The Warsaw School of Marxism

• Autorzy: Gdula Maciej
• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

This article concerns the Warsaw School of Marxism, which was created at the University of Warsaw after the Second World War and functioned simultaneously with the famous Warsaw School of the History of Ideas. The Warsaw School of Marxism was formed in the circle of Julian Hochfeld, a pre-war socialist who not only wanted to bring Marxism into the social sciences and culture in Poland but also to redefine it in order to use it to analyse socialist societies. Inspired by Hochfeld’s ideas, his pupils – including Zygmunt Bauman, Włodzimierz Wesołowski, Maria Hirszowicz, Jerzy Wiatr, Witold Morawski, and Aleksandra Jasińska-Kania – engaged in original reflection and research. Some of their studies came to be seen as milestones for sociology in Poland. The history of the school is presented here in the context of the social and political changes occurring in the Polish People’s Republic: Stalinism, the “Polish Way to Socialism” after 1956, and the breakthrough between the 1960s and 1970s. The history of the school is interesting in itself and can also serve to further an understanding of the dynamics of “real socialist” societies within the framework of totalitarianism.

Słowa kluczowe

EN

The Warsaw School of Marxism; sociology; “real socialist” societies

• Wydawca: Instytut Socjologii UW
• Czasopismo: Stan Rzeczy
• Rocznik: 2017
• Numer: 2(13) Sociology Under State Socialism
• Strony: 197-225

