Uczeń z ADHD – niedostosowany społecznie czy zagrożony niedostosowaniem? Rekonstrukcja doświadczeń nauczycielskich

• Autorzy: Iwona Myśliwczyk

Warianty tytułu

EN

Student with ADHD - socially maladjusted or threatened with maladjustment? Reconstruction of teacher’s experiences

Abstrakty

EN

Presented researches were located in a current of constructivist researches. Narrative interviews were conducted with teachers who work in primary schools in grades 4 – 8. People chosen to these researches are teachers who work with students with ADHD. The aim of the researches was a reconstruction of the story and getting to a subjective meanings which teachers give to undesirable behaviours presented by a student with ADHD at school. Conducted researches present student’s with ADHD school space where he struggles with big difficulties and evince socially unacceptable behaviours. The analysis of empirical material allows to select categories, which from teacher’s perspective construct a picture of a student with ADHD threatened with social maladjustment or socially maladjusted.

PL

Zrealizowane badania zostały ulokowane w nurcie badań konstruktywistycznych. Wywiady narracyjne przeprowadzono z nauczycielami pracującymi w szkołach podstawowych w klasach 4–8. Wybrane do badań osoby, to nauczyciele pracujący z uczniem z ADHD. Celem badań była rekonstrukcja opowieści i dotarcie do subiektywnych znaczeń, które zostały nadane przez nauczycieli zachowaniom niepożądanym, prezentowanym przez ucznia z ADHD w szkole. Przeprowadzone badania ukazują przestrzeń szkolną ucznia z ADHD, w której doświadcza on wielu trudności i przejawia zachowania nieakceptowane społecznie. Analiza materiału empirycznego pozwoliła wyłonić kategorie, które z perspektywy nauczycieli konstruują obraz ucznia z ADHD zagrożonego niedostosowaniem społecznym lub niedostosowanego społecznie.

Słowa kluczowe

PL

ADHD; badania jakościowe; edukacja; niedostosowanie społeczne

EN

ADHD; qualitative research; education; social maladjustment

• Wydawca: Akademia Marynarki Wojennej (Polish Naval Academy), Gdynia, Poland
• Czasopismo: Colloquium Wydziału Nauk Humanistycznych i Społecznych AMW
• Rocznik: 2023
• Tom: 15
• Numer: 2
• Strony: 101-118

