Mniejszość niemiecka na Ziemi Lubuskiej

• Autorzy: Aleksandra Kruk

Warianty tytułu

EN

German minority on Lubusz Land after World War II

Abstrakty

EN

After World War II the situation of the German minority on the territories of Lubusz Land (Western Poland) depended on national policy and the geopolitics. The relations with the Polish society and the process of overcoming stereotypes evolved and its evolution sped up after the fall of the iron curtain. The article analyzes the studies on German presence on Lubusz Land after 1945. The author focused on the influence of political events and consequences of World War II on distancing relations between Poles and Germans on those territories belonging first to the Polish People’s Republic. It also presents the gradual reintegration of the German minority in the socio-cultural activities which was enabled in the 90’s of the XX century after political changes in Poland and the German reunification.

PL

Po II wojnie światowej sytuacja mniejszości niemieckiej na Ziemi Lubuskiej była uzależniona od polityki państwa i sytuacji geopolitycznej. Stosunek społeczeństwa polskiego wobec Niemców ulegał ewolucji, a proces przezwyciężania stereotypów oraz barier we wzajemnych relacjach przyspieszył wraz z upadkiem żelaznej kurtyny. W artykule przeanalizowano stan badań dotyczący nowych form uczestnictwa i aktywności Niemców na Ziemi Lubuskiej po 1945 roku. Zwrócono uwagę na wpływ wydarzeń politycznych i konsekwencje II wojny światowej na utrzymywanie dystansu między Polakami a Niemcami na Ziemi Lubuskiej w Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej oraz stopniowe włączanie mniejszości niemieckiej w działalność społeczno-kulturową, co umożliwiły zmiany polityczne w Polsce w latach dziewięćdziesiątych XX wieku oraz zjednoczenie Niemiec.

Słowa kluczowe

PL

mniejszość niemiecka; Ziemia Lubuska; współpraca polsko-niemiecka

EN

German minority; Lubusz Land; Polish-German cooperation

• Wydawca: Akademia Marynarki Wojennej (Polish Naval Academy), Gdynia, Poland
• Czasopismo: Colloquium Wydziału Nauk Humanistycznych i Społecznych AMW
• Rocznik: 2023
• Tom: 15
• Numer: 2
• Strony: 33-49

