Fundamental Accounting Principles in Polish Authors' Publications

• Autorzy: Izabela Morawska
• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Purpose: This article aims to identify, systematize, and assess the scientific achievements of Polish authors on the fundamental accounting principles as well as to indicate the directions of further research in this field. Design/methodology/approach: The study has been carried out using a structured literature review in the form of a so-called rapid review. The method of meta-analysis was also used as an aid in relation to the collection of literature assembled as a result of a systematic review. Then, the analysis of content of this collection of literature has been carried out to answer the research questions posed. Findings: The review results indicate that the principles of true and fair view, going concern, and prudence are at the center of Polish authors' attention. Polish authors perceive and discuss the terminological inaccuracy in defining the concept of "fundamental accounting principles" and particular accounting principles. Polish researchers still have no consensus regarding the catalog of fundamental accounting principles or their hierarchy and classification. They also notice that while the going concern, substance over form, and accrual basis principles got significance, the role of the principles of prudence, matching, realization, and historical cost has decreased. The conducted analysis also shows that Polish authors consider the fundamental accounting principles concerning multiple areas of financial reporting and accounting but also go beyond them. Research limitations/implications: The study's limitations result from the eligibility parameters adopted in the structured literature review, analyzed databases, and the author's subjectivity in the articles' qualification. Originality/value: This article is the first comprehensive summary of the scientific achievements of the Polish authors on the fundamental accounting principles. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rachunkowość; Zasady rachunkowości; Przegląd literatury

EN

Accounting; Accounting principles; Literature review

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska
• Rocznik: 2023
• Numer: z. 184 Współczesne zarządzanie = Contemporary Management
• Strony: 299-325

