The Usefulness of Management Accounting Tools in Reducing Waste

• Autorzy: Monika Szczerbak , Agnieszka Wikarczyk

Warianty tytułu

Przydatność narzędzi rachunkowości zarządczej w redukcji odpadów

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

Cel: przedstawienie przydatności narzędzi dostępnych w rachunkowości zarządczej w obszarze rachunku kosztów, poprzez możliwość monitorowania procesu zarządzania zasobami, w tym gospodarką odpadami, zgodnie z ideą zrównoważonego rozwoju. Autorzy przedstawiają znaczenie koncepcji gospodarki o obiegu zamkniętym w gospodarce odpadami, wskazując jej pozytywny wpływ na środowisko i wyniki finansowe przedsiębiorstw. Metodologia: analiza i krytyka literatury. Hipotezy: H1. Wdrażanie koncepcji gospodarki o obiegu zamkniętym powinno być wspierane za pomocą narzędzi rachunkowości zarządczej. H2. Rachunki kosztów (rachunek kosztów docelowych, rachunek kosztów cyklu życia produktu i rachunek kosztów działań) pomagają wyodrębnić koszty środowiskowe. Wartość dodana: Wskazanie potencjalnych korzyści wynikających z efektywnej gospodarki odpadami oraz roli rachunkowości zarządczej (w postaci zastosowania rachunków kosztów) w tym procesie.(abstrakt oryginalny)

EN

Purpose: The aim of the article is to present the usefulness of the tools available in man-agement accounting in the area of cost accounting by monitoring the resource management process, including waste management by the idea of sustainable development. The authors present the impor-tance of the concept of a circular economy in waste management, indicating its positive impact on the environment and the company's financial results. Methodology: an analysis and criticism of literature. Hypotheses: H1. The implementation of the circular economy concept should be supported using management accounting tools. H2. Cost accounting (target costing, Product Life Cycle Costing, and Activity-Based Costing) helps isolate environmental costs. Value: The indication of the potential ben-efits of effective waste management and the role of management accounting (in the form of cost accounting) in this process. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Gospodarka zamkniętego obiegu; Utylizacja odpadów; Cykl życia produktu; Technologie bezodpadowe; Rachunkowość zarządcza; Rachunek kosztów działań

EN

Circular economy; Waste utilization; Product life cycle; Non-waste technologies; Management accounting; Activity Based Costing (ABC)

• Czasopismo: Ekonomia i Środowisko
• Rocznik: 2023
• Numer: nr 3 (86)
• Strony: 186-201

