Topinambur [Helianthus tuberosus L.] - możliwości wykorzystywania do produkcji żywności funkcjonalnej

• Autorzy: Ewa Cieślik , Agnieszka Filipiak-Florkiewicz

Warianty tytułu

Perspective Usage of Jerusalem Artichoke (Helianthus tuberosus L.) for Producing Functional Food

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W pracy przedstawiono przegląd najnowszego piśmiennictwa krajowego i zagranicznego dotyczącego pochodzenia i charakterystyki botanicznej topinamburu (Helianthus tuberosus L.), zawartości składników odżywczych w bulwach tej rośliny oraz możliwości jej wykorzystania. Szczególną uwagę zwrócono na zawartość inuliny i jej pochodnych fruktooligosacharydów, z powodu których bulwy topinamburu znalazły zastosowanie do produkcji żywności funkcjonalnej. (abstrakt oryginalny)

EN

In this study there is presented a review of Polish and foreign papers, which concerns the origin and botanical characteristic of Jerusalem artichoke, nutrient content in its tubers and prospects of its use. Particular attention was paid to inulin and its derivatives fructooligosaccharides content of the tubers. Because of them, Jerusalem artichoke tubers are applicable to the production of functional food. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Surowce roślinne; Właściwości zdrowotne produktu; Żywność funkcjonalna; Produkcja żywności

EN

Raw plant materials; Health properties of the product; Functional food; Food production

• Czasopismo: Żywność: nauka - technologia - jakość
• Rocznik: 7 (2000)
• Numer: nr 1 (22)
• Strony: 73-81

