Zapisy metrykalne jako materiał badawczy

• Autorzy: Agnieszka Galczak-Froch

Warianty tytułu

EN

Metrical records (vital records) as research material

Abstrakty

EN

Record files are difficult material for research. However, they provide valuable historical, sociological and demographic information from the 19th century and earlier, which would not have been possible without the help of this source. This applies especially to the lower strata of Polish society, and above all the largest of them - the peasants. The data contained in the record files are not always reliable. Therefore, you should be very careful about their use. The described research source can be used both for statistical studies and as the basis for the nominative method. Statistical approach does not always help to answer all the questions. It is good to suplement (or illustrate) data obtained using the statistical method with the individual fate of specific people. This approach to the problem avoids erroneous conclusions that could result from the application of the statistical method itself.

PL

Akta metrykalne stanowią trudny materiał do badań. Dostarczają jednak wielu cennych informacji historycznych, socjologicznych i demograficznych z wieku XIX i wcześniejszych, których uzyskanie bez pomocy tego źródła nie byłoby możliwe. Dotyczy to szczególnie niższych warstw społeczeństwa polskiego, a przede wszystkim największej z nich - chłopów. Dane zawarte w aktach metrykalnych nie zawsze są wiarygodne. Dlatego bardzo ostrożnie należy podchodzić do ich wykorzystywania. Opisywane źródło badawcze może służyć zarówno do opracowań statystycznych, jak i stanowić podstawę metody nominatywnej. Nie zawsze bowiem ujęcie statystyczne pozwala odpowiedzieć na wszystkie pytania. Uzyskane za pomocą metody statystycznej dane dobrze jest uzupełnić (czy też zobrazować) indywidualnymi losami konkretnych osób. Takie ujęcie zagadnienia pozwala uniknąć błędnych wniosków, jakie mogłyby wynikać z zastosowania samej metody statystycznej.

Słowa kluczowe

PL

akt urodzenia; akt małżeństwa; akt zgonu; błędy; źródło badań; Kujawy Wschodnie; ziemia dobrzyńska

EN

Eastern Kuyavia; birth certificate; marriage certificate; death certificate; errors; source of research; Dobrzyń region

• Wydawca: Włocławskie Towarzystwo Naukowe
• Czasopismo: Zapiski Kujawsko-Dobrzyńskie
• Rocznik: 2019
• Tom: 34
• Strony: 193-202