Twórcy

autor

Gdula Maciej

Bibliografia

• Adorno T. W., Horkheimer M. 2002 [1947]. Dialectic of Enlightenment: Philosophical Fragments, ed. G.S. Noerr, transl. E. Jephcott, Stanford University Press.
• Bauman Z. 1964a. Wizje ludzkiego świata, Książka i Wiedza.
• Bauman Z. 1964b. Zarys marksistowskiej teorii społeczeństwa, Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Bauman Z. 1976. Socialism: An Active Utopia, George Allen & Unwin.
• Bauman Z. 1991. Modernity and Ambivalence, Polity Press.
• Bauman Z. 1998. Globalization: The Human Consequences, Polity Press.
• Bauman Z. 2003. Wasted Lives: Modernity and Its Outcasts, Polity Press.
• Bucholc M. 2013. “Warszawska Szkoła Historii Idei – o potrzebie porządku w historii myśli,” [in:] Wokół dorobku Warszawskiej Szkoły Historii Idei, ed. A. Kołakowski, Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, pp. 93–110.
• Burawoy M., Wright E.O. 2002. “Sociological Marxism,” [in:] Handbook of Sociological Theory, ed. J.H. Turner, Kluwer, pp. 193–261.
• Chałubiński M. 1991. Polityka i socjologia. Studium koncepcji Juliana Hochfelda, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
• Chałubiński M. 2007. Stanisław Ossowski, Wydawnictwo Wiedza Powszechna.
• Collins R. 1998. Sociolog y of Philosophies, Harvard University Press.
• Czarnowski S. 2015. Listy do Henri Huberta i Marcela Maussa (1905–1937), eds. K. Kończal, J. Wawrzyniak, Oficyna Naukowa.
• Gawin D. 2013. Wielki zwrot. Ewolucja lewicy i odrodzenie idei społeczeństwa obywatelskiego 1956–1976, Znak.
• Grochowska M. 2014. Strzelecki. Śladem nadziei, Świat Książki.
• Hirszowicz M. 1964. Konfrontacje socjologiczne, Książka i Wiedza.
• Hirszowicz M., Morawski W. 1967. Z badań nad społecznym uczestnictwem w organizacji przemysłowej, Książka i Wiedza.
• Hochfeld J. 1982a. Marksizm, socjologia, socjalizm. Wybór Pism, ed. J. Wiatr, Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Hochfeld J. 1982b [1948]. “O znaczeniu marksizmu,” [in:] J. Hochfeld, Marksizm, socjologia, socjalizm. Wybór Pism, ed. J. Wiatr, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, pp. 51–97.
• Hochfeld J. 1982c [1957]. “Z zagadnień parlamentaryzmu w warunkach demokracji ludowej,” [in:] J. Hochfeld, Marksizm, socjologia, socjalizm. Wybór Pism, ed. J. Wiatr, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, pp. 203–226.
• Hochfeld J. 1982d [1963]. “Studia o marksowskiej teorii społeczeństwa,” [in:] J. Hochfeld, Marksizm, socjologia, socjalizm. Wybór Pism, ed. J. Wiatr, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, pp. 403–663.
• Jasińska-Kania A. 2007. “O nauce i przyjaźni,” [in:] Socjologia na Uniwersytecie Warszawskim. Fragmenty historii, ed. A. Sułek, Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, pp. 366–379.
• Jasińska-Kania A., Siemieńska R. 1978. Wzory osobowe socjalizmu, Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Kilias J. 2012. Jak socjologowie opowiadali o socjologii, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
• Kilias J. 2017. Goście ze wschodu. Socjologia Polska lat sześćdziesiątych XX wieku a nauka światowa, Nomos.
• Kołakowski A. 2013. Wokół dorobku Warszawskiej Szkoły Historii Idei, Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN.
• Kraśko N. 1996. Instytucjonalizacja socjologii w Polsce 1920–1970, Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Król M. 2010. Czego nas ucz y Leszek Kołakowski, Wydawnictwo Czerwone i Czarne.
• Kuroń J., Modzelewski K. 2009. “List otwarty do Partii,” [in:] J. Kuroń, Dojrzewanie. Pisma polityczne 1964–1968, eds. S. Liszka, M. Sutowski, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, pp. 5–89.
• Mills C.W. 1951. White Collars: The American Middle Classes, Oxford University Press.
• Morawski W. 1970. Konflikt przemysłowy w Ameryce. Praktyka, ideologia a nauka, Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Morawski W., ed. 1979. Kierowanie w społeczeństwie. Analiza socjologiczna, Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Ossowski S. 1970 [1947]. “Doktryna marksistowska na tle dzisiejszej epoki,” [in:] S. Ossowski, Dzieła, vol. 6: Publicystyka, recenz je, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, pp. 189–202.
• Raciborski J. 2007. “Marksizm w warszawskiej socjologii uniwersyteckiej. Rozkwit i zmierzch,” [in:] Socjologia na Uniwersytecie Warszawskim. Fragmenty historii, ed. A. Sułek, Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, pp. 239–260.
• Schaff A. 1948. “Marksizm a rozwój nauki,” Myśl Współczesna, vol. 6/7, pp. 245–263.
• Shore M. 2009. Caviar and Ashes, Yale University Press.
• Siermiński M. 2016. Dekada przełomu. Polska lewica opoz ycyjna 1968–1980, Książka i Prasa.
• Śpiewak P. 1981. “W pół drogi. Warszawska szkoła historyków idei,” Więź, vol. 5(277), pp. 39–48.
• Sułek A. 2011. Obraz y z ż ycia socjologii w Polsce, Oficyna Naukowa.
• Szacki J., ed. 1995. Sto lat socjologii polskiej: od Supińskiego do Szczepańskiego. Wybór tekstów, Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Tellenback S. 1975. The Social Structure of Socialist Society: The Polish Interpretation, University of California Press.
• Wesołowski W. 1966. Klasy, warstwy i władza, Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Wesołowski W. 1974. Rola klasy robotniczej na obecnym etapie, Instytut Wydawniczy CRZZ.
• Wiatr J. 1968 [1966]. Cz y zmierzch ery ideologii? Problemy polityki i ideologii w świecie współczesnym, 2nd ed., Książka i Wiedza.
• Wiatr J. 1969. Naród i państwo. Socjologiczne problemy kwestii narodowej, Książka i Wiedza.
• Wiatr J. 1973a. Społeczeństwo, polityka, nauka, Książka i Wiedza.
• Wiatr J. 1973b. “Juliana Hochfelda marksizm otwarty,” Studia Socjologiczne, vol. 4(51), pp. 47–63.
• Wiatr J. 2017. “Otwarty marksizm i odrodzenie socjologii: rola Juliana Hochfelda i Zygmunta Baumana,” Studia Socjologiczno-Polityczne, vol. 1(6), pp. 13–25.
• Woleński J. 1989. Logic and Philosophy in the Lvov-Warsaw School, Kluwer.