Daty

wydano

2023

Twórcy

autor

Aleksandra Kruk

• Uniwersytet Zielonogórski

Bibliografia

• Adamczyk, A. (1996). Mniejszość niemiecka w stosunkach polsko-niemieckich po 1989 roku. Przegląd Politologiczny, 1(3–4), 81–91.
• Bohuta-Stąpel, H. (b.d.). Zielonogórzanin Otto Julius Bierbaum – poeta, prozaik, dziennikarz, obywatel świata.http://prolibris.wimbp.zgora.pl/pdf/201030/PL30_29_Bohuta.pdf
• Cincio, A. (2010). Zielonogórskie muzeum wobec dziedzictwa kulturowego Środkowego Nadodrza. W: B. Mykietów, M. Tureczek (red.), Władza i społeczeństwo wobec niemieckiej spuścizny kulturowej na Ziemi Lubuskiej po II wojnie światowej (73–78). Wydawnictwo i Pracownia Historyczno-Archiwalna „Arcanum”.
• Domke, R. (2009). Migracje ludności na Ziemiach Odzyskanych w latach 1945–1948. Rocznik Lubuski, 35(1), 149–158.
• Eckert, M. (2000). Problemy integracji Ziemi Lubuskiej z Europą. W: H. Szczegóła (red.), Szprotawa 1000–2000. W kręgu europejskich idei zjednoczeniowych. (81–90). Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Tadeusza Kotarbińskiego.
• Fedorowicz, K. (2012). Grünberg. Wydawnictwo Libron.
• Holzer, J. (2012). Europa zimnej wojny. Wydawnictwo ISP PAN.
• Husak ,B. (2009). Sozial-Kulturelle Gesellschaft der Deutschen Minderheit in Grün-berg. Abriss einer Monographie 1994–2009 (Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Mniejszości Niemieckiej w Zielonej Górze. Zarys monografii 1994–2009). Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego.
• Jankowiak, S. (2010). Wysiedlenie czy wypędzenie? Rzeczywistość czy ideologia w stosunkach polsko-niemieckich. W: D. Chmielewska-Banaszak, J. Frątczak-Müller, M. Roszkowska, A. Wachowiak (red.), Transgraniczność w perspektywie socjologicznej VII. Pogranicza kultur i narodów (13–24). Lubuskie Towarzystwo Naukowe.
• Kiwerska, J. (1993). W atmosferze wrogości (1945–1970). W: A. Wolff-Powęska (red.), Polacy wobec Niemców. Z dziejów kultury politycznej Polski 1945–1989 (45–93). Wiedza Powszechna.
• Kosiarski, J. (1992). Mniejszość niemiecka w Polsce. Sprawy Międzynarodowe, 7, 63–65.
• Koszel, B. (1993). Między dogmatyzmem i pragmatyzmem (1971–1989). W: A. Wolff-Powęska (red.), Polacy wobec Niemców. Z dziejów kultury politycznej Polski 1945–1989. Wydawnictwo Instytutu Zachodniego im. Z Wojciechowskiego.
• Kurcz, Z. (1994). Mniejszość niemiecka w Polsce. W: Z. Kurcz, W. Misiak (red.), Mniejszość niemiecka w Polsce i Polacy w Niemczech (10–33). Wydawnictwo Elipsa.
• Kurowska, H. (2013). Liczba mieszkańców Zielonej Góry w latach 1945–2010. Studia Zachodnie, 15, 143–158.
• Matelski, D. (2016). Mniejszość niemiecka w Polsce w latach 1945–2015. W: L. M. Nijakowski (red.), Niemcy (49–75). Wydawnictwo Sejmowe.
• Mazur, Z. (2001). O adaptacji niemieckiego dziedzictwa kulturowego na Ziemiach Zachodnich i Północnych. Wydawnictwo Instytutu Zachodniego im. Z. Wojciechowskiego.
• Nitschke, B. (1998). Wysiedlenia i wyjazdy ludności niemieckiej z Polski w latach 1945–1959. Studia Zachodnie, 3, 149–162.
• Nitschke, B. (1999). Wysiedlenie ludności niemieckiej z Polski w latach 1945–1949. Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Tadeusza Kotarbińskiego.
• Nitschke, B. (2000). Wyjazdy Niemców i ludności rodzimej z województwa zielonogórskiego w latach 1945–1959. Studia Zachodnie, 5, 125–134.
• Nitschke, B. (2001). Wysiedlenie czy wypędzenie? Ludność niemiecka w Polsce w latach 1945–1949. Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Nitschke, B. (2010). Niemcy, W: S. Dudra, B. Nitschke (red.), Mniejszości narodowe i etniczne w Polsce po II wojnie światowej (37-65). Wydawnictwo Nomos.
• Nitschke, B (2013). Niemcy. W: S. Dudra, B. Nitschke (red.), Stowarzyszenia mniejszości narodowych i etnicznych i postulowanych w Polsce po II wojnie światowej (35–57). Wydawnictwo Nomos.
• Nowak, W. (2012). Bariery integracji społecznej Niemców w Polsce. Przegląd Zachodni, 3, 85–105.
• Nowak-Małolepsza, F. (2009). Niemcy na Ziemi Lubuskiej w latach 1950–1989. W: A. Ilciów, R. Potocki (red.), W kręgu polityki (84–92). Śląskie Towarzystwo Naukowe im. Michała Grażyńskiego.
• Nowak-Małolepsza, F. (2010). Niemcy na Ziemi Lubuskiej w latach 1945–1950. Studia Zachodnie, 12, 63–76.
• Nowak-Małolepsza, F. (2011). Mniejszości narodowe na Ziemi Lubuskiej po II wojnie światowej. Uniwersytet Zielonogórski.
• Osękowski, Cz. (1994).Społeczeństwo Polski Zachodniej i Północnej w latach 1945–1956. Procesy integracji i dezintegracji. Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Tadeusza Kotarbińskiego.
• Piskorski, P. (2014). Ziemie Odzyskane w propagandzie PPR – od lipca 1944 r. do stycznia 1947 r. Fundacja Samorządność i Demokracja.
• Popieliński, P. (2001/2002). Niemcy polscy – obecna sytuacja społeczno-kulturalna mniejszości niemieckiej. Rocznik Polsko-Niemiecki, 10, 93–121.
• Ruchniewicz, K. (2008). Jak świat światem nie będzie Niemiec Polakowi bratem?. Zeszyty Niemcoznawcze PISM, 2, 87–88.
• Sakson, A. (2001). Polacy i Niemcy: stereotypy i wzajemne postrzeganie. Wydawnictwo Instytutu Zachodniego im. Z Wojciechowskiego.
• Sielezin, J. R. (2010). Badania źródłoznawcze w politologii. Wybrane zagadnienia metodologiczne. Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Sienkiewicz, W., Hryciuk, G. (red.). (2008). Wysiedlenia, wypędzenia i ucieczki 1939–1959. Atlas ziem Polski. Polacy. Żydzi. Niemcy. Ukraińcy. Wydawnictwo ISP PAN.
• Słabig, A. (2010). Autochtoni i „uznani” Niemcy w województwie zielonogórskim w świetle dokumentów służby bezpieczeństwa z przełomu lat 50. i60. W: D. Chmie-lewska-Banaszak, J. Frątczak-Müller, M. Roszkowska, A. Wachowiak(red.), Trans-graniczność w perspektywie socjologicznej VII. Pogranicza kultur i narodów (25–40. Lubuskie Towarzystwo Naukowe.
• Sobczak, M. (2013) Poetycka topografia Krzysztofa Fedorowicza. Pro Libris, 2(43), 82–85.
• Szczegóła, H. (1996). Babimost i Zielona Góra – dwa dramatyczne epizody z 1945 roku. Studia Zachodnie, 2, 97–105.
• Szczegóła, H. (1999). Znani zielonogórzanie XIX i XX wieku. Część 2. Wydawnictwo Verbum.
• Trzcielińska-Polus, A. (2016). Ewolucja roli mniejszości niemieckiej w Polsce oraz Polonii w Niemczech w stosunkach polsko-niemieckich pod koniecXX i na początku XXI w. Krakowskie Studia Międzynarodowe, 2, 23–41.
• Urban, T. (2007). Utracone ojczyzny. Wypędzenia Niemców i Polaków w XX wieku. Przełożyła Agnieszka Kowaluk.Czytelnik.
• Zaradny, R. (2009). Władza i społeczeństwo Zielonej Góry w latach 1945–1975. Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego.
• Ziółkowski, J. (1966). Zasiedlenie Ziem Zachodnich. W: G. Labuda (red.), Ziemie Zachodnie w granicach macierzy. Drogi integracji (161–189). Wydawnictwo Poznańskie.

Identyfikatory

DOI

10.34813/13coll2023

Biblioteka Nauki

54164627