Text in the world of synergized codes

• Autorzy: Warchala Jacek

Warianty tytułu

PL

Tekst w świecie synergii kodów

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

PL

Artykuł porusza problem granic badań filologicznych w związku z ewolucją filologii w kierunku antropologii języka oraz przekraczania granic tradycyjnie pojmowanego tekstu w epoce multimedialności. Głównym przedmiotem refleksji jest tu komunikat reklamowy jako swoisty tekst wielokodowy, multimodalny, w którym sens powstaje w wyniku interferencji poszczególnych systemów semiotycznych (kodów): werbalnego, ikonicznego (wizualnego), muzycznego czy, w szczególnych przypadkach, kodu zaaranżowanej przestrzeni. Artykuł rozważa problem wzajemnej zależności kodu werbalnego i ikonicznego (słowa i obrazu) w obrębie pojedynczego tekstu reklamowego. Wskazuje na trzy rodzaje zależności: metaforyczną, metonimiczną i tautologiczną.

EN

This study deals with the problem of limits of philological research in the context of the evolution of philology towards anthropology of language and transgression (in the multimedia age) of limits of a traditionally understood text. Its main subject is advertising communication conceived as multicodal and multimodal text in which meaning results from the interference of particular semiotic systems (codes): verbal, iconic (visual), musical or, in some instances, the code of arranged space. The study considers the issue of mutual dependence of the verbal and iconic codes (or word and image) within a single advertising text. Three types of dependence are pointed out: metaphorical, metonymical and tautological.

Słowa kluczowe

PL

relacja słowo-obraz; reklama; tekst multikodowy/multimodalny wizualizacja; kultura wizualna; perswazja

EN

word-iconic relations; advertisement; multicodal and multimodal text; visualization; visual culture; persuasion

• Wydawca: Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
• Czasopismo: Prace Językoznawcze
• Rocznik: 2020
• Numer: XXII/4
• Strony: 219–236

