La preposizione su e alcuni suoi corrispettivi polacchi – uno studio cognitivo

• Autorzy: Maria Malinowska

Abstrakty

PL

Z analizy włoskiego przyimka su w kontekstach przestrzennych wynika, że przyimek ten może być interpretowany poprzez schemat wyobrażeniowy przyległości i podpory. Podpora przywołuje pojęcie powierzchni i kontaktu. W kontekstach przestrzennych trajektor jest wizualizowany jako przylegający do powierzchni landmarka, percepcyjnie nieistotne są granice landmarka, nawet jeśli w realnym świecie mają określoną formę. Granice płaszcyzny, które są percepcyjnie rozmyte, pozwalają na użycie czasowe przyimka su w znaczeniu przybliżonej lokalizacji w czasie. Polskie odpowiedniki to następujące konstrukcje: na+loc, na+acc, po+loc, około(koło)+gen. Struktury na+loc, na+acc są interepretowane poprzez ten sam schemat podpory i przyległości. Konstrukcja po+loc przywołuje dwa schematy wyobrażeniowe: ścieżki oraz podpory i przyległości. Konteksty czasowe wymagają konstrukcji około(koło)+gen, interpretowanej przez schemat blisko – daleko. Przyimek ten przywołuje obraz koła, będącego percepcyjną idealizacją, z landmarkiem zlokalizowanym wewnątrz i trajektorem w przybliżonej odległości od landmarka. W języku polskim schematyczne znaczenie wynika z przyimka i przypadka morfologicznego wymaganego składnią rządu. Taki przypadek jest kompatybilny ze statyczną (miejscownik, dopełniacz) lub dynamiczną (biernik) predykacją.

EN

The analysis of the Italian preposition su in spatial contexts (static, involving undirectional movement or dynamic) leads to the conclusion that su engenders support and contiguity schema interpretation in whatever context it appears. The term support implies terms such as surface and contiguity (contact). In both static and dynamic contexts the location of a trajector is visualized as contigously situated on the surface of the landmark. In both cases the landmark is an idealized plane whose boundaries are perceptively unimportant in a given configuration, even though in the real world they are clearly cut. The boundaries, which are not focalized, render possible the temporal uses of the unit su with the meaning of an approximate location in time. The Polish equivalents of su phrases are the following: na+loc, na+acc, po+loc, około(koło)+gen. The structures na+loc, na+acc involve the support and contiguity schema. The construction około(koło) +gen can be analyzed with near – far schema and applies to the approximate location in space and time in Polish. The schematic meaning is conveyed not only by prepositional units but also by inflectional case governed by prepositions. Usually such a case is convergent with dynamic (accusative) or static (locative, genitive) predication.

Słowa kluczowe

PL

schematy wyobrażeniowe; schemat przyległości i podpory; ucieleśnienie; semantyka

EN

image schemas: contiguity and support; embodiment; inflectional case semantics; localist theory of case

• Wydawca: Polska Akademia Nauk
• Czasopismo: Kwartalnik Neofilologiczny
• Rocznik: 2020
• Numer: 1
• Strony: 40-52

Daty

wydano

2020

Twórcy

autor

Maria Malinowska

Identyfikatory

Biblioteka Nauki

2083815