Zakres obowiązku odszkodowawczego w uspołecznionym obrocie gospodarczym

• Autorzy: Zdzisław Gordon , Zbigniew Kwaśniewski

Warianty tytułu

L'étendue du Devoir de Réparer un Dommage Dans les Échanges Socialiées

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Koncepcja jedności prawa cywilnego przesądza o tym, że zasada pełnego odszkodowania obowiązuje również w stosunkach uspołecznionego obrotu gospodarczego. Co więcej - kodeksowe ujęcie tej zasady w pełni harmonizuje z postulatem samofinansowania j.g.u. i może być nawet uznane za jedną z istotnych gwarancji urzeczywistnienia tego postulatu. Problem polega jednak na tym, że przepis art. 361 § 2 k.c. formułuje zasadę pełnego odszkodowania w sposób - jak to trafnie ujął A. Szpunar - dość ostrożny10. Wskazuje na to poczynione przez prawodawcę zastrzeżenie, że pełna kompensacja szkody obowiązuje wówczas, gdy nie ma przepisu szczególnego lub postanowienia umowy, które kwestię tę regulowałyby odmiennie. W związku z tym wyłania się pytanie, na ile przepisy szczególne normujące stosunki obrotu uspołecznionego modyfikują ogólną regułę kodeksową. Takie postawienie problemu zwalnia od rozważań na temat ograniczeń wysokości odszkodowania, wynikających z przepisów o powszechnym zakresie obowiązywania11, jak też od omawiania złożonej problematyki umownego ograniczenia odszkodowania12. Ramy opracowania zmusza ją też do zawężenia obszaru rozważań tylko do tych regulacji szczególnych, które dotyczą najważniejszych dziedzin gospodarki, a zarazem mogą być uznane za reprezentatywne dla całego systemu prawnego gospodarki uspołecznionej. Za takie uważamy unormowania z dziedziny obrotu towarowego, inwestycji i przewozu. (fragment tekstu)

Słowa kluczowe

PL

Odszkodowania; Obrót gospodarczy; Społeczeństwo; Regulacje prawne

EN

Compensation; Economic turnover; Society; Legal regulations

• Czasopismo: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica
• Rocznik: 1990
• Numer: nr 44
• Strony: 17-33