Twórcy

autor

Monika Szczerbak

• Military University of Technology Jarosław Dąbrowski in Warsaw, Polad

autor

Agnieszka Wikarczyk

• niversity of Cardinal Stefan Wyszyński, Poland

Bibliografia

• Biernacki, M. (2011). Wykorzystanie rachunku kosztów cyklu życia w podejmowaniu decyzji przez touroperatorów, Zeszyty naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego nr 668 "Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia" nr 41, 365-375. https://wneiz.pl/nauka_wneiz/frfu/41-2011/FRFU-41-365.pdf
• Bochenek, M. (2017). Nowoczesne systemy rachunku kosztów. Humanities and Social Sciences, 4(XXII), 29-36. (in Polish).
• Celayir, D. (2020). Target Costing as a Strategic Cost Management Tool and a Survey on Its Implementation in the Turkish Furniture Industry. Journal of Business Research - Turk, 12(2), 1308-1321. https://doi.org/10.20491/isarder.2020.913
• Clermont, M., Ahn, H., & Schwetschke, S. (2018). Research on Target Costing: Past, Present and Future. Management Review Quarterly, 68, 321-354. https://doi.org/10.1007/s11301-018-0141-y
• Drury, C. (2018). Management and Cost Accounting. 10th Edition. Hampshire: Cengage Learning EMEA.
• ENEL X. (2023, October 18). Polski przemysł wobec transformacji energetycznej. Raport badawczy 2021. https://polskiprzemysl.com.pl/wp-content/uploads/Polski-przemys%C5%82-wobec-transformacji-energetycznej_light.pdf (in Polish).
• Faustino, M., Durão, J., Pereira, C. F., Pintado, M. E., & Carvalho, A. P. (2021). Mannans and mannan oligosaccharides (MOS) from Saccharomyces cerevisiae - A sustainable source of functional ingredients. Carbohydrate Polymers, 272, 118467. https://doi.org/10.1016/j.carbpol.2021.118467
• Gałązka, M. (2008). Rachunek kosztów docelowych jako narzędzie współczesnej rachunkowości zarządczej. Roczniki Ekonomiczne Kujawsko-Pomorskiej Szkoły Wyższej w Bydgoszczy, 1, 211-231. (in Polish).
• Godlewska-Majkowska, H., Skrzypek, E., & Płonka, M. (2016). Przewaga konkurencyjna w przedsiębiorstwie. Sektor - Wiedza - Przestrzeń. Warszawa: Texter. (in Polish).
• Grabny, Sz., & Kąkol, K. (2016). Ochrona środowiska w rachunku kosztów jako efekt proekologicznych zmian. In E. Śnieżek, F. Czechowski & S. Doroba (Eds.), Ewolucja rachunkowości w teorii i praktyce, gospodarczej (pp. 124-133). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. (in Polish).
• Gralak, A. (2021). Wdrażanie modelu gospodarczego opartego na obiegu zamkniętym w biogospodarce. Zeszyty Naukowe SGGW W Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, 21(3), 24-40. https://doi.org/10.22630/PRS.2021.21.3.11 (in Polish).
• Hadryjańska, B. (2018). Zrównoważony rozwój a ochrona środowiska w przedsiębiorstwach przetwórstwa mleczarskiego. Intercathedra, 36(3), 239-246. http://www1.up.poznan.pl/intercathedra/files/Intercathedra_3(36)2018__Hadryjanska.pdf (in Polish).
• Hordyńska, M. (2021). Kooperacja przedsiębiorstw jako podstawa logistyki powtórnego zagospodarowania odpadów. Gospodarka Materiałowa i Logistyka, 2, 2-7. http://doi.org/10.33226/1231-2037.2021.2.1 (in Polish).
• Jabłońska, Ż., & Piorunowska-Kokoszko, J. (2023). Zarządzanie odpadami w przedsiębiorstwie w erze zrównoważonego rozwoju - analiza przypadku spółki grupy Komandor. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 67(3), 21-29. https://doi.org/10.15611/pn.2023.3.03 (in Polish).
• Jaruga, A., Kabalski, P., & Szychta, A. (2014). Rachunkowość zarządcza. Warszawa: Wolters Kluwer business. (in Polish).
• Jastrzębska, E. (2017). Gospodarka o obiegu zamkniętym. Nowa idea czy stare podejście? Dobre praktyki społeczne odpowiedzialnych przedsiębiorstw. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 491, 220-234. https://doi.org/10.15611/pn.2017.491.21 (in Polish).
