Język jako bariera w komunikacji administracji publicznej z obywatelami

• Autorzy: Piotr Ruczkowski

Warianty tytułu

Language as a Barrier to Communication between Public Administration and Citizens

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W niniejszym opracowaniu skoncentrowano się problemach związanych z komunikacją pomiędzy administracją publiczną a obywatelami. Język prawnych form działania administracji, pism i dokumentów urzędowych oraz innych komunikatów skierowanych do obywatela jest nie tylko nosicielem określonego ładunku aksjologicznego, lecz stanowi także jedną z ważniejszych wartości w państwie, w tym wartość samego prawa; powinien być zrozumiały dla obywatela, ponieważ kształtują one, często w sposób władczy, jego prawa i obowiązki, ingerują w sferę jego wolności i praw podstawowych. Nieprawidłowy pod względem lingwistycznym, nieprecyzyjny, niezrozumiały dla obywatela język (styl urzędowy) stanowi istotną barierę w prawidłowej komunikacji administracji publicznej z obywatelami; może podważać zaufanie do państwa i prawa, naruszać poczucie bezpieczeństwa prawnego jednostki oraz stanowić przeszkodę w urzeczywistnianiu zasad rzetelności i sprawności w działaniu instytucji publicznych. (abstrakt oryginalny)

EN

This paper is focused on the problems of communication between public administration and citizens. The language of legal forms of public administration activity, letters, official documents and other messages addressed to individuals not only carries the specific axiological load but is one of the core value in a state, including the value of law itself; it should be comprehensible to citizens because the above documents shape their rights and obligations, often in an authoritative manner, and interfere in their sphere of freedom and fundamental rights. The language (bureaucratic style) which is incorrect, imprecise and incomprehensible to citizens constitutes a significant barrier to effective communication between public administration and citizens; it may undermine confidence in the state and law, violate citizens' sense of legal security and be a barrier to the implementation of the rules of reliability and efficiency in public institutions. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Komunikowanie; Administracja publiczna; Obywatel

EN

Communication; Public administration; Citizen

• Czasopismo: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio G. Ius
• Rocznik: 2022
• Tom: 69
• Numer: nr 1
• Strony: 123-139

Twórcy

autor

Piotr Ruczkowski

• Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach

Bibliografia

• Bartmiński J., Język w kontekście kultury, [w:] Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Lublin 2001.
• Choduń A., Słownictwo tekstów aktów prawnych w zasobie leksykalnym współczesnej polszczyzny, Warszawa 2007.
• Czelakowska A., Kubicka E., Wykładnia językowa w praktyce sądowej a charakter narzędzi leksykograficznych, [w] Język(i) w prawie. Zastosowania językoznawstwa i translatoryki w praktyce prawniczej, red. E. Kubicka, L. Zieliński, S. Żurowski, Toruń 2019.
• Dunaj B. (red.), Język polski. Współczesny słownik języka polskiego, Warszawa 2007.
• Jadacka H., Przyczyny i skutki niejasności tekstów prawnych, [w:] Współczesny język prawny i prawniczy, red. A. Niewiadomski, A. Mróz, M. Pawelec, Warszawa 2007.
• Koksanowicz G., Zasada określoności przepisów w procesie stanowienia prawa, "Studia Iuridica Lublinensia" 2014, vol. 22.
• Korybski A., Pieniążek A., Wstęp do prawoznawstwa, Lublin 1995.
• Kruk M., O relacjach języka prawnego, prawniczego i ogólnego. Kilka uwag na tle historii doktryny i aktualności praktyki, [w:] Legislacja czasu przemian, przemiany w legislacji. Księga jubileuszowa na XX-lecie Polskiego Towarzystwa Legislacji, Warszawa 2016.
• Kruk M., Prawo i język, [w:] Jakość prawa, Warszawa 1996.
• Kubiak A., Państwo prawne - idee, postulaty, dylematy, "Państwo i Prawo" 1991, z. 7.
• Malinowska E., Styl urzędowy, [w:] Przewodnik po stylistyce polskiej, red. S. Gajda, Opole 1995.
• Modrzejewski A.K., Zasada określoności przepisów prawa jako dyrektywa kierowana do ustawodawcy, [w:] Standardy współczesnej administracji i prawa administracyjnego, red. Z. Duniewska, M. Stahl, A. Rabiega-Przyłęcka, Warszawa-Łódź 2019.
• Morelowski J., O stylu urzędowym i terminologii prawniczej, Kraków 1903.
• Oettinger J., Niektóre ważniejsze właściwości polszczyzny w porównaniu z mową niemiecką, "Rocznik Towarzystwa Naukowego Krakowskiego" 1869, vol. 17.
• Pruszyński M., Jasność, zrozumiałość i językowa poprawność prawa jako warunek jego zgodności z konstytucją, [w:] Język polskiej legislacji, czyli zrozumiałość przekazu a stosowanie prawa, Warszawa 2007.
• Puzynina J., Nauka o komunikacji językowej i funkcjach tekstu, [w:] S. Dubisz, M. Nagajowa, J. Puzynina, Język i my, Warszawa 1988.
• Supernat J., Język prawa administracyjnego, [w:] Kryzys, stagnacja, renesans. Prawo administracyjne przyszłości. Księga jubileuszowa Profesora Jacka Jagielskiego, red. M. Wierzbowski, J. Piecha, P. Gołaszewski, M. Cherka, Warszawa 2021.
• Wojtak M., Styl urzędowy, [w:] Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Lublin 2001.
• Wróblewski B., Język prawny i prawniczy, Kraków 1948.
• Zdunkiewicz-Jedynak D., ABC stylistyki, [w:] E. Wierzbicka, A. Wolański, D. Zdunkiewicz-Jedynak, Podstawy stylistyki i retoryki, Warszawa 2008.
• Zdunkiewicz-Jedynak D., Wykłady ze stylistyki, Warszawa 2008.
• Ziembiński Z., Wykładnia prawa i wnioskowania prawnicze, [w:] A. Redelbach, S. Wronkowska, Z. Ziembiński, Zarys teorii państwa i prawa, Warszawa 1994.
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. 1997, nr 78, poz. 483, ze zm.).
• Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie "Zasad techniki prawodawczej" (t.j. Dz.U. 2016, poz. 283).
• Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. 2021, poz. 735).
• Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. 2021, poz. 1540).
• Ustawa z dnia 7 października 1999 r. o języku polskim (t.j. Dz.U. 2021, poz. 672).

Identyfikatory

DOI

10.17951/g.2022.69.1.123-139