Daty

wydano

2019

Twórcy

autor

Agnieszka Galczak-Froch

• Zespół Szkół Samochodowych im. T. Kościuszki we Włocławku

Bibliografia

• Artymiak A., Sieciechowskie zapiski metrykalne z lat 1646–1666 jako materiał do dziejów wsi podkrakowskiej, Jędrzejów 1946.
• Bujak F., Źródła do historii zaludnienia Polski, w: Pamiętnik VI Zjazdu Historyków Polskich w Wilnie, t. 2, Lwów 1936.
• Bystroń J., Nazwiska polskie, Warszawa 1993.
• Dobrowolski K., Znaczenie metryk kościelnych do badań naukowych, „Rocznik Towarzystwa Heraldycznego” 1920, nr 5.
• Dokumenty Soborów Powszechnych, t. 4, oprac. A. Baron, H. Pietras, Kraków 2004.
• Florczak S. M., Księgi metrykalne jako źródło historyczne na przykładzie parafii skalmierzyckiej, „Archiwariusz. Biuletyn Archiwum Archidiecezjalnego w Poznaniu” 2005, nr 1.
• Froch W., Księgi metrykalne jako ważne i ciekawe źródło historyczne, „Memoranda. Wiadomości Archidiecezji Lubelskiej” 1999, nr 2.
• Gieysztorowa I., Badania demograficzne na podstawie metryk parafialnych, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej” 1962, nr 10, z. 1–2.
• Gieysztorowa I., Niebezpieczeństwa metodyczne polskich badań metrykalnych XVII–XVIII wieku, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej” 1974, nr 19, z. 4.
• Gieysztorowa I., Od metryk do szacunków ludności, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej” 1964, nr 12, z. 2.
• Gieysztorowa I., Wstęp do demografii staropolskiej, Warszawa 1976.
• Gręźlikowski J., Recepcja reformy trydenckiej w diecezji włocławskiej w świetle ustawodawstwa synodalnego, Włocławek 2000.
• Guldon Z., Wajda K., Źródła statystyczne do dziejów Pomorza Wschodniego i Kujaw od XVI do początków XX w. Charakterystyka, stan zachowania i wartość naukowa, Toruń 1970.
• Hochleitner J., Warmińskie nowożytne księgi chrztów jako źródło historyczne, „Echa Przeszłości” 2001, nr 11.
• Kalinowski J., Historyczne zapiski w księgach metrykalnych przez ks. Józefa Czubka prowadzone, „Studia Pelplińskie” 1998, nr 27.
• Kuklo C., Demografia Rzeczypospolitej Przedrozbiorowej, Warszawa 2009.
• Kuklo C., Funkcjonowanie społeczności parafialnej na tle analizy rejestracji chrztów parafii Trzcianne 1600-1654, w: Społeczeństwo staropolskie, A. Wyczański (red.), t. 3, Warszawa 1983.
• Kuklo C., Ocena wartości źródłowej rejestrów metrykalnych parafii św. Krzyża w Warszawie w XVIII w., „Przeszłość Demograficzna Polski” 1991, nr 18.
• Kuklo C., Próby analizy demograficznej rejestracji metrykalnej ślubów parafii Trzcianne w I połowie XVII w., „Przeszłość Demograficzna Polski” 1981, nr 13.
• Kuklo C., Stan i potrzeby badań w zakresie demografii historycznej w Polsce, w: Pamiętnik XVI Powszechnego Zjazdu Historyków Polskich, t. 3, cz. 1, Toruń 2001.
• Kuklo C., Struktura demograficzna małego miasta polskiego w końcu XVIII wieku: przykład Radziejowa na Kujawach, „Acta Universitatis Nicolai Copernici” Historia XXX - Nauki Humanistyczno-Społeczne, z. 322, Toruń 1997.
• Kuklo C., Zastosowanie informatycznego systemu rekonstrukcji rodzin, gospodarstw domowych i społeczności lokalnych w Polsce przedrozbiorowej w warsztacie badawczym historyka, w: Historia i komputery, B. Ryszewski (red.), t. 1: Metody komputerowe w badaniach i nauczaniu historii, Toruń 1995.
• Nowodworski M., Encyklopedia Kościelna, t. 1, Warszawa 1873.
• Nowodworski M., Encyklopedia Kościelna, t. 14, Warszawa 1881.
• Piasecki E., Niektóre możliwości wykorzystania ksiąg parafialnych do analizy zagadnień antropologii i demografii, „Przegląd Antropologiczny” 1973, nr 39.
• Szczypiorski A., Badania ksiąg metrykalnych a obliczenia ludności Polski w wieku XVII-XVIII, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej” 1962, nr 10, z. 1-2.
• Parafia Bądkowo. Archiwum Diecezjalne we Włocławku: Liber copulatorum, mortorum sygn. 1.
• Parafia Bronisław. Archiwum Diecezjalne we Włocławku: Liber baptisatorum, copulatorum, mortorum sygn. 1–3.
• Parafia Kościelna Wieś. Archiwum Państwowe w Toruniu oddział we Włocławku: Akta stanu cywilnego parafii rzymskokatolickiej, sygn. 4, 5, 9–15, 20.
• Parafia Kościelna Wieś. Archiwum Diecezjalne we Włocławku: Liber Baptisatorum, Copulatorum, Mortuorum parafii Kościelna Wieś Kujawska, sygn. 9.
• Parafia Kruszyn. Archiwum Państwowe w Toruniu oddział we Włocławku: Akta stanu cywilnego parafii rzymskokatolickiej, sygn. 1.
• Parafia Włocławek. Archiwum Państwowe w Toruniu oddział we Włocławku: Akta stanu cywilnego parafii rzymskokatolickiej Włocławek, sygn. 45, 47.

Identyfikatory

Biblioteka Nauki

51674907