• Kaplan, R. S. & Cooper, R. (2000). Zarządzanie kosztami i efektywnością. Kraków: Oficyna Ekonomiczna, Dom Wydawniczy ABC.
• Kellsal, C. (2020). Ecological Management Accounting-Taking into Account Sustainability, Does Accounting Have Far to Travel? Sustainability, 12(21), 8854. https://doi.org/10.3390/su12218854
• Kirchherr, J., Yang, N. N., Schulze-Spüntrup, F., Heerink, M. J., & Hartley, K. (2023). Conceptualizing the Circular Economy (Revisited): An Analysis of 221 Definitions. Resources, Conservation and Recycling, 194, 107001. https://doi.org/10.1016/j.resconrec.2023.107001
• Kister, A. (2021). Rachunek kosztów. Część pierwsza. Podręcznik. Lublin: Wyższa Szkoła Ekonomii i Innowacji w Lublinie. (in Polish).
• Kowalski, M., & Klich, M. (2011). Rachunek kosztów działań jako narzędzie wspomagające zarządzanie wartością przedsiębiorstwa. Studia Ekonomiczne, 333, 261-272. http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.cejsh-c7131b4c-0250-4a8f-85a9-9df72712a3c7 (in Polish).
• Kruk, M. (2018). Analiza możliwości zastosowania rachunku kosztów docelowych i rachunku kosztów działań w zakładach ubezpieczeń - artykuł dyskusyjny. Zeszyty Naukowe Politechniki Częstochowskiej Zarządzanie, 30, 137-154. (in Polish).
• Kryk, B. (2014). Narzędzia rachunkowości zarządczej w pomiarze/ocenie działalności ekologicznej przedsiębiorstw. Optimum. Studia Ekonomiczne, 3(69), 69-86. (in Polish).
• Kulczycka, J. (2019). Gospodarka o obiegu zamkniętym w polityce i badaniach naukowych. Kraków: Wydawnictwo IGSMiE PAN. (in Polish).
• Łada, M. (2011). Metody rachunkowości zarządczej zorientowane na relacje z klientami - zastosowania w polskich spółkach giełdowych. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego: Finanse, Rynki finansowe, Ubezpieczenia, 668(41), 415-424. (in Polish).
• Mesjasz-Lech, A. (2018). Filozofia zero odpadów a strategie środowiskowe. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej: Organizacja i Zarządzanie, 127, 135-147. (in Polish).
• Michalski, K., & Sitko, J. (2016). Wybrane problemy minimalizacji wytwarzania odpadów. Systemy Wspomagania w Inżynierii Produkcji, 4(16), 80-89. (in Polish).
• Michniewska, K., & Grodkiewicz, P. (2017). Zero Odpadów - utopia czy rozwiązanie problemu zbyt rozwiniętego konsumeryzmu? Logistyka Odzysku, 2, 39-43. (in Polish).
• Mokrzycka, K. (2018). Zastosowanie rachunku kosztów działań na przykładzie wybranego przedsiębiorstwa. Zeszyty Naukowe Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, 6, 102-122. (in Polish).
• Nasution, A., & Siregar, I (2018). Determination of production cost with activity based costing at PT. XYZ. Proceedings of the 2nd Nommensen International Conference on Technology and Engineering, Medan, Indonesia, 420, 012043. https://doi.org/10.1088/1757-899X/420/1/012043
• Nitkiewicz, T. (2015). Wykorzystanie ekologicznej oceny cyklu życia w realizacji przedsięwzięć proekologicznych przez przedsiębiorstwa produkcyjne. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu: Zrównoważony rozwój organizacji - odpowiedzialność środowiskowa, 377, 54-72. (in Polish).
• Nowiński, E. (2021). Transformacja energetyki a bezpieczeństwo energetyczne Polski. Nowa Energia, 3, 42-46. (in Polish).
• Orliński, R. (2014). Zastosowanie rachunku kosztów docelowych w szpitalach. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 343, 478-486. (in Polish).
• Pajrok, A. (2014). Application of Target Costing method in the Hospitality Industry. Journal of Education Culture and Society, 2, 154-166. http://doi.org/10.15503/jecs20142.154.165
• Pietzsch, N., Ribeiro, J. R. D., & de Medeiros, J. F. (2017). Benefits, challenges and critical factors of success for Zero Waste: A systematic literature review. Waste Management, 67, 324-353. https://doi.org/10.1016/j.wasman.2017.05.004
