Od prawa patronackiego do ius mandati. Powierzanie terenów do ewangelizacji w Afryce

• Autorzy: Jarosław Różański

Warianty tytułu

EN

From Patronage Law to ius mandati. Entrusting Territories for Evangelization in Africa

Abstrakty

EN

The author presents the subordination of the mission ad gentes in Africa to the privilege of the padroado given to Portugal. This privilege became the basis of the so-called “patronage mission”. It cast a shadow on the evangelization of Africa effectively blocking it by identifying the mission with the interests of the Portuguese Empire. For a long time non-Portuguese and missionaries sent by the Congregation for the Propagation of the Faith were not allowed to carry out missions. Nevertheless, the Congregation for the Propagation of the Faith developed a system of prefectures and apostolic vicariates that were subordinated directly to the pope. This was an exploitation of a legal loophole which over time became the practice of the Congregation. Paradoxically, some rules from the padroado system were still used in the 20th century.

PL

Autor przedstawia podporządkowanie misji ad gentes w Afryce danemu Portugalii przywilejowi padroado. Ten przywilej stał się podstawą tzw. „misji patronackiej”, która położyła się cieniem na ewangelizacji Afryki, skutecznie ją blokując przez utożsamianie misji z interesami Imperium Portugalskiego. Do prowadzenia misji przez długi czas nie dopuszczano nie-Portugalczyków oraz misjonarzy posyłanych przez Kongregację Rozkrzewiania Wiary. Mimo to Kongregacja Rozkrzewiania Wiary rozwinęła system prefektur i wikariatów apostolskich, które były podporządkowane bezpośrednio papieżowi. Było to wykorzystanie luki prawnej, która z czasem stała się praktyką Kongregacji. Pewne zasady z systemu padroado paradoksalnie stosowano jeszcze w XX w.

Słowa kluczowe

PL

Kongregacja Rozkrzewiania Wiary; misja patronacka; padroado; misje w Afryce

EN

Congregation for the Propagation of the Faith; patronage mission; padroado; missions in Africa

• Wydawca: Wydawnictwo Księży Werbistów Verbinum
• Czasopismo: Nurt SVD
• Rocznik: 2023
• Numer: 1
• Strony: 25-42

Daty

wydano

2023

Twórcy

autor

Jarosław Różański

Bibliografia

• Aleksander VI, 1979a, Bulla Inter caetera (4 maja 1493 r.), w: Wodecki B., Wodecki F., Zapłata F. (oprac.), Breviarium missionum. Wybór dokumentów Kościoła dotyczących dzieła misyjnego, cz. 1, Akademia Teologii Katolickiej, Warszawa, s. 21-26.
• Aleksander VI, 1979b, Bulla Eximiae devotionis sinceratis (4 maja 1493 r.), w: Wodecki B. i in. (oprac.), Breviarium missionum. Wybór dokumentów Kościoła dotyczących dzieła misyjnego, cz. 1, Akademia Teologii Katolickiej, Warszawa, s. 26-28.
• Balandier G., 1970, Życie codzienne w państwie Kongo (XVI-XVIII w.), tłum. Bąkowska E., Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
• Bernard-Maitre H., 1957, La rencontre du „padroado” et du „patronato”: l’affrontement des méthodes, w: Delacroix S. (red.), Histoire universelle des missions catholiques, t. 2, Les missions modernes, Librairie Grund, Paris, s. 323-336.
• Bouchaud J., 1957, Les missions d’Afrique (1402-1789), w: Delacroix S. (red.), Histoire universelle des missions catholiques, t. 2, Les missions moderns, Librairie Grund, Paris, s. 227-245.
• Bouchaud J., 1958, Les mission d’Afrique, w: Delacroix S. (red.), Histoire universelle des missions catholiques, t. 3, Les missions contemporaines (1800-1957), Librairie Grund, Paris, s. 297-354.
• Décret de la création de la Mission du Congo, 1966, w: Brásio A. (red.), Angola: 1596-1867, Duquesne University Press, Pittsburgh PA.
• Dekret o misyjnej działalności Kościoła „Ad gentes divinitus” (7 grudnia 1965), 2002, w: Przybył M. (red.), Sobór Watykański II, Konstytucje, dekrety, deklaracje. Tekst polski. Nowe tłumaczenie, Pallottinum, Poznań, s. 433-471.
• Gérin Marcel, 1944, Le gouvernement des missions. Thèse présentée pour l’obtention du Doctorat eb Droit canonique, Faculté de Droit canonique Université Laval, Québec.
• Hastings A., 1971, Kościół i misje w Afryce, tłum. Nikołow J., Pax, Warszawa.
• (Instructio) de quibusdam principiis atque normis circa relationes in territoriis missionum inter ordinarios locorum et instituta missionalia, 1969, Acta Apostolicae Sedis, t. 61, s. 281-287.
• Instrukcja Kongregacji Ewangelizacji Narodów ustalająca pewne zasady i normy dotyczące stosunków między ordynariuszami miejsca a instytutami misyjnymi na terenach misyjnych, 1970, w: Sztafrowski E. i in. (tłum. i oprac.), Posoborowe prawodawstwo kościelne (dokumenty prawno-liturgiczne), t. II, z. 2, ATK, Warszawa, s. 18-33.
• Jadin L., 1964, Le Clergé séculier et les Capucins du Congo et d’Angola aux XVIe et XVIIe siècles: Conflits de juridiction 1700-1726, Bulletin de l’Institut Historique Belge de Rome, t. 36, s. 185-483.
• Koren H.J., 1958, The Spiritans: A History of the Congregation of the Holy Ghost, Duquesne University, Pittsburgh.
• Kurek A., 1979, Początki misjologii katolickiej (w 70-lecie powstania), Collectanea Theologica, t. 49, z. IV, s. 176-182.
• Kurek A., 1995, Wybrane problemy inkulturacyjne misji czarnoafrykańskiej, w: Zimoń H. (red.), Kultury i religie Afryki a ewangelizacja, KUL, Lublin, s. 189-222.
• Mulders A., 1960, Missionsgeschichte. Die Ausbreitung des katholischen Glaubens. Aus dem Niderländischen von J. Madey, Verlag Friedrich Pustet, Regensburg.
• Piętek R., 2009, Garcia II władca Konga a Kościół katolicki, Neriton, Warszawa.
• Quumum huic, 1930, Acta Apostolicae Sedis, t. 22, s. 111-115.
• Ricard R., 1956, L’expansion missionnaire du Portugal et de l’Espagne aux XVe et XVIe siècles, w: Delacroix S. (red.), Histoire universelle des missions catholiques, t. 1, Les missions des origines au XVIe siècle, Librairie Grund, Paris, s. 223-268.
• Różański J., 2016, Mahdi i mahdija a misjonarze i misje katolickie w relacji kombonianina Josefa Ohrwaldera, w: Cisło W., Różański J., Ząbek M. (red.), Sudan – wojna, polityka, uchodźcy, Bernardinum, Pelplin, s. 95-143.
• Różański J., 2020, Maksymilian Ryłło SJ u początków drugiej ewangelizacji Sudanu, w: Cisło W., Różański J., Ząbek M. (red.), Bilad as-Sudan – Między przeszłością a teraźniejszością, Bernardinum, Pelplin, s. 161-181.
• Tymowski M., 1996, Basen Konga i sawanny południa do schyłku XVI w., w: Tymowski M. (red.), Historia Afryki. Do początku XIX w., Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław, s. 600-617.

Identyfikatory

Biblioteka Nauki

52158317