Tradycyjna i stanowiskowa kalkulacja kosztów wydziałowych w procesach zarządczych przedsiębiorstwa

• Autorzy: Janusz Hamryszczak , Łukasz Hamryszczak

Warianty tytułu

Traditional and Workstation Calculation of Departmental Costs in Enterprise Management Processes

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem artykułu jest pokazanie różnic w wycenie jednostkowego technicznego kosztu wytworzenia w specyficznych uwarunkowaniach wynikających z niewspółmierności nakładów inwestycyjnych i operacyjnych dla poszczególnych maszyn i urządzeń, jako istotnego elementu decyzji zarządczych. Autorzy stawiają tezę, iż kalkulacja kosztów w odniesieniu do pojedynczego stanowiska eliminuje błędy uśredniania tych wartości w tradycyjnym rachunku kosztów. Efektem tak przeprowadzonego postępowania jest pozyskanie informacji zarządczej, niezbędnej w sygnalizowanych decyzjach strategicznych przedsiębiorstwa. W artykule przedstawiono jeden z praktycznych problemów z obszaru zarządzania kosztami na przykładzie dużego przedsiębiorstwa produkcyjnego. Analizie poddano szczególny przypadek alokacji kosztów wydziałowych na wybrane miejsce powstania kosztów, tu wydział produkcyjny, w ujęciu systematycznego i decyzyjnego rachunku kosztów. Uwaga autorów skupia się na kalkulacji kosztu pojedynczego stanowi-ska pracy, jakim jest wybrana maszyna o znacząco różniących się nakładach inwestycyjnych, jak i operacyjnych związanych z jej nabyciem i eksploatacją. Analiza potwierdziła, iż w takim przypadku bardziej przydatne w obszarze decyzyjnym staje się podejście stanowiskowe, które w aspekcie decyzji typu: produkować czy zlecić na zewnątrz, inwestować w kolejną tego typu maszynę produkcyjną czy outsourcować ten obszar produkcji oddaje bardziej rzeczywistą strukturę kosztów w porównaniu z pewnymi uśrednieniami będącymi wynikiem kalkulacji tradycyjnej.(abstrakt oryginalny)

EN

The aim of the article is to show the differences in the valuation of the unit technical production cost in specific conditions resulting from the incommensurability of investment and operating expenditures for individual machines and equipment, as an important element of management decisions. The authors propose a thesis that the calculation of costs with reference to a single workstation eliminates errors of averaging these values in traditional cost accounting. The result of such a procedure is the obtained management information necessary in the signalized strategic decisions of the company. The paper presents one of the practical problems in the area of cost management on the example of a large manufacturing enterprise. A particular case of the allocation of departmental costs to a selected place where the costs arise, here the production department, was analysed in terms of systematic and decision-making cost accounting. The authors' attention is focused on calculating the cost of a single workstation, i.e. a selected machine with significantly different investment and operating expenditures related to its acquisition and use. The analysis confirmed that in this case, the workstation approach becomes more useful in the decision-making area. In the case of decisions such as: to produce or to outsource, to invest in another production machine of this type or to outsource this area of production, it reflects the actual cost structure more accurately than certain averages resulting from traditional calculation.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rachunek kosztów; Zarządzanie kosztami

EN

Cost accounting; Costs management

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Politechniki Częstochowskiej. Zarządzanie
• Rocznik: 2022
• Numer: nr 46
• Strony: 32-44

Twórcy

autor

Janusz Hamryszczak

• Państwowa Wyższa Szkoła Wschodnioeuropejska w Przemyślu

autor

Łukasz Hamryszczak

• LMH Consulting, Polska

Bibliografia

• Costing to Drive Organizational Performance (2008). International Good Practice Guidance, International Federation of Accounting.
• Dobija, D., & Kucharczyk, M. (2014). Rachunkowość zarządcza. Analiza i interpretacja. Wolters Kluwer Business.
• Drury, C. (1998). Rachunek kosztów, Wydawnictwo Naukowe PWN - Chapman & Hall.
• Gabrusewicz, W. (2014). Analiza finansowa przedsiębiorstwa - teoria i zastosowanie. PWE.
• Garrison, R. H. (1985). Managerial Accounting, Concepts for Planning, Control, Decision Making. Business Publication.
• Gierusz, J. (1992). Poradnik ewidencji i rozliczania kosztów. ODDK.
• Jarugowa, A., & Martyniuk, T. (Red.) (2009). Komentarz do ustawy o rachunkowości. KSR - MSSF - podatki. ODDK.
• Karmańska, A. (2006). Rachunkowość zarządcza i rachunek kosztów w systemie informacyjnym przedsiębiorstwa. Difin.
• Kobiela-Pionnier, K. (2010). Rachunkowość w zarządzaniu kosztami i wynikami przedsiębiorstwa. Vizja Press & IT.
• KSR nr 13. Koszt wytworzenia jako podstawa wyceny produktów (Dz. MF z dnia 22 maja 2019 r. poz. 60, pkt. 6.2, 6.3.).
• Leszczyński, Z., & Wnuk, T. (1996). Zarządzanie firmą produkcyjną za pomocą rachunkowości zarządczej i kontrolingu finansowego. FRR w Polsce.
• Matuszek, J., Kołosowski, M., & Krokosz-Krynke, Z. (2011). Rachunek kosztów dla inżynierów. PWE.
• Matuszewicz, J. (1994). Rachunek kosztów. Finanse - Serwis.
• Piechota, R. (2005), Projektowanie rachunku kosztów działań. Difin.
• Secheńczuk, M. (2009). Zasobowy rachunek kosztów w przedsiębiorstwie MK. Studium przypadku. Controlling, 11, 7-11.
• Sobańska, I. (2010). Rachunkowość zarządcza, podejście operacyjne i strategiczne. C.H. Beck.
• Sojak, S. (2003). Rachunkowość zarządcza. TNOiK.
• Szczypa P. (2019). Kalkulacja i rachunek kosztów. Od teorii do praktyki. CeDeWu.
• Trendowska M. (2016), Rachunek kosztów. Podstawy rachunkowości zarządczej i zarządzanie finansami. SKW.
• Uchwała nr 6/2019 Komitetu Standardów Rachunkowości, Krajowy Standard Rachunkowości nr 13. Koszt wytworzenia jako podstawa wyceny produktów (Dz. MF z 2019 r., poz. 60).
• Ustawa o rachunkowości. Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 17 grudnia 2020 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o rachunkowości (Dz.U. z 2021 r., poz. 217, art. 3 ust. 1 pkt 31).
• Vanderbeck, E. J. (2013). Principles of Cost Accounting. South-Western Cengage Learning.

Identyfikatory

DOI

10.17512/znpcz.2022.2.03