Twórcy

autor

Izabela Morawska

• University of Economics in Katowice

Bibliografia

• 1. Artienwicz, N. (2008). Ewolucja koncepcji true and fair view w Międzynarodowym Standardzie Rachunkowości, nr 1. Prace i Materiały Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Gdańskiego, No. 2, pp. 5-12.
• 2. Baran, W. (2006). Jakość, pojemność i użyteczność informacji finansowej w świetle założeń koncepcyjnych Międzynarodowych Standardów Rachunkowości. E-Finanse, No. 2.
• 3. Bareja, K. (2018). Ostrożność w rachunkowości - Zasada czy cecha jakościowa? Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, No. 503, pp. 26-36, doi: 10.15611/pn.2018.503.02.
• 4. Bereżnicka, J. (2016). Wartość godziwa a cel rachunkowości i jej fundamentalne zasady. Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów, No. 147, pp. 9-21.
• 5. Burchart, R., Soldevila de Monteys, R. (2017). The Accounting Principles and Financial Reporting Rules in Polish and Spanish Regulations. Olsztyn Economic Journal, Vol. 12, Iss. 4, pp. 371-385, doi: 10.31648/oej.2837.
• 6. Chrostowska, E. (2023). Ocena kontynuacji działalności dokonana w raportach finansowych przez zarządy spółek giełdowych z sektora nieruchomości w Polsce w czasie pandemii COVID-19. Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości, Vol. 47, No. 2, pp. 11-33, doi: 10.5604/01.3001.0053.6055.
• 7. Cieciura, M. (2011). Generowanie użytecznej informacji ekonomicznej w sprawozdaniu finansowym w kontekście zachowania zasady wiernego i rzetelnego obrazu jednostki gospodarczej. Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości, Vol. 60, No. 116, pp. 31-41.
• 8. Czupryńska, M. (2017). Ocena zdolności organizatorów turystyki do kontynuacji działalności w warunkach spowolnienia gospodarczego - w świetle wybranych perspektyw teoretycznych z zakresu nauk o zarządzaniu. Acta Universitatis Nicolai Copernici. Nauki Humanistyczno-Społeczne. Zarzadzanie, Vol. 44, No. 1, pp. 85-94, doi: 10.12775/AUNC_ZARZ.2017.008.
• 9. Garstecki, D. (2012). Zasada true and fair view a zjawisko agresywnej księgowości. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, No. 248, pp. 16-26.
• 10. Głębocka, M. (2016a). Przesłanki braku kontynuacji działalności a sprawozdawczość finansowa jednostki - wybrane problemy. Studia Ekonomiczne, No. 287, pp. 67-76.
• 11. Głębocka, M. (2016b). Współczesny wymiar zasady ostrożności w rachunkowości. Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia, No. 2(80), pp. 85-95, doi: 10.18276/frfu.2016.2.80/2-09.
• 12. Gos, W. (2022). Stosowanie zasady istotności w ujawnianiu informacji przez uczelnie publiczne w Polsce. Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości, Vol. 46, No. 3, pp. 27-41, doi: 0.5604/01.3001.0015.9595.
• 13. Gos, W., Hońko, S. (2016). Współmierność kosztów i przychodów - Zapomniana nadrzędna zasada rachunkowości?. Studia Oeconomica Posnaniensia, Vol. 4, No. 11, pp. 94-106, doi: 10.18559/SOEP.2016.11.7.
• 14. Grzegorek, A. (2005). Nadrzędne zasady rachunkowości i ich rola w nauczaniu rachunkowości (artykuł dyskusyjny). Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości, Vol. 26, No. 82, pp. 109-118.
• 15. Gut, P. (2011). Podatkowe metody wyceny transakcji między podmiotami powiązanymi a realizacja zasady true and fair view. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, No. 191, pp. 46-55.
• 16. Hońko, S. (2010). Koncepcja ostrożnej wyceny w rachunkowości. Studia i Prace Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania, No. 20, pp. 55-68.
• 17. Ignatowski, R. (2017). Rzetelny i jasny obraz w sprawozdaniach finansowych - Badanie sondażowe w eksperymencie badawczym. Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości, Vol. 92, No. 148, pp. 47-69, doi: 10.5604/01.3001.0010.0989.
• 18. Janus, E. (2011). Ujmowanie transakcji leasingowych w sprawozdaniach finansowych przedsiębiorstw a zasada true and fair view (w świetle Polskich i Międzynarodowych Standardów Rachunkowości). Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, No. 191, pp. 56-69.
• 19. Jezierska, E. (2008). Nadrzędne zasady rachunkowości w świetle zmian we współczesnej rachunkowości. Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości, Vol. 46, No. 102, pp. 65-80.
• 20. Kaczmarczyk, A. (2011). Sprawozdawczość finansowa jako język biznesu. Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Bankowej we Wrocławiu, No. 22, pp. 121-129.
• 21. Kaczmarczyk, A. (2015). Sprawozdawczość finansowa jednostek mikro w aspekcie zasady wiernego i rzetelnego obrazu. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, No. 388, pp. 246-254, doi: 10.15611/pn.2015.388.25.
• 22. Kaczmarczyk, A. (2018). Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży w aspekcie zasady wiernego i rzetelnego obrazu. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, No. 513, pp. 180-187, doi: 10.15611/pn.2018.513.16.