Twórcy

autor

Warchala Jacek

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

Bibliografia

• Bagiński, D., Francuz, P. (2007): W poszukiwaniu podstaw kodów wizualnych. [In:] Obrazy w umyśle. Studia nad percepcją i wyobraźnią. P. Francuz (ed.). Warszawa, pp. 19–43.
• Bal, M. (2006): Wizualny esencjalizm i przedmiot kultury wizualnej. Translated by M. Bryl. „Atrium Questiones” XVII, pp. 295 – 331.
• Barthes, R. (1985): Retoryka obrazu. Translated by Z. Kruszyński. „Pamiętnik Literacki”. Vol. 3, pp. 289−302.
• Bartmiński, J., Niebrzegowska-Bratmińska, S. (2009): Tekstologia. Warszawa.
• Blaire, J. A. (2008): Rhetoric of Visual Arguments. [In:] Defining Visual Rhetorics. Ch. A. Hill, M. Helmers (ed.). University of Wisconsin Oshkosh, pp. 41−63.
• Czapliński, P. (2010): Tekst drugi. „Teksty Drugie”. Vol. 1−2, pp. 34−35.
• De Beaugrande, R.-A., Dressler, W. U. (1990): Wstęp do lingwistyki tekstu. Translated by A. Szwedek. Warszawa.
• Didi-Huberman, G. (2011): Przed obrazem. Pytania o cele historii sztuki. Translated by B. Brzezicka. Gdańsk.
• Dziadek, A. (2004): Obrazy i wiersze. Z zagadnień interferencji sztuk w polskiej poezji współczesnej. Katowice.
• Fred, M. (1980): Absorbtion and Theatricality. Unieversity of Chicago Press.
• Geertz, C. (2000): Wiedza lokalna. Dalsze eseje z zakresu antropologii interpretatywnej. Translated by D. Wolska. Kraków.
• Głombicki, Ł. (2013): Tomaszewski o fotografii: Odebrano mi zawód. Dziś każdy może robić zdjęcia [interview with Tomasz Tomaszeski]. „Gazeta Wyborcza” z 10 sierpnia.
• Gołębiewska, M. (2003): Demontaż atrakcji. O estetyce audiowizualności. Gdańsk 2003.
• Gombrich, E. H. (2009): Zmysł porządku. O psychologii sztuki dekoracyjnej. Translated by D. Folga-Januszewska. Kraków.
• Korpanty, K. (2008): Jan Sebastian Bach i retoryka. Analiza muzyczno-retoryczna kantaty Sehet, wir gehn hinauf gen Jerusalem BWV 159. „Młoda Muzykologia”, pp. 36–61.
• Łotman, J. (2008): Symbolika Petersburga. [In:] Uniwersum umysłu. Semiotyczna teoria kultury. Translated by B. Żyłko. Gdańsk, pp. 291 – 307.
• Maćkiewicz, J. (2017): Badanie mediów multimodalnych – multimodalne badanie mediów. „Studia Medioznawcze”. Vol. 2 (69), pp. 33 – 46.
• Martinec, R., Salway, A. (2005): A system for image-text relations in new (and old) media, “Visual Communication”. Vol. 4 (3), pp. 338–371.
• Mirzoeff, N. (2006): Wszystko to bez sensu. „Artium Questiones”. Vol. XVII, pp. 195–214.
• Mitchell, W. J. T. (2013): Czego chcą obrazy. Translated by Ł. Zaremba. Warszawa.
• Olivier, B. (2010): Nauki o komunikacji. Translated by I. Piechnik. Warszawa.
• Rose, G. (2001): Visual Methodologies. An Introduction to the Interpretation of Visual Materials. London.
• Schweitzer, A. (2009): Jan Sebastian Bach. Translated by M. Kurecka, W. Wirpsza. Warszawa.
• Skudrzyk, A. (2005): Czy zmierzch kultury pisma? O synestezji i analfabetyzmie funkcjonalnym. Katowice.
• Skwara, M. (2007): O niektórych właściwościach ekfraza. [In]: Perspektywy polskiej retoryki. B. Sobczak, H. Zgółka (ed.). Poznań, pp. 204−210.
• Smith, W. (1962−1963): Prudentius’s „Psychomachia”. “Modern Philology”. Vol. 60, pp. 161−171.
• Stöckl, H. (2015): Czytanie tekstów językowo-obrazowych? Elementy kompetencji podstawowej. [In:] Lingwistyka mediów. Antologia tłumaczeń. I. Bartoszewicz, R. Opiłowski, J. Jarosz (ed.). Wrocław−Dresden, pp. 113−138.
• Szalewska, K. (2012): Pasaż tekstowy. Czytanie miasta jako forma doświadczania przeszłości we współczesnym eseju polskim. Kraków.
• Tabakowska, E. (2011): Co przechodzi ludzkie pojęcie? [In:] Pojęcia. Jak reprezentujemy i kategoryzujemy świat. J. Brehmer, A. Chuderski (ed.). Kraków, pp. 199−214.
• Talmy, L. (2000): Toward a Cognitive Semantics. Vol. 1. The MIT Press, pp. 139−141.
• Unger, H.-H. (1941): Die Beziehungen zwischen Musik und Rhetorik im 16.−18. Jahrhundert. Würzburg.
• Warchala, J. (2013): Miasto obrócone w tekst. [In:] Narracyjność języka i kultury. Literatura i media. D. Filar, D. Piekarczyk (ed.). Lublin, pp. 255−273.
• Warchala, J. (2014): Teksty na granicy języka. „Konteksty Kultury” 11B. Vol. 3−4, pp. 302−321.
• Warchala, J. (2018): Badanie tekstu jako przekraczanie granic, czyli kilka uwag o możliwości badań filologicznych nad reklamą. [In:] Polonistyka na początku XXI wieku. Diagnozy. Koncepcje. Perspektywy. M. Maciołek (ed.). Vol. III: Współczesne aspekty badań nad językiem – teoria i praktyka. Katowice, pp. 331−347.
• Warchala, J. (2019): Formy perswazji. Katowice.
• Warchala, J., Skudrzyk, A. (2010): Kultura piśmienności młodego pokolenia. Katowice.
• Wittgenstein, L. (1997): Tractatus logico-philosophicus. Translated by B. Wolniewicz. Warszawa.