Twórcy

autor

Zdzisław Gordon

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

autor

Zbigniew Kwaśniewski

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Bibliografia

• 1. M. Andrełowicz, E. Kulesza, Umowy dotyczące realizacji inwestycji budowlanych, Warszawa 1976, s. 44.
• 2. S. Buczkowski, Problematyka stosunków umownych w inwestycjach, "Studia Prawnicze'' 1966, z. 10, s. 44.
• 3. S. Buczkowski, Z. K. Nowakowski, Prawo obrotu uspołecznionego, Warszawa 1974, s. 203 i 261.
• 4. W. Czachórski, Prawo zobowiązań w zarysie, Warszawa 1970, s. 590.
• 5. T. Dąbrowska-Romanowska, Prawne pojęcie samofinansowanie, przedsiębiorstw państwowych, "Studia Prawno-Ekonomiczne" 1985, t. XXXII, s. 75-93.
• 6. H. Goik, [w:] Prawo przewozowe z komentarzem, Warszawa 1987, s. 280.
• 7. Z. Gordon, [w:] Prawo obrotu gospodarczego, red. J. Winiarz, Warszawa 1987, s. 209.
• 8. Z. Gordon, System umów inwestycyjnych, "Acta Universitatis Nicolai Copernici" 1979, Prawo XVII, s. 80.
• 9. Z. Gordon, Umowne klauzule egzoneracyjne w stosunkach obrotu uspołecznionego, "Acta Universitatis Lodziensis" 1988, Folia iuridica 34, s. 43 i n.
• 10. J. Górski, [w:], A. Ohanowicz, J. Górski, Zobowiązania, Warszawa 1966, s. 263.
• 11. W. Górski, Prawo transportowe, Warszawa 1980, s. 147.
• 12. S. Grobel, |w:] Prawo przewozowe, red. M. Sośniak, Katowice 1987, s. 229.
• 13. M. Jakubek, Odpowiedzialność cywilnoprawna jednostek projektowania za nie należytą jakość projektów inwestycyjnych, Poznań 1983, s. 91-94.
• 14. M. Jakubek, Wybrane problemy nowelizacji kodeksu cywilnego, PiP 1988, nr 2, s. 110.
• 15. A. Koch, Metodologiczne zagadnienia związku przyczynowego w prawie cywilnym, Poznań 1975, s. 101 i n.
• 16. S. Kochański, Kierunki zmian ogólnych warunków umów sprzedaży oraz umów dostawy między jednostkami gospodarki uspołecznionej, PUG 1982, z. 12, s. 251.
• 17. A. Kolarski, [w:] Prawo przewozowe z komentarzem, s. 199-200.
• 18. B. Księżopolski, Kary umowne w budownictwie, Warszawa 1975, s. 57-59.
• 19. Z. Kwaśniewski, Umowa spedycji, Warszawa 1979, s. 128.
• 20. Ł. Lapierre, Ogólne warunki umów o wykonanie inwestycji, robót i remontów budowlanych (cz. II), PUG 1983, z. 7, s. 205.
• 21. L. Longchamps de Berier, Zobowiązania, Poznań 1948, s. 291.
• 22. J. Łopuski, Odpowiedzialność za szkodę w żegludze morskiej, Gdańsk 1969, s. 276.
• 23. J. Napierała w aprobującej glosie do orzeczenia GKA z 26 X 1983, OSPiKA nr 1/1986, s. 25 i n.
• 24. J. Naworski, Odpowiedzialność odszkodowawcza za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy w o.w.s. z 1982 r, PUG 1983, z. 2, s. 39-40.
• 25. J. Okolski, Nowe u regulowanie umów inwestycyjnych, PUG 1983, z. 8-9, s. 233.
• 26. J. Okolski, Stosunki umowne w procesie inwestycyjnym (Umowa o roboty budowlane), Warszawa 1976, s. 159-160.
• 27. H. Piekarczyk, Odpowiedzialność przewoźnika za szkody w lądowym transporcie towarów, Warszawa 1977, s. 153.
• 28. A. Rembieliński, Główne problemy ogólnych warunków umów sprzedaży i dostawy z 1982 r., "Studia Prawnicze" 1984, z. 3- 4, s. 231 i cyt. tam literatura.
• 29. A. Rembieliński, Operacje handlowe związane z opakowaniami, "Problemy Prawa Przewozowego" 1982, t. 4, s. 117.
• 30. A. Rembieliński, M. Jasiakiewiсz, Nowa koncepcja kary umownej w ogólnych warunkach umów sprzedaży i umów dostawy z 1982 г., "Studia Prawno-Ekonomiczne" 1984, t. ХХXIII, s. 43-44.
• 31. J. Słoniński, Generalne wykonawstwo i problemy kooperacji w procesie budowlanym, Warszawa 1974, s. 137-138.
• 32. M. Sośniak, Prawo przewozu lądowego, Katowice 1969, s. 106.
• 33. L. Stecki, Zasada pełnej kompensacji szkody. Zagadnienia wybrane, [w:] Rozprawy z prawa cywilnego. Księga pamiątkowa ku czci Witolda Czachórskiego, Warszawa 1985, s. 229-245.
• 34. A. Stelmachowski, Wstęp do teorii prawa cywilnego, Warszawa 1984, s. 342-343.
• 35. A. Szpunar, Ustalenie odszkodowania w prawie cywilnym, Warszawa 1975, s. 56 i n.
• 36. J. Śmieja, Zasady odpowiedzialności odszkodowawczej za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy sprzedaży w stosunkach między jednostkami gospodarki uspołecznionej, cz. I, PUG 1987, z. 4-5, s. 104.
• 37. W. Wаrkałło, Gradacja winy a obowiązek naprawienia szkody w świetle przepisów kodeksu cywilnego, "Studia Prawnicze" 1970, s. 26-27, s. 292 i n.
• 38. W. Warkałło, Odpowiedzialność odszkodowawcza, Warszawa 1972, s. 145.
• 39. I. Weiss, Specyfika kary umownej w obrocie uspołecznionym, PUG 1986, z. 2, s. 59.
• 40. J. Winiarz, Ustalenie wysokości odszkodowania, Warszawa 1962, s. 90 i n.