Coming out jako rytuał przejścia - nowa metafizyka kształtowania tożsamości

• Autorzy: Anczaruk Joanna

Warianty tytułu

EN

Coming Out as a Rite of Passage: A New Metaphysics of Shaping Identity

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem artykułu jest analiza narracji pamiętnikarskich zawartych w tomie Cała siła, jaką czerpię na życie. Świadectwa, relacje, pamiętniki osób LGBTQ+ z wykorzystaniem metodologii religioznawczej Mircei Eliadego. Poprzez wydobycie z tekstów powtarzających się motywów i zestawienie ich z elementami scenariusza inicjacyjnego ukazane zostało, że akt coming outu może być traktowany jako współczesna wersja rytuału przejścia. Postępowanie analityczne osadzone jest w refleksji dotyczącej możliwości uprawiania refleksji metafizycznej we współczesności. Przez odwołanie do koncepcji Emmanuela Levinasa, Paula Ricoeura oraz Hansa-Georga Gadamera zaprezentowano sposób na filozoficzne ujęcie nowoczesnej duchowości jako kondycji pozwalającej na poszukiwanie Innego oraz wymiaru sacrum poprzez akt rozmowy hermeneutycznej odbywającej się w czasie lektury tekstu. W takim postępowaniu proces kształtowania się tożsamości rozumiany jest jako szansa otwarcia się na inność, duchowość i metafizykę.

EN

The aim of this article is to analyse the diary narratives from the volume Cała siła, jaka czerpię na życie (All the Strength I Draw for My Life: Testimonies, Accounts, Diaries of LGBTQ + People), using Mircea Eliade’s religious studies methodology. By extracting recurring motifs from the texts and juxtaposing them with elements of the initiation scenario, the article shows that the act of coming out can be treated as a modern version of the rite of passage. This analysis is presented along with ideas on the possibility of practising metaphysical reflection in modernity. By referring to the concepts of Emmanuel Levinas, Paul Ricoeur, and Hans-Georg Gadamer, the article demonstrates how modern spirituality can be approached as a condition that allows people to search for the Other and the sacred through the hermeneutic conversation that occurs while reading a text. In this way, the process of shaping identity is understood as an opportunity to open oneself to otherness, spirituality, and metaphysics.

Słowa kluczowe

PL

metafizyka; Eliade; pamiętniki; LGBTQ+; inicjacja

EN

metaphysics; Eliade; diaries; LGBTQ+; initiation

• Wydawca: Instytut Socjologii UW
• Czasopismo: Stan Rzeczy
• Rocznik: 2022
• Numer: 1(22) Powrót metafizyki
• Strony: 245-267