• Polski Komitet Energii Elektrycznej. (2022). Polska ścieżka transformacji energetycznej. https://pkee.pl/wp-content/uploads/2023/03/PL_RAPORT_PKEE-2022_FINAL_digital_2.pdf (in Polish).
• Quesado, P., & Silva, R. (2021). Activity-Based Costing (ABC) and Its Implication for Open Innovation. Journal Open Innovation: Technology, Market & Complex, 7(1), 41. https://doi.org/10.3390/joitmc7010041
• Ratten, V. (2021). Coronavirus (Covid-19) and entrepreneurship: Cultural, lifestyle and societal changes. Journal of Entrepreneurship in Emerging Economies, 13(4), 747-761. https://doi.org/10.1108/JEEE-06-2020-0163
• Reconomy.pl. (2022, November 12). GOZ. https://www.reconomy.pl/ (in Polish).
• RICS. (2016). Life cycle costing. 1st edition. London: Royal Institution of Chartered Surveyors.
• Rodríguez Sánchez, P. J., Hernández González, M., & Bello Arias, J. C. (2018). Eco-innovation and sustainable production in developing countries. Cases Colombia and Mexico. Economy & Business - Journal of International Scientific Publications, 12, 228-238. https://ideas.repec.org/a/isp/journl/v12y2018i1p228-238.html
• Sagan, M. (2021). Instytucjonalne uwarunkowania funkcjonowania przedsiębiorstw a zrównoważony rozwój. Kwartalnik Nauk o Przedsiębiorstwie, 59(2), 27-39. https://doi.org/10.33119/KNoP.2021.59.2.3 (in Polish).
• Schwab, K. (2016). The fourth industrial revolution. Davos: World Economic Forum.
• Selech, J., & Kurczewski, P. (2012). Life Cycle Costing (LCC), jako nowoczesny model zarządzania kosztami cyklu życia na przykładzie obiektów technicznych. Problemy Eksploatacji, 1, 99-107. (in Polish).
• Seroka-Stolka, O. (2016). The effect of stakeholder pressure and environmental strategic response pattern. Valahian Journal of Economic Studies, 7(4), 51-56.
• Szczypa, P. (2012). Narzędzia rachunkowości wspomagające działalność proekologiczną przedsiębiorstw w Polsce. Warszawa: Wydawnictwo CeDeWu. (in Polish).
• Szczypa, P. (2014). Rachunkowość zarządcza - klucz do sukcesu. Warszawa: CeDeWu. (in Polish).
• Wasielewski, R., & Bałazińska, M. (2018). Odzysk energii z odpadów w aspekcie kwalifikacji wytworzonej energii elektrycznej i ciepła jako pochodzących z odnawialnego źródła energii oraz uczestnictwa w systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych. Polityka Energetyczna - Energy Policy Journal, 21(1), 129-142. (in Polish).
• Wikarczyk, A., & Szczerbak, M. (2022). Narzędzia zarządzania bezpieczeństwem finansowym przedsiębiorstwa: rachunek kosztów klienta. In J. Tarapata & J. Woźniak (Eds.), Odporność organizacji. Cyfryzacja, Bezpieczeństwo, Innowacje (pp. 142-162). Warszawa: Difin. (in Polish).
• Zaman, A. U. (2014). Identification of key assessment indicators of the zero waste management systems. Ecological Indicators, 36, 682-693. https://doi.org/10.1016/j.ecolind.2013.09.024
• Zarębska, J. (2017). Gospodarka o obiegu zamkniętym drogą do zrównoważonego rozwoju. Systemy Wspomagania w Inżynierii Produkcji. Jakość, Bezpieczeństwo, Środowisko, 6(7), 286-295. (in Polish).
• Zero Waste International Alliance. (2023, October 18). Zero Waste Hierarchy of Highest and Best Use 8.0. https://zwia.org/zwh/
• Zero waste. (2022, November 14). In Wikipedia. https://en.wikipedia.org/wiki/ Zero waste
• Zhelyazkova, V. (2018). Sustainable investing trends. can they help the transition to circular economy? Economy & Business - Journal of International Scientific Publications, 12, 88-94. https://www.scientific-publications.net/get/1000031/1536783858221610.pdf
• Zhou, Z., Ou, J., & Li, S. (2016). Ecological accounting: A research review and conceptual framework. Journal of Environmental Protection, 7, 643-655. https://doi.org/10.4236/jep.2016.75058

Identyfikatory

DOI

10.34659/eis.2023.86.3.574