Geopolityczne znaczenie języka w ujęciu lingwistycznym i socjolingwistycznym

• Autorzy: Roman Szul

Warianty tytułu

EN

The geopolitical significance of language in linguistic and sociolinguistic terms

Abstrakty

PL

Artykuł wyjaśnia różnice w podejściu lingwistycznym i socjolingwistycznym do relacji między językiem i geopolityką. Autor argumentuje o nieprzydatności podejścia lingwistycznego, co wiąże się ze słabościami hipotezy Whorfa-Sapira, którą proponuje odrzucić jako niesłuszną. W zamian proponowane jest przyjęcie podejścia socjolingwistycznego. Wykorzystując je przedstawia relacje między cyklami rozwojowymi imperiów i cywilizacji a historią upowszechniania i zaniku związanych z nimi języków i rodzajów pisma. Wiele uwagi poświęca na zagadnienia imperializmu językowego oraz socjolingwistycznych konsekwencji idei narodowej i tendencji do kulturowej i politycznej integracji i dezintegracji świata.

EN

The article explains the differences between linguistic and sociolinguistic approaches to the relationship between language and geopolitics. The author argues for the unsuitability of the linguistic approach, which is related to the weaknesses of the Whorf-Sapir hypothesis, which he proposes to reject as wrong. Instead, a sociolinguistic approach is proposed. Using it, he presents the relationship between the development cycles of empires and civilizations and the history of the spread and disappearance of their associated languages and types of writing. He devotes much attention to the issues of linguistic imperialism and the sociolinguistic consequences of the national idea, as well as the tendency toward cultural and political integration and disintegration of the world.

Słowa kluczowe

PL

język; geopolityka; hipoteza Whorfa-Sapira; rasizm językowy; cywilizacje; imperia; pismo; polityka językowa; języki kontaktowe

EN

language; geopolitics; Whorf-Sapir hypothesis; language racism; civilizations; empires; writing; language politics; contact languages

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Geopolityczne
• Czasopismo: Przegląd Geopolityczny
• Rocznik: 2024
• Tom: 47
• Strony: 9-26

Daty

wydano

2024

Twórcy

autor

Roman Szul

• Uniwersytet Warszawski

Bibliografia

• Benrabah, M., 2013. Language Conflict in Algeria. From Colonialism to Post-Independence. Multilingual Matters, Bristol, Buffallo, Toronto.
• Beykont, Z., 2002. English Only Laws in the USA, World Congress on Language Policies, Barcelona.
• Chiung, W.-v., T., 2014. Ethnolinguistic politics in Taiwan, European Journal of Geopolitics, 2, s. 44-77.
• Joseph, J.E., 2004. Language and Identity. National, Ethnic, Religious, Palgrave MacMillan, Basingstoke.
• Klimczak, A., 2013. Hipoteza Sapira-Whorfa - przegląd argumentów zwolenników i przeciwników, Kultura - społeczeństwo - edukacja, Nr 1 (3), Poznań.
• Łuczak, J., 2010. Polityka językowa w Unii Europejskiej, Uniwersytet Warszawski, Katedra Europeistyki.
• Oleksiewicz, I., 2020. Kryzys kulturowy Unii Europejskiej czy wzrost bezpieczeństwa tożsamości kulturowej Europejczyków?, Przegląd Geopolityczny, 33, s. 155-172.
• Ostler, N., 2010. The Last Lingua Franca. English Until the Return of Babel, Penguin Books, London, New York, Toronto.
• Ostler, N., 2006. Empires of the Word. A Language History of the World, Harper Perennial, London, New York, Toronto and Sydney.
• Saussure, F. de, 2002. Kurs językoznawstwa ogólnego, PWN, Warszawa.
• Sima, Z.M., 2022. Polityka językowa w państwach Unii Europejskiej, Przegląd Geopolityczny, 42, ss. 117-132.
• Szul, R., 2015. (In)Equality of languages in the EU and its Economic and Political Consequences, Politeja, 12 (31.2), pp. 67-80.
• Szul, R., 2014. Kwestia językowa a kształtowanie się politycznej mapy Europy i świata. Tendencje ogólne i najnowsze zmiany, Acta Universitatis Lodzensis, Folia Geographica Socio-oeconomica, 17, ss. 31-62.
• Szul, R., 2010. The Politics of Language in Contemporary Europe. Between Nationalism, European Integration and Globalization. Annual of Language & Politics and Politics of Identity, Vol IV, Institute of Political Studies, Charles University, Prague, pp. 7-30.
• Szul, R., 2009. Język, Naród, Państwo. Język jako zjawisko polityczne, PWN, Warszawa.
• Szul, R., 2003. Europa Językowa, My w Europie, Języki obce w Szkole, Nr. 6, ss. 5-26.
• Wendt, J.A., 2019. Geopolityczne uwarunkowania przenikalności granic i dyfuzji idei w Europie Środkowej, Przegląd Geopolityczny, 28, s. 31- 48.
• Wilczyński, P.L., 2019. Zróżnicowanie etniczno-religijne w Nigerii, Przegląd Geopolityczny, 29, s. 67-86.
• Wilczyński, P.L., 2020. O duchu narodów - biblijne wskazania dotyczące budowy siły narodowej, Przegląd Geopolityczny, 31, s. 35-57.
• Wilczyński, P.L., 2023. Pochodzenie, teraźniejszość i przyszłość narodów, Przegląd Geopolityczny, 46, s. 42-69.
• Wilczyński, W.J., 2020. Naród i nacjonalizm we współczesnej wojnie kulturowej, Przegląd Geopolityczny, 31, s. 58-76.
• Wilczyński, W.J., 2021. Regiony świata. Geografia i geopolityka. Polskie Towarzystwo Geopolityczne, Kraków.
• Wilczyński, W.J., 2023. Artur Gruszczak, The War must go on…, Przegląd Geopolityczny, 44, s. 171-182.

Identyfikatory

Biblioteka Nauki

55565254