R. (2002). Historia psychologii: od Wundta do czasów najnowszych. W: J. Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki (t. 1, s. 23-66). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Stasiakiewicz, M. (2006). Arteterapia dla osób z niepełnosprawnością intelektualną. Wybrane problemy teorii i praktyki. W: W. Limont, K. Nielek-Zawadzka (red.), Dylematy edukacji artystycznej (t. 2, s. 475-510). Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Suchodolski, B. (1980). Model wykształconego Polaka (Program studiów nad powszechnym kształceniem ogólnym – w perspektywie). W: B. Suchodolski (red.), Model wykształconego Polaka (s. 9-39). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Szuman, S. (1990). O sztuce i wychowaniu estetycznym. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
• Szyling, G. (2016). Koncepcja walidacji efektów uczenia się: obszary pedagogicznych redukcji i ich (nie) zamierzonych skutków. Rocznik Andragogiczny, 23, 169-198.
• Trzebińska, E. (2002). Ogólna charakterystyka przygotowania i przebiegu procesu psychoterapii. W: L. Grzesiuk (red.), Psychoterapia. Szkoły, zjawiska, techniki i specyficzne problemy (s. 109-136). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Tyszkiewicz, M. (1975). Malarstwo i rysunek chorych psychicznie: analiza psychiatryczno-malarska. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Tyszkiewicz, M. (1981). Wypowiedzi plastyczne młodocianych pacjentów psychiatrycznych: (analiza psychiatryczno-malarska). Wrocław: Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Tyszkiewicz, M. (1987). Psychopatologia ekspresji: twórczość artystyczna chorych psychicznie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Tyszkiewicz, M. (1994). Psychopatologia ekspresji: stymulacja twórczości pacjentów psychiatrycznych. Gdańsk: GTN.
• Vick, R.M. (2014). Krótka historia arteterapii. W: C.A. Malchiodi (red.), Arteterapia. Podręcznik (s. 22-35). Gdańsk: Harmonia Universalis.
• Wojnar, I. (1971). Estetyka i wychowanie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Wojnar, I. (1984). Teoria wychowania estetycznego: zarys problematyki. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Zalewska-Pawlak, M. (2017). Sztuka i wychowanie w XXI wieku: w poszukiwaniu zagubionej teorii sztuki życia i sztuki w wychowaniu. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

Identyfikatory

Biblioteka Nauki

55786127