O "fałszywych" wytycznych EBA i prawdziwym celu nadzorczego soft law w sprawie nadzoru nad produktem i zarządzania nim

• Autorzy: Aleksandra Nadolska

Warianty tytułu

About the "False" EBA Guidelines and the Real Soft Law Oversight Purpose of the Product Oversight and Government

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W artykule autorka zaakcentowała najważniejsze kwestie wynikające z nadzorczego soft law, bazując na przykładzie wytycznych EBA w sprawie zasad nadzoru nad produktem i zarządzania nim. Przedmiotowe wytyczne są bardzo ważnym elementem współczesnej polityki ochrony klientów usług finansowych w UE, która ma być przede wszystkim skuteczna. Z uwagi na to w pewnym sensie są one wyjątkowe. Niemniej przed sądem krajowym zaskarżył je Francuski Związek Banków, w efekcie czego TSUE wyrokiem z 15.07.2021 r., C-911/19, orzekł że są one ważnymi unijnymi aktami prawa miękkiego, choć niewywołującymi wiążących skutków prawnych, i wydano je zgodnie z prawem. Celem artykułu jest zwrócenie uwagi, że unijne akty soft law, obejmujące materię nadzoru finansowego, mogą być różnie stosowane i interpretowane nie tylko przez adresatów, ale również przez sądy (trybunały) krajowe, instytucje administracji publicznej czy organy wchodzące w skład krajowych sieci bezpieczeństwa finansowego. Pożądane jest więc, aby na poziomie unijnym ukształtował się jednolity, współczesny pogląd w tym przedmiocie, do czego - w ocenie autorki - skłania obszerne uzasadnienie opinii rzecznika generalnego TSUE, przedstawione 15.04.2021 r. w sprawie C-911/19. Zwłaszcza że sam fakt zaskarżenia wytycznych EBA jest novum w prawie rynku finansowego.(abstrakt oryginalny)

EN

In the article, the author emphasizes the most important issues arising from supervisory soft law, based on the example of EBA guidelines on the principles of product supervision and management. These guidelines are a very important element of the contemporary policy of protecting financial services customers in the EU, which is, above all, to be effective. Because of this, they are in some ways unique. Nevertheless, before the domestic court, they were challenged by the French Banking Association, as a result of which the CJEU will soon decide whether they are "genuine" soft law instruments and whether they were lawfully issued. The aim of the article is to draw attention to the fact that the EU soft law acts covering the matter of financial supervision may be applied and interpreted differently not only by the addressees, but also by national courts (tribunals), public administration institutions or bodies forming part of national financial safety nets. Therefore, it is desirable that a uniform, contemporary view on this subject is formed at the EU level, which - in the author's opinion - is prompted by the extensive justification of the Advocate General's opinion presented on April 15, 2021 in case C-911/19. Especially since the very fact of challenging the EBA guidelines is a novelty in the financial market law.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Nadzór; Produkt; Zarządzanie; Ochrona konsumenta; Miękkie prawo

EN

Supervision; Product; Management; Consumer protection; Soft law

• Czasopismo: Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego
• Rocznik: 2022
• Numer: nr 6
• Strony: 19-26

