Edmund Husserl i filozofia radykalnego początku

• Autorzy: Pokropski Marek , Migasiński Jacek

Warianty tytułu

EN

Husserl and the Philosophy of Radical Beginnings

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W artykule omawiamy na podstawie prac Edmunda Husserla oraz korespondencji z jego uczniem Arnoldem Metzgerem wybrane idee fenomenologii, pokazując, jak bardzo radykalny i maksymalistyczny był to projekt, który w skrócie można scharakteryzować jako próbę rozpoczęcia filozofii od nowa. Wychodząc od skrajnie pesymistycznej oceny filozofii i nauki, Husserl opisuje kryzys racjonalności, który dotknął Europę. Rozwiązaniem ma być stworzenie nowej, ściśle naukowej filozofii, czyli fenomenologii. Wedle zamysłów Husserla, miała ona stanowić całkiem nową fundamentalną dyscyplinę naukową dającą podstawę innym naukom, w tym m.in. psychologii. Zadanie, jakie sobie Husserl postawił, wymagało radykalnych środków, dlatego dużą część swoich rozważań poświęcił na opracowanie nowej metody filozoficznej, której celem było m.in. zawieszenie całej uprzednio nabytej wiedzy. Maksymalistyczny projekt Husserla zmagał się z wewnętrznymi ograniczeniami i sprzecznościami, doprowadził jednak do przełomu teoretycznego w filozofii XIX i XX wieku. Cel tak pomyślanej nowej filozofii nie był wyłącznie naukowy, lecz również cywilizacyjny. Fenomenologia miała doprowadzić do odnowy duchowej ludzkości poprzez transformację nauki i odkrycie nieskończonej idei racjonalności leżącej u podstaw kultury europejskiej.

EN

In this article the authors introduce the radical project of phenomenological philosophy and argue that the idea behind the project was to give philosophy a new beginning. The authors refer to selected works of Edmund Husserl and to his correspondence with Arnold Metzger. They discuss Husserl’s critique of philosophy and science, and his motivations for creating a new scientific philosophy, which applies a radical method of reduction. According to Husserl, the new phenomenological philosophy will ultimately lead to overcoming the crisis of rationality and to the spiritual renewal of humanity.

Słowa kluczowe

PL

fenomenologia; Husserl; kryzys; redukcja fenomenologiczna

EN

phenomenology; Husserl; crisis; phenomenological reduction

• Wydawca: Instytut Socjologii UW
• Czasopismo: Stan Rzeczy
• Rocznik: 2019
• Numer: 1(16) Intelektualiści totalni
• Strony: 263-286

Twórcy

autor

Pokropski Marek

autor

Migasiński Jacek

Bibliografia

• Franck D. 2001. Dramatique des phénomènes, PUF.
• Franck D. 2017. Dwa ciała. Wokół fenomenologii Husserla, tłum. J. Migasiński, A. Dwulit, Wydawnictwo Naukowe Scholar (cytat za: Schumann K. 1977. Husserl-Chronik. Denk- und Lebensweg Edmund Husserls, „Husserliana Dokumente”, nr 1, Martinus Nijhoff, s. 489).
• Gniazdowski A. 2007. Polityka i geometria. Fenomenologia Edmunda Husserla a problem demokracji, IFiS PAN.
• Husserl E. 1967. Idee czystej fenomenologii i fenomenologicznej filozofii, księga I, (Idee I), tłum. D. Gierulanka, PWN.
• Husserl E. 1974. Idee czystej fenomenologii i fenomenologicznej filozofii, księga II, (Idee II), tłum. D. Gierulanka, PWN.
• Husserl E. 1982. Medytacje kartezjańskie, tłum. A. Wajs, PWN.
• Husserl E. 1989. Wykłady z fenomenologii wewnętrznej świadomości czasu, tłum. J. Sidorek, PWN.
• Husserl E. 1990. Idea fenomenologii. Pięć wykładów, tłum. J. Sidorek, PWN.
• Husserl E. 1992. Filozofia jako ścisła nauka, tłum. W. Galewicz, Aletheia.
• Husserl E. 1993. Kryzys europejskiego człowieczeństwa a filozofia, tłum. J. Sidorek, Aletheia.
• Husserl E. 2000a. Badania logiczne, t. II, cz. I, tłum. J. Sidorek, PWN.
• Husserl E. 2000b. Badania logiczne, t. II, cz. II, tłum. J. Sidorek, PWN.
• Husserl E. 2009. List Edmunda Husserla do Arnolda Metzgera, tłum. A. Gniazdowski, „Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria”, R. 18, nr 4(72), s. 537–544.
• Husserl E. 2011. Logika formalna i logika transcendentalna. Próba krytyki rozumu logicznego, tłum. G. Sowinski, IFiS PAN.
• Husserl E. 2017. Kryzys nauk europejskich i fenomenologia transcendentalna, tłum. S. Walczewska, Vis-à-Vis Etiuda.
• Kołakowski L. 1987. Husserl i poszukiwanie pewności, In Plus.
• Krokos J. 1998. Metody fenomenologiczne i ich aktualność: zarys problemu, „Studia Philosophiae Christianae”, nr 34/2, s. 103–111.
• Lee Chun Lo 2009. Teleologia świata i idea Boga. Znaczenie Boga w fenomenologii Husserla, z niemieckiego tłum. J. Duraj, „Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria”, R. 18, nr 4(72), s. 337–351.
• Łaciak P. 1015. Fenomenologia transcendentalna i metafizyka, „Archiwum Historii Filozofii i Myśli Społecznej”, t. 60, s. 256–277.
• Merleau-Ponty M. 2001. Fenomenologia percepcji, tłum. M. Kowalska, J. Migasiński, Aletheia.
• Metzger A. 1979. Phänomenologie der Revolution, Syndikat.
• Miettinen T. 2013. The Idea of Europe in Husserl’s Phenomenology: A Study in Generativity and Historicity, University of Helsinki.
• Mohanty J., Frege G., Husserl E. 1974. Frege-Husserl Correspondence, „ The Southwestern Journal of Philosophy”, nr 5(3), s. 83–95.
• Płotka W. 2019. Fenomenologia jako filozofia mniejsza. Rozważania wokół sporów o metodę Husserla, Wydawnictwo Liberi Libri.
• Spiegelberg H. 1972. The Phenomenological Movement, Springer.
• Święcicka K. 1993. Husserl, „Wiedza Powszechna”.
• Zahavi D. 2012. Fenomenologia Husserla, Wydawnictwo WAM.