• 23. Kaczmarczyk, A. (2021). Informacja sprawozdawcza mikrojednostek w aspekcie marginalizacji zasady ostrożności. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Vol. 65, No. 3, pp. 47-56, doi: 10.15611/pn.2021.3.05.
• 24. Kaczurak-Kozak, M. (2011). Zasady (polityka) rachunkowości i prowadzenie ksiąg rachunkowych w samorządowych jednostkach budżetowych. Studia Lubuskie, Vol. VII, pp. 287-307.
• 25. Kasperowicz, A. (2011). Wycena usług długoterminowych i jej wpływ na wynik finansowy. Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości, Vol. 60, No. 116, pp. 169-188.
• 26. Klimczak, K.M., Michalak, J. (2014). Istotność sprawozdań finansowych dla wyceny a stosowanie zasady memoriałowej i konserwatyzm warunkowy. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia, No. 66, pp. 123-133.
• 27. Kociołek, T. (2019). Zasada ostrożności w polskich i międzynarodowych standardach rachunkowości. Kwartalnik Naukowy Uczelni Vistula, Iss. 4(62), pp. 17-30, doi: 10.34765/kn.0419.a02.
• 28. Koczar, J. (2017). Stosowanie nadrzędnych zasad rachunkowości w Rosji. Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia, No. 4/1(88), pp. 119-126, doi: 10.18276/frfu.2017.88/1-11.
• 29. Kondraszuk, T. (2011). Polityka rachunkowości a zasada kontynuacji działania. Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości, Vol. 60, No. 116, pp. 189-200.
• 30. Kosmala, K. (2005), True and Fair View or rzetelny i jasny obraz? A Survey of Polish Practitioners. European Accounting Review, Vol. 14, No. 3, pp. 579-602, doi: 10.1080/0963818042000336746.
• 31. Krasodomska, J. (2010). Anglosaski i kontynentalny model rachunkowości na przykładzie wybranych krajów. Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości, Vol. 55, No. 111, pp. 119-137.
• 32. Krzywda, D. (2006). Problem stosowania zasady ciągłości rachunkowości jednostek gospodarczych. Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie, No. 702, pp. 23-37.
• 33. Krzywda, D. (2007). Nadrzędne zasady rachunkowości a ich adekwatność do regulacji określających merytoryczną poprawność sprawozdań finansowych. Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie, No. 750, pp. 21-34.
• 34. Kumor, I. (2014). Nadrzędne zasady rachunkowości a wartość bilansowa przedsiębiorstwa. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia, No. 67, pp. 409-417.
• 35. Kumor, I. (2016). Identyfikacja i klasyfikacja zjawisk zagrażających kontynuacji działalności i ich ujęcie sprawozdawcze. Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia, No. 2/2 (80), pp. 449-456. doi: 10.18276/frfu.2016.2.80/2-47.
• 36. Kumor, I., Poniatowska, L. (2018). Rozliczenia międzyokresowe kosztów w świetle nadrzędnych zasad i regulacji rachunkowości. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, No. 524, pp. 89-99, doi: 10.15611/pn.2018.524.08.
• 37. Kuzior, A. (2020). Rachunkowość jako system informacyjny. In: J. Pfaff (Ed.), Rachunkowość finansowa z uwzględnieniem MSSF (pp. 25-42), Warszawa: PWN.
• 38. Kuzior, A., Poniatowska, L., Wszelaki, A. (2018). Polityka rachunkowości jednostek gospodarczych. Warszawa: CeDeWu.
• 39. Lenart-Gansiniec, R. (2021). Systematyczny przegląd literatury w naukach społecznych. Przewodnik dla studentów, doktorantów i nie tylko. Warszawa: Scholar.
• 40. Łakomiak, A. (2010). Pomiar przychodów w ciepłownictwie. Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości, Vol. 54, No. 110, pp. 101-116.
• 41. Łazarowicz, E. (2015). Znaczenie i przyszłość zasady ostrożności. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, No. 390, pp. 183-190, doi: 10.15611/pn.2015.390.18.
• 42. Maćkowiak, E. (2014). Wpływ zmian w finansach publicznych na zasady rachunkowości jednostek sfery budżetowej. Studia Ekonomiczne, No. 164, pp. 86-96.
• 43. Matuszak, Ł. (2013). Wycena składników sprawozdania finansowego w realizacji koncepcji true and fair view - teoria i regulacje. Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości, Vol. 74, No. 130, pp. 65-90.
• 44. Mazur, Z., Orłowska, A. (2018). Jak zaplanować i przeprowadzić systematyczny przegląd literatury. Polskie Forum Psychologiczne, Vol. 23, No. 2, pp. 235-251, doi: 10.14656/PFP20180202.
• 45. Michalak, M. (2004). Utrata wartości aktywów - Wymogi polskiego prawa bilansowego na tle rozwiązań międzynarodowych. Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości, Vol. 18, No. 74, pp. 85-99.
• 46. Nierzwicka, M. (2001). Ewolucja zasady true and fair view w polskim prawie bilansowym po 1990 roku. Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości, Iss. 4, pp. 144-151.
• 47. Nowak, E. (2010). Ocena zagrożeń kontynuowania działalności przedsiębiorstwa w świetle zasad rachunkowości. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Problemy Zarządzania, Finansów i Marketingu, No. 17, pp. 101-112.
