Projekt renaturyzacji starorzeczy na przykładzie doliny rzeki Słupi

• Autorzy: Krystian Obolewski , Marcin Miller , Adam Gardzielewski

Warianty tytułu

Restitution Project of Oxbow-Lake in the Example of the Słupia River Valley

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W pracy zaprezentowano projekt rozwiązań technicznych, zastosowanych w renaturyzacji trzech starorzeczy w dolinie rzeki Słupi. Celem tych zabiegów jest próba przywrócenia rzece bardziej naturalnego charakteru poprzez ochronę różnorodnych elementów dolinowych. Projekt koncentruje się na odbudowie stałego po-łączenia starorzeczy ze Słupią, co umożliwia ciągłe ich przepłukiwanie, poprawia warunki fizyczno-chemiczne wód i stwarza dogodne warunki bytowania różnych grup hydrobiontów. Przed wykonaniem zabiegów hydrotechnicznych opracowano model monitoringu, obejmującego weryfikację zachodzących zmian ekologicznych oraz rozpoznanie warunków referencyjnych. Dzięki wielowątkowym badaniom środowiskowym możliwe będzie uchwycenie zachodzących zmian i wypracowanie odpowiednich metod zabezpieczenia i ochrony dawnych koryt rzecznych przed lądowaceniem i zanikiem. Końcowym efektem prowadzonych badań ma być stworzenie matematycznego modelu renaturyzacji starorzeczy, uwzględniającego wiele podmodeli obejmujących zarówno warunki środowiskowe (hydrologię i hydrochemię), jak i strukturę analizowanych formacji ekologicznych roślinnych i zwierzęcych (bezkręgowce, makrofity, bakterie itp.). (abstrakt oryginalny)

EN

In this study the project of technical solutions applied in the renaturation of three oxbow lakes in the Słupia river basin is presented. The aim of those treatments is to restore more natural characteristic of the river by the protection of various river basin elements. The project is focused on the reconstruction of permanent connection between the Słupia River and oxbow lakes. That would enable their irrigation, improvement of physico-chemical conditions and also would create habitats favorable for various hydrobiont groups. The plan of hydrotechnical treatments is accompanied by the model of monitoring for the sake of verification of ecological changes. Thanks to multivariate environmental research it is possible to reveal those changes and to elaborate methods of oxbow lake protection against terrestrialisation and disappearance. The final effect of the project will be the mathematical model of oxbow lake restoration consisting of many submodels of environmental conditions (hydrology, hydrochemistry) as well as plant and animal ecological formations (e.g. invertebrates, macrophytes, bacterias). (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Woda; Zbiorniki wodne; Ochrona wód; Środowisko przyrodnicze

EN

Water; Water container; Protection of waters; Natural environment

• Czasopismo: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
• Rocznik: 2010
• Numer: nr 9
• Strony: 29-40

Twórcy

autor

Krystian Obolewski

• Akademia Pomorska

autor

Marcin Miller

• Stowarzyszenie Proekologiczne "Słupia"

autor

Adam Gardzielewski

• Stowarzyszenie Proekologiczne "Słupia"

Bibliografia

• 1. Allan D.J. Ekologia wód płynących. PWN, Warszawa 1998, s. 451.
• 2. Amoros C., Bornette G., Henry C.P. A vegetation-based method for ecological diagnosis of riverine wetlands. Environ. Manage. 25, 2000, s. 211-227.
• 3. Amoros C., Bornette G. Connectivity and biocomplexity in waterbodies of riverine floodplains. Freshwater Biol., 47, 2002, p. 761-776.
• 4. van Diggelen, R., Grootjans, A.P., Wierda, A. Hydro-ecological landscape analysis: a tool for wetland restoration. Zeitschr. für Kulturtechnik und Landentwicklung 36, 1995, s. 125-131.
• 5. Florek W. Czy renaturyzacja koryt rzek przymorskich może stanowić remedium na skutki ich XIX-i XX-wiecznej regulacji? Słupskie Prace Geograficzne, 6, 2008, s. 75-92.
• 6. Glińska-Lewczuk K. Oxbow lakes as biogeochemical filters for nutrient outflow agricultural areas [w:] Eds: Heathwaite L., Webb B., Rosenberry D., Hayash M. Dynamics and bio-geochemistry of river corridors and islands. IAHS Publ. 294, 2005, s. 55-69.
• 7. Glińska-Lewczuk K. Water quality dynamics of oxbow lakes in young glacial landscape of NE Poland in relation to their hydrological connectivity. Ecol. Eng., 35, 1, 2009, s. 25-37.
• 8. Klimaszy P. Starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z Nympheion, Potamion [w:] red. Herbich J. Poradnik ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 - podręcznik metodyczny. Tom 2. Wody słodkie i torfowiska. Ministerstwo Środowiska, Warszawa 2004, s. 59-71.
• 9. Kondracki J. Geografia regionalna Polski. PWN Warszawa, 2002, s. 94-95.
• 10. Obolewski K. Starorzecza - warty uwagi element dolin rzecznych. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, PAN Kraków, 4, 2, 2006, s. 99-108.
• 11. Obolewski K. (red). Krótkoterminowe efekty ekologiczne renaturyzacji niewielkich rzek nizinnych na przykładzie rzeki Kwaczy. Park Krajobrazowy "Dolina Słupi" i Akademia Pomorska, Słupsk, 2009, s. 324.
• 12. Obolewski K., Glińska - Lewczuk K., Kobus S. The effect of flow on the macrozoobenthos structure in a re-opened oxbow lake - a case study of the Słupia river, northern Poland. Ecohydrology of Surface and Groundwater Dependent Systems: Concept, Methods and Recent Developments. IAHS Publ. 328, 2009, s. 13-23
• 13. Obolewski K., Glińska-Lewczuk K. Zależność struktury makrozoobentosu od zawartości metali ciężkich w osadach dennych starorzeczy rzeki Słupi. Inżynieria ekologiczna, 16, 2006, s. 49-52.
• 14. Obolewski K., Glińska-Lewczuk K., Osadowski Z., Kobus Sz. Water quality monitoring of agricultural river catchments in the example of the Kwacza River valley (middle Słupia River basin). Pol. J. Environ. Stud., 17 (2c), 2008, s. 39-46.
• 15. Pawlaczyk P., Wołejko L., Jermaczek A., Stańko R. Poradnik ochrony mokradeł. Wyd. Lubuskiego Klubu Przyrodników, Świebodzin 2002, s. 265.
• 16. Tockner K., Schiemer F., Baumgartner C., Kum G., Weigand E., Zweimueller I., Ward J.V. The Danube Restoration Project: Species diversity patterns across connectivity gradients in the floodplain system. Regul. River., 15, 1999, s. 245-258.
• 17. Wołejko L., Stańko R., Pawlaczyk P., Jermaczek A. Poradnik ochrony mokradeł w krajobrazie rolniczym. Wydaw. Klubu Przyr., Świebodzin 2004, s. 142.
• 18. Żelazo J., Popek Z. Podstawy renaturyzacji rzek. SGGW, Warszawa 2002, s. 320.