Czy regulacja nominalizmu i waloryzacji w Kodeksie cywilnym jest nadal potrzebna?

• Autorzy: Adam Brzozowski

Warianty tytułu

Is Regulation of the Nominal Value Principle and Indexation in the Polish Civil Code Still Necessary?

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem opracowania jest ocena obowiązującej regulacji prawnej nominalizmu i waloryzacji w Kodeksie cywilnym1. Przedstawione rozważania dowodzą, że art. 3581 k.c. jest wadliwie skonstruowany. Zasada nominalizmu wyrażona w jego § 1 budzi wątpliwości interpretacyjne w odniesieniu do zakresu jej zastosowania. Uregulowanie w § 2 klauzul umownych, określanych jako waloryzacyjne, jest w ogóle niepotrzebne, nie ma żadnego praktycznego znaczenia i powinno zostać uchylone. To samo dotyczy § 2, 4 i 5. Natomiast rozwiązanie przyjęte w § 3, określane powszechnie mianem waloryzacji sądowej, nie ma nic wspólnego z waloryzacją i stanowi modelową regulację wpływu zmiany okoliczności (zmiana siły nabywczej) na zobowiązania pieniężne. W pełni uzasadniony wydaje się postulat istotnych zmian używanej terminologii. Konieczne jest odejście od nazywania waloryzacją uregulowań mających wpływ - o różnym zakresie - na ustalenie wysokości świadczeń pieniężnych w ramach konkretnych stosunków zobowiązaniowych.(abstrakt oryginalny)

EN

The study aims to assess the current legal regulation of the nominal value principle and indexation in the Polish Civil Code (CC). The considerations presented demonstrate that Article 358(1) of the CC is flawed. The nominal value principle expressed in its paragraph 1 raises interpretational doubts with regard to its scope of application. The regulation in paragraph 2 of contractual clauses, referred to as indexation clauses, is entirely unnecessary, has no practical meaning, and should be repealed. The same applies to paragraphs 2, 4, and 5. The solution adopted in paragraph 3, commonly referred to as judicial indexation, has in fact nothing to do with indexation and is a model regulation of the impact of a change in circumstances (change in purchasing power) on monetary obligations. It would seem fully justified to call for significant changes in terminology. It is necessary to stop referring to regulations which have an impact - of varying extent - on determining the amounts of monetary performances within the framework of specific obligation relations as indexation.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Inflacja; Waloryzacja płac; Kodeks cywilny; Prawo

EN

Inflation; Valorization of wages; Civil Code; Law

• Czasopismo: Przegląd Prawa Handlowego
• Rocznik: 2024
• Numer: nr 7
• Strony: 5-12

Twórcy

autor

Adam Brzozowski

• Uniwersytet Warszawski

Bibliografia

• Brzozowski A., Klauzula rebus sic stantibus także w obrocie gospodarczym, "Przegląd Prawa Handlowego" 1997/1.
• Brzozowski A., Klauzule zabezpieczające wartość świadczenia pieniężnego w obrocie gospodarczym (w świetle § 2 i § 4 art. 3581 oraz art. 3531 k.c.), "Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego" 1991/10.
• Brzozowski A., Nominalizm i waloryzacja - ocena art. 3581 k.c. z perspektywy trzydziestolecia jego obowiązywania [w:] Non omne quod licet honestum est. Studia z prawa cywilnego i handlowego w 50-lecie pracy naukowej Profesora Wojciecha Jana Katnera, red. S. Byczko, A. Kappes, B. Kucharski, U. Promińska, Warszawa 2022.
• Brzozowski A., Wpływ zmiany okoliczności na zobowiązania. Klauzula rebus sic stantibus, Warszawa 2014.
• Brzozowski A. [w:] Kodeks cywilny, t. 1, Komentarz. Art. 1-44910, red. K. Pietrzykowski, Warszawa 2020.
• Brzozowski A. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 6, Prawo zobowiązań - część ogólna, red. A. Olejniczak, Warszawa 2023.
• Dybowski T., Pyrzyńska A. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 5, Prawo zobowiązań - część ogólna, red. K. Osajda, Warszawa 2020.
• Kaliński M. [w:] A. Brzozowski, J. Jastrzębski, M. Kaliński, E. Skowrońska-Bocian, Zobowiązania. Część ogólna, Warszawa 2024.
• Kawałko A., Witczak H., Zobowiązania, Warszawa 2008.
• Lackoroński B., Waluta zobowiązania i waluta świadczenia po zmianie art. 358 k.c. z 10.07.2015 r., "Przegląd Sądowy" 2016/11-12.
• Lemkowski M. [w:] Kodeks cywilny, t. 2, Komentarz. Art. 353-626, red. M. Gutowski, Warszawa 2019.
• Machnikowski P. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Warszawa 2023.
• Morek R. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. K. Osajda, Legalis 2024.
• Podkowik J., Wolność umów i jej ograniczanie w świetle Konstytucji RP, Warszawa 2015.
• Zagrobelny K. [w:] Wykładnia umów. Standardowe klauzule umowne. Komentarz praktyczny z orzecznictwem i przykładami. Wzory umów, red. R. Strugała, Warszawa 2018.