• 48. Nowak, E. (2014). Rola norm rachunkowości w kreowaniu prawdziwego i rzetelnego obrazu jednostki gospodarczej. Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości, Vol. 77, No. 133, pp. 117-125.
• 49. Piechocka-Kałużna, A. (2018). The Evolution of the importance of the true and fair view (TVF) principle. The Case of Poland. Financial Sciences. Nauki o finansach, Vol. 23, No. 4, pp. 89-101, doi: 10.15611/fins.2018.4.06.
• 50. Piróg, A. (2016). Aplikacja modeli dyskryminacyjnych w ocenie kontynuacji działalności przedsiębiorstw. Studia Ekonomiczne, No. 284, pp. 187-199.
• 51. Remlein, M. (2010). Accounting Principles and the Directions of Changes in International Financial Reporting Standards. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, No. 163, pp. 107-118.
• 52. Rówińska, M. (2016). Wynik finansowy a kanony rachunkowości. Studia Ekonomiczne, No. 253, pp. 118-128.
• 53. Rówińska, M., Zadora, K. (2012). Rachunkowość w wartości godziwej a zasady rachunkowości. Studia Ekonomiczne, No. 125, pp. 165-172.
• 54. Sawicka, B. (2009). Wartość firmy w świetle nadrzędnych zasad rachunkowości. Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości, Vol. 51, No. 107, pp. 141-153.
• 55. Sikorska, M. (2005). Koncepcja true and fair view w Międzynarodowych Standardach Rachunkowości oraz standardach rachunkowości amerykańskiej. Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości, Vol. 25, No. 81, pp. 62-79.
• 56. Soczówka, H. (2000). Podstawowe zasady rachunkowości i ich odzwierciedlenie w księgach rachunkowych jednostek sektora publicznego. Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie, No. 535, pp. 23-36.
• 57. Spoz, A. (2015). Koncepcja prawdziwego i rzetelnego obrazu w systemie rachunkowości jednostki. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, No. 396, pp. 132-140, doi: 10.15611/pn.2015.396.14.
• 58. Stępień, M. (2014). Zarządzanie polityką rachunkowości w aspekcie prawa podatkowego. Studia Ekonomiczne, No. 201, pp. 327-336.
• 59. Szczepankiewicz, E.I. (2013a). Propozycja identyfikacji i klasyfikacji zagrożeń w ocenie zasadności przyjęcia założenia o kontynuacji działalności w jednostkach. Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości, Vol. 73, No. 129, pp. 113-130, doi: 10.5604/16414381.1075518.
• 60. Szczepankiewicz, E.I. (2013b). Przyjęcie założenia o kontynuacji działalności jednostki według krajowych i międzynarodowych regulacji. Studia Oeconomica Posnaniensia, Vol. 1, No. 8, pp. 57-65.
• 61. Szczepańska, M. (2015). Istotność jako podstawowa zasada zintegrowanej sprawozdawczości przedsiębiorstwa społecznie odpowiedzialnego. Studia Oeconomica Posnaniensia, Vol. 3, No. 1, pp. 178-190.
• 62. Szmerekieta, A. (2004). Model rachunkowości finansowej w Niemczech w kontekście innych rozwiązań światowych. Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości, Vol. 19, No. 75, pp. 115-138.
• 63. Świetla, K. (2011). Współczesna polityka rachunkowości jako podstawa prezentacji wiarygodnego obrazu jednostki gospodarczej. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, No. 849, pp. 85-98.
• 64. Tuszkiewicz, M.A., Maruszewska, E.W. (2021). Wykorzystanie teorii agencji w publikacjach polskich autorów - potrzeba rozszerzenia badań z zakresu rachunkowości behawioralnej. Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości, Vol. 45, No. 4, pp. 135-152, doi: 10.5604/01.3001.0015.5746.
• 65. Walińska, E. (2002). Polskie prawo bilansowe w świetle regulacji międzynarodowych. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica, Vol. 159, pp. 11-33.
• 66. Walińska, E., Jędrzejewski, S. (2009). Bilans w warunkach utraty kontynuacji działalności - Zasada ostrożności czy treść ekonomiczna. Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości, Vol. 51, No. 107, pp. 165-176.
• 67. Wierzbińska, Z. (2012). Nadrzędne zasady rachunkowości na tle przemian zachodzących w systemie rachunkowości. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, No. 233, pp. 135-145.
• 68. Wrona, B. (2006). Istota, funkcje i nadrzędne zasady rachunkowości w gospodarce rynkowej. Folia Oeconomica Bochniensia. Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Bochni, No. 4, pp. 125-138.
• 69. Zuchewicz, J. (2009). Istota zasady kontynuacji działalności w kontekście wiarygodności informacji sprawozdawczej jednostki. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, No. 56, pp. 454-461.
• 70. Zyznarska-Dworczak, B. (2010). The Concept of Going Concept in Light of the Polish and International Accounting Standards: Problematic Approach. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, No. 163, pp. 190-203.

Identyfikatory

DOI

10.29119/1641-3466.2023.184.15