Twórcy

autor

Anczaruk Joanna

Bibliografia

• Bartek. 2022. Ferie…, [w:] Cała siła, jaką czerpię na życie. Świadectwa, relacje, pamiętniki osób LGBTQ+, red. J. Bednarek, P. Laskowski, S. Matuszewski, Ł. Mikołajewski, M. Sobczak, Karakter, s. 388–391.
• Bartosz. 2022. Pamięcią potrafię sięgnąć…, [w:] Cała siła, jaką czerpię na życie. Świadectwa, relacje, pamiętniki osób LGBTQ+, red. J. Bednarek, P. Laskowski, S. Matuszewski, Ł. Mikołajewski, M. Sobczak, Karakter, s. 146–165.
• Bednarek J., Laskowski P., Matuszewski S., Mikołajewski Ł., Sobczak M., red. 2022. Cała siła, jaką czerpię na życie. Świadectwa, relacje, pamiętniki osób LGBTQ+, Karakter.
• Douglas M. 2007. Czystość i zmaza, tłum. M. Bucholc, Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Eliade M. 1997a. Inicjacje, obrzędy, stowarzyszenia tajemne. Narodziny mistyczne, tłum. K. Kocjan, Wydawnictwo Znak.
• Eliade M. 1997b. W poszukiwaniu historii i znaczenia religii, tłum. A. Grzybek, Wydawnictwo KR.
• Eliade M. 1999. Sacrum i profanum. O istocie religijności, tłum. R. Reszke, Wydawnictwo KR.
• Eliade M. 2009a. Obrazy i symbole. Szkice o symbolice magiczno-religijnej, tłum. M. i P. Rodakowie, Aletheia.
• Eliade M. 2009b. Traktat o historii religii, tłum. J.W. Kowalski, Aletheia.
• Gadamer H.G. 2007. Prawda i metoda. Zarys hermeneutyki filozoficznej, tłum. B. Baran, Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Gosia. 2022. Bo później już nie jesteś częścią tłumu…, [w:] Cała siła, jaką czerpię na życie. Świadectwa, relacje, pamiętniki osób LGBTQ+, red. J. Bednarek, P. Laskowski, S. Matuszewski, Ł. Mikołajewski, M. Sobczak, Karakter, s. 346–357.
• Homoseksualny cis mężczyzna. 2022. Angelizm, [w:] Cała siła, jaką czerpię na życie. Świadectwa, relacje, pamiętniki osób LGBTQ+, red. J. Bednarek, P. Laskowski, S. Matuszewski, Ł. Mikołajewski, M. Sobczak, Karakter, s. 206–218.
• Jaskulska S. 2013. „Rytuał przejścia” jako kategoria analityczna. Przyczynek do dyskusji nad badaniem rytualnego oblicza rzeczywistości szkolnej, „Studia Edukacyjne”, nr 26, s. 79–97.
• Justyna. 2022. Niniejsze wspomnienia są zbiorem doświadczeń…, [w:] Cała siła, jaką czerpię na życie. Świadectwa, relacje, pamiętniki osób LGBTQ+, red. J. Bednarek, P. Laskowski, S. Matuszewski, Ł. Mikołajewski, M. Sobczak, Karakter, s. 166–191.
• Kondrat K. 2022. Mój pamiętnik – z zarostem mi do twarzy, [w:] Cała siła, jaką czerpię na życie. Świadectwa, relacje, pamiętniki osób LGBTQ+, red. J. Bednarek, P. Laskowski, S. Matuszewski, Ł. Mikołajewski, M. Sobczak, Karakter, s. 255–262.
• Kornelia. 2022. Piszę te słowa…, [w:] Cała siła, jaką czerpię na życie. Świadectwa, relacje, pamiętniki osób LGBTQ+, red. J. Bednarek, P. Laskowski, S. Matuszewski, Ł. Mikołajewski, M. Sobczak, Karakter, s. 219–238.
• Kosofsky Sedgwick E. 1990. Epistemology of the Closet, University of California Press.
• Levinas E. 1998. Całość i nieskończoność. Esej o zewnętrzności, tłum. M. Kowalska, Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Łaniewicz A. 2022. Pamiętnik lesbijki z powiatowego miasteczka, [w:] Cała siła, jaką czerpię na życie. Świadectwa, relacje, pamiętniki osób LGBTQ+, red. J. Bednarek, P. Laskowski, S. Matuszewski, Ł. Mikołajewski, M. Sobczak, Karakter, s. 358–387.
• Natalia. 2022. Pomysł z wysłaniem pamiętnika…, [w:] Cała siła, jaką czerpię na życie. Świadectwa, relacje, pamiętniki osób LGBTQ+, red. J. Bednarek, P. Laskowski, S. Matuszewski, Ł. Mikołajewski, M. Sobczak, Karakter, s. 470–481.
• Olga. 2022. Wspomnienia z okresu dojrzewania. Fragmenty, [w:] Cała siła, jaką czerpię na życie. Świadectwa, relacje, pamiętniki osób LGBTQ+, red. J. Bednarek, P. Laskowski, S. Matuszewski, Ł. Mikołajewski, M. Sobczak, Karakter, s. 85–108.
• Pasiecznik K. 2022. Ten sam, [w:] Cała siła, jaką czerpię na życie. Świadectwa, relacje, pamiętniki osób LGBTQ+, red. J. Bednarek, P. Laskowski, S. Matuszewski, Ł. Mikołajewski, M. Sobczak, Karakter, s. 45–52.
• Ricoeur P. 2018. O sobie samym jako innym, tłum. B. Chełstowski, Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Skarga B. 1998. Wstęp, [w:] E. Levinas, Całość i nieskończoność. Esej o zewnętrzności, tłum. M. Kowalska, Wydawnictwo Naukowe PWN, s. IX–XXX.
• Sroczyńska M. 2015. Rytuały przejścia, nadania i zatwierdzania w społecznej przestrzeni rodziny (z badań nad młodzieżą), „Zeszyty Naukowe KUL”, nr 4 (232), s. 51–75.
• Strawczyńska P. 2022. Wakacje 2002…, [w:] Cała siła, jaką czerpię na życie. Świadectwa, relacje, pamiętniki osób LGBTQ+, red. J. Bednarek, P. Laskowski, S. Matuszewski, Ł. Mikołajewski, M. Sobczak, Karakter, s. 400–431.
• Świder M., Wieniewski M., red. 2017. Sytuacja społeczna osób LGBTA w Polsce. Raport za lata 2015–2016, Kampania Przeciw Homofobii. https://kph.org.pl/wp-content/uploads/2015/04/Sytuacja-spoleczna-oso%CC%81b-LGBTA-w-Polsce-raport-za-lata-2015-2016.pdf; dostęp: 23.05.2022.
• Ur. w 1990 r. w Słupsku, cis mężczyzna homoseksualny. 2022. To całkiem miłe mówić o miłości, [w:] Cała siła, jaką czerpię na życie. Świadectwa, relacje, pamiętniki osób LGBTQ+, red. J. Bednarek, P. Laskowski, S. Matuszewski, Ł. Mikołajewski, M. Sobczak, Karakter, s. 192–200.
• Ur. w 1999 r., cis mężczyzna, gej. 2022. Przyszedłem na świat…, [w:] Cała siła, jaką czerpię na życie. Świadectwa, relacje, pamiętniki osób LGBTQ+, red. J. Bednarek, P. Laskowski, S. Matuszewski, Ł. Mikołajewski, M. Sobczak, Karakter, s. 327–333.