Meteoryty w kolekcji Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Warszawskiego (OAUW)

• Autorzy: Szymon Kozłowski

Warianty tytułu

EN

Meteorites in the collection of the Astronomical Observatory of the University of Warsaw (OAUW)

Abstrakty

PL

Budynek Obserwatorium Astronomicznego przy Al. Ujazdowskich 4 w centrum Warszawy powstawał w latach 1820–1824. W swojej dwustuletniej historii był on niemym świadkiem dwóch dzisiaj już historycznych zdarzeń – zarówno przelotu bolidu (meteorytu) Pułtusk w 1868 roku oraz towarzyszącym mu hałasom eksplozji, jak również efektów świetlnych związanych ze spadkiem meteorytu Łowicz w 1935 roku. W obydwu tych przypadkach pracownicy Obserwatorium wydelegowani zostali na miejsca spadku meteorytów, gdzie zebrali oni świeże okazy meteorytu Pułtusk (około 400 sztuk) oraz Łowicz (cztery lub pięć sztuk). Obecnie kolekcję Obserwatorium stanowi sześć meteorytów: 3,7 kg okaz meteorytu Łowicz (trzeci największy istniejący okaz z tego spadku), doskonale zachowany meteoryt Pułtusk o wadze 1,2 kg, a także Allende, Canyon Diablo, Gibeon i Millbillillie.

EN

The building of the Astronomical Observatory at Al. Ujazdowskie 4 in the center of Warsaw was constructed between 1820 and 1824. During its bicentennial history, it has been a silent witness to two now-historical events – both the firball of the Pułtusk meteorite in 1868, accompanied by the sounds of the explosion, as well as the light effects associated with the fall of the Łowicz meteorite in 1935. In both cases, employees of the Observatory were delegated to the meteorite strewnfields, where they collected fresh specimens of the Pułtusk meteorite (around 400 specimens) and Łowicz (four or five fragments). Currently, the Observatory’s collection consists of six meteorites: a 3.7 kg specimen of the Łowicz meteorite (the third-largest existing specimen from this fall), a well-preserved 1.2 kg Pułtusk meteorite, as well as Allende, Canyon Diablo, Gibeon, and Millbillillie.

Słowa kluczowe

EN

historic meteorites; meteorite collection; Pułtusk; Łowicz; Allende; Canyon Diablo; Gibeon; Millbillillie

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Meteorytowe
• Czasopismo: Acta Societatis Metheoriticae Polonorum
• Rocznik: 2024
• Tom: 15
• Strony: 84-95

Daty

wydano

2024

Twórcy

autor

Szymon Kozłowski

• Uniwersytet Warszawski: Wydział Fizyki

Bibliografia

• Gadomski J., 1929, Zbiór meteorytów Muzeum Przyrodniczego w Wiedniu, Uranja, 9/10, s. 131–136.
• Gadomski J., 1936, Jasne meteory nad Polską, Urania, 1, s. 11–14.
• Gadomski J., 1946, Obserwatorium Astronomiczne Uniwersytetu Warszawskiego podczas wojny polsko-niemieckiej (1939-1944), Urania, 1–2, s. 5–9.
• Gadomski J., 1946a, Odszukanie dwóch meteorytów w gruzach Warszawy, Urania, 3–4, s. 68.
• Hanczke T., 1995, Meteoryty i tektyty w zbiorach Muzeum Ziemi. Katalog, Muzeum Ziemi, Warszawa 1995, ss. 72.
• Kamieński M., 1959, Zarys dziejów Obserwatorium Warszawskiego 1815–1945, Studia i materiały z dziejów nauki polskiej, seria C: Historia nauk matematycznych, fizyko-chemicznych i geologiczno-geograficznych, zeszyt 2, PWN 1959, s. 69–116.
• Kosiński J.W., 2019, Meteoryt Pułtusk. 150 lat eksploracji (Pultusk meteorite. 150 years exploration), Acta Soc. Metheor. Polon., 10, s. 95–110.
• Pilski A.S., 1992, Katalog meteorytów w polskich kolekcjach – rok 1992, Meteoryt, 4, s. 2–9.
• Pilski A.S., 1995, Meteoryty w zbiorach polskich, Lidzbark Warmiński 1995.
• Pilski A.S., 2001, Meteoryty w zbiorach polskich, Olsztyn 2001.
• Pokrzywnicki J., 1964, I. Meteoryty Polski. II. Katalog meteorytów w zbiorach polskich, Studia Geologica Polonica, vol. XV, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa 1964, s. 171.
• Stenz E., 1936, Ziemia. Fizyka globu, mórz i atmosfery, Wydana nakładem „Mathesis Polskiej”, w serii Z dziedziny nauki i techniki, tom XI, s. 268–282.

Identyfikatory

Biblioteka Nauki

30146487