Daty

wydano

2023

Twórcy

autor

Iwona Myśliwczyk

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Bibliografia

• Antoniak, J. (2019). Social Maladjustment of Minors –Causes, Consequences, Prevention. Annals of Pedagogies, 11(47), 77–94. http://doi.org/10.18290/rped.2019.11s-5.
• Al-Khamisy, D. Gosk, U. (2016). Wsparcie społeczne młodzieży z ADHD i młodzieży bez ADHD – badania porównawcze. Szkoła Specjalna, 5, 350–361. http://doi.org/10.5604/0137818X.1229106.
• Buschman, B. J. Moeller, S. J. Crocker, J. (2011). Sweets, sex, or self-esteem? Comparing the value of self-esteem boots with other pleasant rewards. Journal of Personality, 79(5), 999–1012. http://doi.org/10.1111/j.1467-6494.2011.00712.x.
• Bruner, J. S. (1990). Życie jako narracja. Kwartalnik Pedagogiczny, nr 2, 3–17.
• Chrzanowska, B. Święcicka, J. (2006). Oswoić ADHD. Przewodnik dla rodziców i nauczycieli dzieci nadpobudliwych psychoruchowo. Wydawnictwo Difin.
• Faraone, S. V. Sierżant, J. Gillberg, C. Biederman, J. (2003). The worldwide prevalence of ADHD: is it an American condition? World Psychiatry, 2(2), 104–113.
• Gindrich, P. (2016). Wybrane uwarunkowania wsparcia edukacyjnego młodzieży gimnazjalnej z trudnościami w uczeniu się i zaburzeniami towarzyszącymi. W: M. Piorunek, J. Kozielska, A. Skowrońska-Pućka (red.), Rodzina–młodzież–dziecko. Szkice z teorii i praktyki pomocy psychopedagogicznej i socjalnej (421–442). Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
• Grzegorzewska, M. (1959). Pedagogika specjalna. Skrypt wykładów w Państwowym Instytucie Pedagogiki Specjalnej. Państwowy Instytut Pedagogiki Specjalnej.
• Góralczyk, E. (2014). Dziecko nadpobudliwe w szkole. Fraszka Edukacyjna.
• Hollowell, E. M. Ratey, J. J. (2007). Jak żyć z ADHD. Nadpobudliwość psychoruchowa z zaburzeniami uwagi w świetle najnowszych badań. Media Rodzina.
• Hołyst, B. (1991). Problemy młodego pokolenia. Studium z zakresu profilaktyki społecznej. Wydawnictwo Prawnicze.
• Jaszczyszyn, E. Szada-Borzyszkowska, J. (red.). (2010). Edukacja dziecka – mity i fakty. Trans Humana Wydawnictwo Uniwersyteckie.
• Kaźmierska, K. Waniek, K. (2020). Autobiograficzny wywiad narracyjny. Metoda–technika–analiza. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Kędzierska, H. (2002). Mity pedagogiczne nauczycieli. W: E. Malewska, B. Śliwerski (red.), Pedagogika i edukacja wobec nowych wspólnot i różnic w jednoczącej się Europie. Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Klus-Stańska, D. (2002). Konstruowanie wiedzy w szkle. Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
• Kusztal, J. (2016). Uczeń zagrożony niedostosowaniem społecznym a profilaktyczne zadania szkoły. Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce, 11, 2(40), 97–110.
• Lindyberg, I. (2003). Biograficzne odtwarzanie rzeczywistości a hermeneutyczne podejście do badań w pedagogice specjalnej. W: A. Krause, E. Górniewicz (red.), Konteksty teoretyczne (75–80). Olsztyn: Wydawnictwo UWM.
• Levy, K.S.C. (1997) Multifactorial self-concept and delinquency in Australian adolescents. The Journal of Social Psychology, 137(3), 277–283. http://doi.org/10.1080/00224549709595439.
• Leary, M. R. Downs, D. L. (1995). Interpersonal functions of the self-esteem motive. The self-esteem system as a sociometer. W: M. H. Kernis (ed.), Efficacy, agency, and self-esteem (123–144). SSSC.
• Lipowska, M. Rasmus, A. (2013). Spektrum zaburzeń zachowania w obrazie ADHD, Czasopismo Psychologiczne, 19(1), 29–35.
• Lewandowska, H. (2021). Symptoms and causes of the risk of social maladjustment in preschool children. Journal of Modern Science, 1/46, 175–189, http://doi.org/10.13166/jms/139247
• Mumbach, M. (2006) Zrozumieć i leczyć dzieci nadpobudliwe. Poradnik dla rodziców. WAM.
• Munden, A. Arcelus, J. (2006). ADHD. Nadpobudliwość ruchowa. Dom Wydawniczy Bellona.
• Myśliwczyk, I. (2010). Problemy dziecka z ADHD w świetle analiz biograficznych rodziców. Wydawnictw Wyższej Szkoły Pedagogicznej TWP w Warszawie.
• Myśliwczyk, I. (2021). Educational Support of a Student with ADHD. An Analysis of Parents' Biographical Experiences. Przegląd Badań Edukacyjnych, 35(2), 5–31. http://doi.org/10.12775/PBE.2021.029.
• Ostrihańska, Z. (1997). Losy uczniów nieprzystosowanych społecznie. KUL.
• Pierzchała, K. (2013a). „Zagrożenie niedostosowaniem społecznym” w odniesieniu do problemów i potrzeb emocjonalnych młodzieży w rodzinie, w grupie rówieśniczej, w szkole. W: J. Izdebska, A. Popławska (red.), W trosce o współczesną rodzinę. Teoria, badania, wsparcie. Ujęcie interdyscyplinarne (237–252). Niepaństwowa Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Białymstoku.
• Pierzchała, K. (2013b). W poszukiwaniu związków pomiędzy zagrożeniem niedostosowania społecznego młodzieży a jakość życia. W: M. Jasiński (red.), W poszukiwa-niu jakości życia. Ujęcia interdyscyplinarne (475–500). Niepaństwowa Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Białymstoku.
• Pytka, L. (2000). Pedagogika resocjalizacyjna. Wybrane zagadnienia teoretyczne, diagnostyczne i metodyczne. Wydawnictwo APS.
• Róg, A. (200)., Profilaktyka niedostosowania społecznego dzieci i młodzieży. W: K. Socha-Kołodziej, B. Zajęcka (red.), Profilaktyka, opieka, wychowanie, resocjalizacja – wybrane aspekty (41–42). Wydawnictwo Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie.
• Rzeźnicka-Krupa, J. (2011). Niepełnosprawność i pedagogika. Pytanie o podmiot a kwestia tożsamości i zmiany paradygmatycznej dyscypliny. Studia z Teorii Wychowania, 1(2), 267–283.
• Siemionow, J. (2011). Niedostosowanie społeczne nieletnich: działania, zmiana, efektywność. Difin.
• Sitarczyk, M. Andrzejewska, J. (2012). Specjalne potrzeby edukacyjne w przestrzeni systemu oświaty. Teoretyczne i metodologiczne założenia projektu: Praca z uczniem ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Wydawnictwo Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej.
• Schűtze, F. (2012). Analiza biograficzna ugruntowana empirycznie w autobiograficznym wywiadzie narracyjnym. Jak analizować autobiograficzne wywiady narracyjne. W: K. Kaźmierska (red.), Metoda biograficzna w socjologii (141–278). NOMOS.
• Trepka-Starosta, J., Izydorczyk, B. (2000). Społeczny charakter występowania patologii w środowisku szkolnym ze szczególnym uwzględnieniem zaburzeń emocjonalnych i zaburzeń zachowania. W: A. Margasiński, B.Zajęcka (red.), Patologia i psychoprofilaktyka. Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Urban, B. (2000). Zaburzenia w zachowaniu i przestępczość młodzieży. Kraków: UJ.
• Wolańczyk, T., Kołakowski, A., Skotnicka, M. (1999). Nadpobudliwość psychoruchowa u dzieci. Prawie wszystko, co chcielibyście wiedzieć. BiFolium.
• Wolańczyk, T., Kołakowski, A., Pisula, A., Bryńska, A. (2005). Zespół nadpobudliwości psychoruchowej. GWP.
• Wysocka, E., Ostafińska-Molik, B. (2016). Selected polarity determinants of self-esteem among charges at youth detention centers and youth social therapy centers. Resocjalizacja Polska, 12, 119–144. http://doi.org/10.22432/pjsr.2016.12.09
• Żmichrowska, M. J. (2012). Niedostosowanie społeczne. Przegląd wybranych definicji. Zeszyty Pedagogiczno-Medyczne, 18(2), 161–173.

Identyfikatory

DOI

10.34813/17coll2023

Biblioteka Nauki

54169552