Twórcy

autor

Ewa Cieślik

• Akademia Rolnicza w Krakowie

autor

Agnieszka Filipiak-Florkiewicz

• Akademia Rolnicza w Krakowie

Bibliografia

• [1] Anioł-Kwiatkowska J.: Słonecznik bulwiasty to również roślina lecznicza. Wiadomości lekarskie, 12, 1994, 12 - 13.
• [2] Antosiewicz I.: Żywność w określonych funkcjach prozdrowotnych - żywność funkcjonalna na tle doświadczeń japońskich. Żywność, Żywienie a Zdrowie, 4, 1997, 346 - 352.
• [3] Barta J., Fodor P., Torok Sz., Vukov K.: Mineral components and micro-elements in Jerusalem artichoke tubers grow in Hungary. Acta Alimentaria, 19, 1990, 41 - 46.
• [4] Barta J., Patkai G.: Suitability of Hungarian Jerusalem artichoke cultivars for food industrial processing. Proceedings of the Sixth Seminar on Inulin, Bnfunchweig, Germany, 1996, 51 - 56.
• [5] Chrapkowska K. J., Piasecki M., Góral S.: Badania nad oceną wartości odżywczej i przydatności technologicznej różnych genotypów bulw Helianthus tuberosus L. (topinambur). Mat. XXVIII Sesji Nauk. KTiChŻ PAN, Gdańsk, 1997, 150.
• [6] Chrapkowska K. J., Góral S., Piasecki M.: Otrzymywanie syropów fruktozowych z bulw Helianthus tuberosus (topinambur). Mat. XXIV Sesji Nauk. KTiChŻ PAN, Wrocław, 1993, 161 - 164.
• [7] Cieślik E., Baranowski M.: Zawartość składników mineralnych i ołowiu w bulwach nowych odmian topinamburu (Helianthus tuberosus L). Brom. Chem. Toksykol., 30, 1997, 66 - 67.
• [8] Cieślik E.: Amino acid content of Jerusalem artichoke (Helianthus tuberosus L.) tubers before and after storage in soil. Proceedings of Seventh Seminar on Inulin, Louvain, Belgium, 1998, 86 - 87.
• [9] Cieślik E.: Zawartość składników mineralnych w bulwach nowych odmian topinamburu (Helianthus tuberosus L.). Zeszyty Naukowe AR w Krakowie, 342, 10, 1998, 23 - 30.
• [10] Cieślik E., Filipiak-Florkiewicz A.: Zawartość azotanów (V) i azotanów (III) oraz witaminy C w bulwach wybranych odmian topinamburu (Helianthus tuberosus L). Mat. Sesji Nauk. "Farmacja w perspektywie XXI w", Kraków, 1998, 115 - 116.
• [11] Cieślik E.: The effect of naturally occuring vitamin C in potato tubers on the levels of nitrates and nitrites. Food Chem., 49, 1994, 233 - 235.
• [12] Cieślik E., Sikora E.: Correlation between the levels of nitrates and nitrites and the contents of potassium, calcium and magnesium in potato tubers. Food Chem., 63, 1998, 525 - 528.
• [13] Czerni A.: Warzywa rzadko spotykane. Wydawnictwo "Watra", 1989, 16 - 17.
• [14] Frese L.: Production and utilization of inulin. Part 1. Cultivation and breeding of fructan producing crops. Science and Technology of Fructans, 1993, 303 - 317.
• [15] Frese L.: The yield potential and possible uses of sugar-supplying crop species. Plant Research and Development, 39, 1994, 60 - 69.
• [16] Gion B., Barta J.: Processing of dried cubes and flour from Jerusalem artichoke. J. Food Physics, 9, 1996, 15 - 22.
• [17] Góral S.: Topinambur - słonecznik bulwiasty- Helianthus tuberosus. Nowe rośliny uprawne na cele spożywcze, przemysłowe i jako odnawialne źródła energii. SGGW, Warszawa, 1996, 76 - 86.
• [18] Gutmański J., Pikulik R.: Porównanie wartości użytkowej kilku biotypów topinamburu. Biuletyn IHRU, 189, 1994, 138 - 139.
• [19] Joshi S. S., Kusumakumari P., Seenappa K., Radhamani A.: Biochemical studies in some varieties of Jerusalem artichoke (Helianthus tuberosus L.). Crop Research, 8, 1994, 92 - 99.
• [20] Kalinowska-Zdun M.: Szczegółowa uprawa roślin - Ćwiczenia. PWN, Warszawa, 1982, 112 - 114.
• [21] Kączkowski J.: Biochemia roślin, przemiany typowe. PWN, Warszawa, 1992.
• [22] Kok N., Roberfroid M., Delzenne N.: Systemie effect of non digestible fructooligosaccharides in rats. Proceedings symposium "Profibre" Lizbona, 1998, 123 - 125.
• [23] Kołodziej Z.: Badania nad zawartością podstawowych składników odżywczych w bulwie (Helianthus tuberosus L.), Zeszyty Naukowe WSR w Krakowie, 36, 1967, 27 - 38.
• [24] Kunachowicz H., Nadolna L, Przygoda B., Iwanow K.: Tabele wartości odżywczej produktów spożywczych. Wyd. IŻŻ, Warszawa 1998.
• [25] Marchetti G.: Chicory (Cichorium intybus) and Jerusalem artichoke (Helianthus tuberosus L.) as sources of inulin. Industria-Saccarifera-Italiana, 86, 1993, 47 - 53.
• [26] Mullin W. J., Modler E. R., Famworth & Payne A.: The macronutrient content of fractions from Jerusalem artichoke tubers (Helianthus tuberosus L). Food Chemistry, 51, 1994, 263 - 269.
• [27] Partskaladze E. G., Varlamowa K. A., Olskamowsky V. S., Danilowa E. I.: Perspective usage of Jerusalem artichoke tubers for producing medical preventive - action food - additive powder. Proceedings of the Sixth Seminar on Inulin, Braunchweig, Germany, 1997.
• [28] Pilarczyk J.: Topinambur - roślina na kryzys. Wiadomości Zielarskie, 10/11, 1990, 23 - 24.
• [29] Pilarczyk J.: Topinambur - roślina cenna, ale nie doceniana. Hasło Ogrodnicze, 10, 1990, 20.
• [30] Podbielkowski Z.: Rośliny użytkowe. WSiP, Warszawa, 1992, 36 - 37.
• [31] Praznik W., Cieślik E., Filipiak A.: The influence of harvest time on the content of nutritional components in tubers of Jerusalem artichoke (Helianthus tuberosus L.). Proceedings of the Seventh Seminar on Inulin, Louvain, Belgia, 1998, 154 - 157.
• [32] Praznik W., Cieślik E., Filipiak A.: Einfluss des Emtetermins auf die Zusammensetzung von Topinambur (Helianthus tuberosus L.) und ihre emahrungsphysiologische Bedeutung. Mat. Sesji Nauk. "Perspektiven in der Lebensmittel- und Biotechnologie", Wiedeń, 1997, 76.
• [33] Reading S., Aramendi S., Gibson G., McCartney A.: An in vitro investigation of the minimum fructo-oligosaccharide dose a prebiotic effect. Functional properties of non-digestible carbohydrates. INRA, Nantes, 1998, 182 - 187.
• [34] Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z 8 X 1993 r. W sprawie najwyższych dopuszczalnych pozostałości w środkach spożywczych środków chemicznych stosowanych przy uprawie, ochronie, przechowywaniu i transporcie roślin. Dz. U. RP, 1993, poz. 104.
• [35] Seiler G. J.: Protein and mineral content of selected wild and cultivated genotypes of Jerusalem artichoke (Helianthus tuberosus). Economic-Botany, 44, 1990, 322 - 335.
• [36] Tabina S.: Plony i zawartość składników pokarmowych w bulwie (Helianthus tuberosus L.). w zależności od terminów jej zbiorów. Rocz. Nauk Roln., 82, 1961, 975 - 1001.
• [37] Topinambur - Ballaststoff und natürliche Süβe aus kontrolliert ökologischem Anbau. Wyd. Topina, "Diät-Rohstoff' GmbH, Berlin 1998.
• [38] Van Loo J.: Non digestible oligosaccharides are prebiotic functional food ingredients with promising health benefits. Functional properties of non-digestible carbohydrates. INRA, Nantes, 1998, 182 - 187.
• [39] Varlamova K., Partskfaladze E., Oslamovsky V., Danilowa E.: Potential uses of Jerusalem artichoke tuber concetrates as food additives and prophylactics. Proceedings of the Sixth Seminar on Inulin, Braunchweig, Germany, 1996, 141 - 144.
• [40] Wieczorek A.: The Jerusalem artichoke as a energy source. Acta Alimentaria Polonica, 2, 1988, 115 - 121.