Twórcy

autor

Aleksandra Nadolska

• Uniwersytet Gdański

Bibliografia

• Brummer, C. (2015). Soft law and the Global Financial System. Rule making in the 21st century, Cambridge University Press. https://doi. org/10.1017/cbo9781316423875
• Fedorowicz, M. (2013). Nadzór nad rynkiem finansowym Unii Europejskiej. Difin.
• Fedorowicz, M., & Nieborak, T. (2020). Tworzenie i stosowanie prawa rynku finansowego. W: D. Kornobis-Romanowska (red.), Prawo rynku wewnętrznego. System prawa Unii Europejskiej. Tom 7. C.H.Beck.
• Kern, A. (2016). The role of soft law in the legalization of international banking supervision: A conceptual approach. University of Cambridge. Working Paper, (168).
• Lastra, R., & Bodellini, M. (2018). Soft law and sovereign debt. Konferencja w Genewie, 7-8.11.2018, UNCTAD.
• Monkiewicz, J., & Monkiewicz, M. (2019). W poszukiwaniu nowego paradygmatu ochrony konsumentów na rynkach finansowych. W: J. Monkiewicz (red.), E. Rutkowska-Tomaszewska (red.), Ochrona konsumenta na polskim i międzynarodowym rynku finansowym. Wolters Kluwer.
• Nadolska, A. (2016). Granice europeizacji regulacji i nadzoru nad rynkiem finansowym UE. Zeszyty Prawnicze Biura Analiz Sejmowych Kancelarii Sejmu, 1(49).
• Nadolska, A. (2021). Soft law w regulacji rynku finansowego w Polsce: rekomendacje, wytyczne i lista ostrzeżeń publicznych. C.H.Beck.
• Taylor, M. (1995). Twin Peaks: A regulatory structure of a new century. Centre for the Study of Financial Innovation.
• Weber, R. (2012). Overcoming the hard law/soft law dichotomy in times of (financial) crisis, Journal of Governance and Regulation, 1(1). https://doi.org/10.22495/jgr_v1_i1_p1
• Dyrektywa 2002/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 16.12.2002 r. w sprawie dodatkowego nadzoru nad instytucjami kredytowymi, zakładami ubezpieczeń oraz przedsiębiorstwami inwestycyjnymi konglomeratu finansowego i zmieniająca dyrektywy Rady 73/239/EWG, 79/267/EWG, 92/49/EWG, 92/96/EWG, 93/6/EWG i 93/22/EWG oraz dyrektywy 98/78/WE i 2000/12/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (Dz.U. UE L z 2003 r., nr 35, s. 1 ze zm.).
• Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2366 z 25.11.2015 r. w sprawie usług płatniczych w ramach rynku wewnętrznego, zmieniająca dyrektywy 2002/65/WE, 2009/110/WE, 2013/36/UE i rozporządzenie (UE) nr 1093/2010 oraz uchylająca dyrektywę 2007/64/WE (Dz.U. UE L z 2015 r., nr 337, s. 35 ze zm.).
• Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/48/WE z 23.04.2008 r. w sprawie umów o kredyt konsumencki oraz uchylająca dyrektywę Rady 87/102/EWG (Dz.U. UE L z 2008 r., nr 133, s. 66 ze zm.).
• Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/110/WE z 16.09.2009 r. w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności przez instytucje pieniądza elektronicznego oraz nadzoru ostrożnościowego nad ich działalnością, zmieniająca dyrektywy 2005/60/WE i 2006/48/WE oraz uchylająca dyrektywę 2000/46/WE (Dz.U. UE L z 2009 r., nr 267, s. 7 ze zm.).
• Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/36/UE z 26.06.2013 r. w sprawie warunków dopuszczenia instytucji kredytowych do działalności oraz nadzoru ostrożnościowego nad instytucjami kredytowymi i firmami inwestycyjnymi, zmieniająca dyrektywę 2002/87/WE i uchylająca dyrektywy 2006/48/WE oraz 2006/49/WE (Dz.U. UE L z 2013 r., nr 176, s. 338 ze zm.).
• Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/17/UE z 4.02.2014 r. w sprawie konsumenckich umów o kredyt związanych z nieruchomościami mieszkalnymi i zmieniająca dyrektywy 2008/48/WE i 2013/36/UE oraz rozporządzenie (UE) nr 1093/2010 (Dz.U. L 60 z 28.02.2014, s. 34).
• Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/49/UE z 16.04.2014 r. w sprawie systemów gwarancji depozytów (Dz.U. UE L z 2014 r., nr 173, s. 149 ze zm.).
• Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/92/UE z 23.07.2014 r. w sprawie porównywalności opłat związanych z rachunkami płatniczymi, przenoszenia rachunku płatniczego oraz dostępu do podstawowego rachunku płatniczego (Dz.U. UE L z 2014 r., nr 257, s. 214).
• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1093/2010 z 24.11.2010 r. w sprawie ustanowienia Europejskiego Urzędu Nadzoru (Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego), zmiany decyzji nr 716/2009/WE oraz uchylenia decyzji Komisji 2009/78/WE (Dz.U. UE L z 2010 r., nr 331, s. 12 ze zm.).
• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z 26.06.2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, zmieniające rozporządzenie (UE) nr 648/2012 (Dz.U. UE L z 2013 r., nr 176, s. 1 ze zm.).
• EBA. (2016). Wytyczne dotyczące zasad nadzoru nad produktami i ustaleń zarządczych dla produktów bankowości detalicznej. EBA/GL/2015/18, 22.03.2016. https://www.eba.europa.eu/documents/10180/1412678/EBA-GL-2015-18+Guidelines+on+product+oversi- ght+and+Governance_PL.pdf/b0bf150d-2f9d-4c52-ab45-5738e2e380be (pobrano 11.05.2021 r.).
• EBA. (2019). Policy advice on the Basel III Reforms: operational risk. EBA-Op-2019-09b, 2.08.2019. https://www.eba.europa.eu/sites/ default/documents/files/documents/10180/2886865/5db69327-7d3f-4e6c-9ac9-fc54430781eb/Policy Advice on Ba- sel III reforms - Operational Risk.pdf?retry=1 (pobrano 11.05.2021).
• EBA. (2020). Second EBA Report. On the application of the guidelines on Product oversight and governance (POG) arrangements (EBA/GL/2015/18). EBA/REP/2020/28. https://www.eba.europa.eu/sites/default/documents/files/document_library/Publications/ Reports/2020/935640/Second EBA report on the application of the POG guidelines arrangements.pdf (pobrano 11.05.2021).
• EIOPA. (2016). Wstępne wytyczne dotyczące ustaleń w zakresie nadzoru nad produktem i zarządzania nim pomiędzy zakładami ubezpieczeń a dystrybutorami ubezpieczeń. EIOPA-BoS-16/071. https://www.eiopa.europa.eu/sites/default/files/publications/eiopa_guidelines/ pl-_pog_gls.pdf (pobrano 11.05.2021).
• ESA. (2013). Joint Position of the ESA on Manufacturers' Product Oversight & Governance Process. JC-2013-77. https://www.esma.europa. eu/-sites/default/files/library/2015/11/jc-2013-77_pog_-_joint_position_0.pdf (pobrano 11.05.2021).
• ESMA. (2018a). Decyzja ESMA nr 2018/795 z 22.05.2018 r. o tymczasowym zakazie wprowadzania do obrotu, dystrybucji lub sprzedaży opcji binarnych klientom detalicznym w Unii, zgodnie z art. 40 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 600/2014 (Dz.U. UE L z 2018 r., nr 136, s. 31).
• ESMA. (2018b). Wytyczne dotyczące wymogów w zakresie zarządzania produktami zgodnie z MIFID II. ESMA35-43-620, 5.02.2018. https: //www.esma.europa.eu/sites/default/files/library/esma35-43-620_guidelines_on_mifid_ii_product_governance_requirements_0.pdf (pobrano 11.05.2021).
• Opinia rzecznika generalnego TSUE z 19.04.2021 r. wydana w sprawie C-911/19.
• Wyrok TSUE z 15.07.2021 r., C-911/19, Dz.U. UE C. 2021/382/3.

Identyfikatory

DOI

DOI 10.33226/0137-5490.2022.6.3