Równouprawnienie izb parlamentu federalnego w procesie uchwalania ustaw w socjalistycznych państwach związkowych (analiza norm konstytucyjnych i regulaminowych)

• Autorzy: Witold Brodziński

Warianty tytułu

Equality of Rights of Federal Parliament Chambers in Enacting Statutes in the Socialist Federal States (Analysis of Constitutionals and Regulars Norms)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Parlament pozostaje nadal podstawowym czynnikiem instytucjonalnym zabezpieczającym równość republik związkowych w ZSRR, SFRJ i CSRS. Z racji miejsca jakie zajmuje w systemie naczelnych organów państwa związkowego, parlament władny jest do podejmowania najważniejszych decyzji prawnych określających mechanizm funkcjonowania federacji. Możliwość zabezpieczenia równych praw podmiotów federacji przez organ przedstawicielski wynika przede wszystkim z charakteru parlamentu jako "najwyższego organu władzy państwowej (w ZSRR i CSRS), "najwyższego organu samorządu społecznego i władzy" (w SFRJ). Przedmiotem zainteresowania uczyniłem problematykę równouprawnienia izb parlamentu federalnego przy uchwalaniu ustaw w ZSRR, SFRJ i CSRS. Pragnę znaleźć odpowiedź na pytanie: w jakim stopniu dwuizbowa struktura parlamentu federalnego gwarantuje równy udział republik związkowych w procesie ustrojodawczym i ustwodawczym. (fragment tekstu)

EN

The author focused his interest on the problem of equality of rights of the chambers of a federal parliament when enacting statutes, in the Soviet Union, Yugoslavia and Czechoslovakia. He was interested in the question to what degree the two-chamber structure of a federal parliament secures equal participation of federal republics in the structural and legislative processes. In the Soviet Union and Czechoslovakia the legislator adopted the principle of taking structural and legislative decisions in two chambers. However, the Soviet legislator did not introduce to the Constitution of 1977 any provisions, which would establish a particular procedure of enacting statutes, appropriate only for the Council of Nations. The lack of such provisions considerably reduces the equal participation of the federal republics in the Union legislation. The Statute of the Constitution of Federal Czechoslovakia contains provisions prohibiting outvoting, when enacting statutes. Prohibition of outvoting is a special security of equal rights of federal subjects. However, since the Constitution was enacted, the provisions prohibiting outvoting practically have not influenced the results of voting in the federal parliament. The Constitution of the Federation of Yugoslavia of 1974 abandoned the procedure of taking parliamentary decisions in two chambers. Federal republics and autonomous regions are subjects responsible for own development and functioning of the Federation. The character of the Council of Republics and Regions of the Yugoslav Federal Skupshtina, the place where opinions of republican and regional skupshtinas are presented, has changed. Republican and regional parliaments have been directly engaged in the process of enacting Constitution and other federal statutes. The author notices an influence of so-called centralised federalism in the procedure of enacting federal statu es in USSR and CSRS. However, in Yugoslavia the Constitution of 1974 has introduced the principles of so-called participation federalism into the political structure. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Parlament; Federalizm; Władza; Prawo

EN

Parliament; Federalism; Power; Law

• Czasopismo: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica
• Rocznik: 1989
• Numer: nr 43
• Strony: 3-23

Twórcy

autor

Witold Brodziński

• Uniwersytet Łódzki

Bibliografia

• 1. H. Cemerlić, Karakter i sostav Savezne Skupstine, "Socijalizm" 1968, broj. U, s. 142.
• 2. J. Ciemniewski, Tworzenie konstytucyjnego modelu społeczeństwa samorządowego w Jugosławii, "Studia Prawnicze" 1986, z. 1- 2, s. 241.
• 3. J. Сiemniewski, Ustawa w jugosłowiańskim systemie konstytucyjnym, Wrocław - Warszawa- Kraków - Gdańsk 1977, s. 37.
• 4. Desat rokov ceskoslovenskej federace, red. V. Plevza, Bratislava 1978, s. 150.
• 5. J. Djordjović, Konstytucyjne podstawy tworzenia prawa w SFRJ, "Państwo i Prawo" 1976, nr 6, s. 21.
• 6. J. Djordjović, Ustavno pravo, Beograd 1978, s. 676-677.
• 7. I. P. Ilinskij, B. A. Straszun, W. A. Jastriebow, Politiczeskaja sistienia za rubieżnych stran socyalizma, Moskwa 1981, s. 233.
• 8. Konstitucyja SSSR. Politicko-prawowyj komientar, red. N. B. Ponomariow, Moskwa 1982, s. 300.
• 9. M. Kruk, Nowy ustrój państwowy CSRS, "Sprawy Międzynarodowa" 1969, z. 2.
• 10. M. Kruk, Ustrój polityczny Czechosłowackiej Republiki Socjalistycznej, Warszawa 1976.
• 11. G. Mijanovic, Evolucija strukture predstavnickich tijela u SFRJ, "Godisnijak Pcavnog Fakulteta u Sarajevu" 1970, s. 115.
• 12. L. A. Morozowa, Konstitucyonnoje regulirowanije w SSSR, Moskwa 1985, s. 81.
• 13. Naucznyje osnowy sowietskogo zakonodatielstwa, red. R. O. Chalfina, Moskwa 1981, s. 128.
• 14. B. Pupič, Neke osobenosti jugoslovenskog federalizma, "Archiv za pravne i diustvene nauke" 1983, br. 1-2, s. 66-76.
• 15. H. Сh. Reichel, Das Präsidium des Obersten sowjets der UdSSR, Baden-Baden 1975, s. 68-69.
• 16. R. Siegler, The standing commissions of the USRR. Supreme Soviet. Effection-co-optation, New York 1982, s. 263.
• 17. W. Suchecki, Geneza iederalizmu radzieckiego, Warszawa 1961, s. 279 i n.
• 18. W. Suchecki, Teoria iederalizmu, Warszawa 1968, s. 276.
• 19. T. Szymczak, Jugosłowiański system dwuizbowy, "Zeszyty Naukowe UŁ" 1958, Nauki Humanistyczno-Społeczne, S. I, z. 9, s. 106.
• 20. T. Szymczak, Państwowo-prawne przesłanki kształtowania federacji czechosłowackiej, [w:] Studia Prawno-Ekonomiczne, t. VII, Łódź 1971, s. 129.
• 21. T. Szymczak, Republika związkowa jako podmiot federacji radzieckiej, [w:] 50 lat ZSRR, Łódź 1973, s. 39.
• 22. E. Zieliński, Skupsztina SFRJ, Warszawa 1978, s. 286.