Modelowanie pamięci zbiorowej w przemówieniach prezydentów Rosji W. Putina i D. Miedwiediewa w latach 2000–2020 z okazji Dnia Zwycięstwa

• Autorzy: Kozak Barbara

Warianty tytułu

EN

Modelling the collective memory in the Victory Day speeches of Russia’s presidents V. Putin and D. Medvedev in the years 2000–2020

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

II wojna światowa jest bardzo ważnym elementem rosyjskiej pamięci zbiorowej. Szczególną rolę w jej kształtowaniu i przetwarzaniu odgrywają instytucje władzy państwowej, w tym głowy państw. W niniejszej pracy zostanie podjęta próba analizy przemówień prezydentów Rosji – W. Putina i D. Miedwiediewa. Do analizy wybrano przemówienia z okazji Dnia Zwycięstwa, gdyż jest to jeden z najważniejszych punktów w rosyjskim kalendarzu świąt państwowych. Warto podkreślić, że są to teksty szczególnie interesujące w sytuacji, kiedy władze Federacji Rosyjskiej prowadzą i intensyfikują działania mające na celu ukształtowanie na nowo bądź też przekształcenie obrazu przeszłości w świadomości społecznej. W efekcie analizy okazało się, że działania perswazyjne polityków mają niezwykłe znaczenie i są świadomie nastawione na oddziaływanie na odbiorców, a obaj prezydenci wykorzystują podobne sposoby perswazji oraz chwyty retoryczne, podobnie apelują do ludzkich emocji i uczuć, podobnie wykorzystują pamięć o wojnie dla budowania wspólnoty, mającej symbolicznie zastąpić ZSRR. Różnica pojawia się z upływem czasu – pojęcie bratnich narodów zastępuje nieokreślona wspólnota tysiącletniej historii Rosji i jej wielonarodowościowego społeczeństwa. Należy podkreślić, że pojęcie „rosyjski” używane jest zamiennie z „radziecki”. Zmiany te są wyraźnie uwarunkowane aktualną sytuacją wewnętrzną i międzynarodową i jasno można odczytać w przemówieniach tak Putina, jak i Miedwiediewa współczesny kontekst polityczny.

EN

World War II remains a crucial element in the Russian collective memory. State institutions and particularly heads of state play a key role in the process of modelling and transforming it. This article scrutinises speeches of presidents V. Putin and D. Medvedev. The Focus is placed on the speeches delivered in the years 2000–2020 on the Victory Day, a date of utmost importance in the Russian state holidays calendar. The documents draw special attention in relation to the ongoing process of the Russian authorities transforming, or forming anew, the picture of the past in the minds of the Russian people. The analysis demonstrated powerful messages the addresses to the people purposefully convey and how both politicians use similar techniques and rhetorical tricks in appealing to people’s emotions and employ the memory of the past to build a community which is supposed to symbolically replace the USSR in people’s minds. The symbols gradually change – the concept of “brotherly nations” is replaced by a vague idea of a community based on one thousand years of Russian history, shared by the multi ethnic society, the term “Russian” being liberally interchanged with “Soviet.” These changes are clearly determined by the current internal and international situation and the modern political context is definitely visible in speeches of both presidents.

Słowa kluczowe

PL

polityka pamięci; pamięć zbiorowa; przemówienia prezydentów Rosji; lingwistyka pamięci; II wojna światowa; przestrzeń postradziecka

EN

memory policy; collective memory; speeches of Russia’s presidents memory inguistics; World War II; post-Soviet space

• Wydawca: Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
• Czasopismo: Prace Językoznawcze
• Rocznik: 2021
• Tom: XXIII/4
• Strony: 273–288

Twórcy

autor

Kozak Barbara

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie