Niektóre prawnokarne instrumenty kształtowania ładu przestrzennego przez samorząd terytorialny

• Autorzy: Piotr Jóźwiak

Warianty tytułu

Selected Criminal Law Instruments for Local Authorities to Define the Spatial Order

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Tematyka ładu przestrzennego kojarzy się głównie z prawem administracyjnym, czasem również z prawem cywilnym. Rzadko kiedy mówi się natomiast o związkach ładu przestrzennego z prawem karnym. Podkreśla się, że planowanie przestrzenne może odgrywać ważną rolę w zapobieganiu przestępczości. Klasycznym przykładem jest tutaj znana amerykańska "teoria wybitych okien" autorstwa George'a Kellinga i James'a Q. Wilsona. Zdecydowana większość regulacji mających na celu kształtowanie ładu przestrzennego ma charakter administracyjny. Są jednak również przepisy o charakterze karnym. Przykładem są administracyjne kary pieniężne wymierzane przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) oraz konserwatora zabytków. Podsumowaniem artykułu są rozważania dotyczące skuteczności przepisów chroniących dostęp obywateli do plaż, jezior i innych akwenów wodnych.(abstrakt oryginalny)

EN

The subject of spatial order is mainly associated with administrative law and sometimes also with civil law. However, the connection between spatial order and criminal law is rarely mentioned. It is emphasized that spatial planning can play an important role in crime prevention. A classic example here is the well-known 'broken windows theory' by George Kelling and James Q. Wilson. The vast majority of regulations intended to form spatial order are of an administrative nature. However, there are also criminal regulations. Examples here are administrative fines imposed by a mayor or a conservator of monuments. The article concludes by considering the effectiveness of laws protecting access to beaches, lakes and other bodies of water for citizens.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Ład przestrzenny; Samorząd terytorialny; Konserwacja zabytków; Prawo

EN

Spatial order; Local government; Antiquities conservation; Law

• Czasopismo: Finanse Komunalne
• Rocznik: 2022
• Numer: nr 2
• Strony: 7-17

Twórcy

autor

Piotr Jóźwiak

• SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny

Bibliografia

• Brzezicki T., Kara za niezgodne z prawem umieszczenie reklamy, "Przegląd Podatkowy" 2016/8.
• Burski K., Charakter prawny kary pieniężnej przewidzianej w art. 37d ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, "Internetowy Przegląd Prawniczy TBSP UJ" 2016/5.
• Bursztynowicz M., Który organ i na podstawie jakich przepisów jest właściwy do wyegzekwowania obowiązku zachowania odstępu 1,5 m od ogrodzenia działki do linii brzegowej jeziora, LEX 2020.
• Danecka D., Konwersja odpowiedzialności karnej w administracyjną w prawie polskim, Warszawa 2018.
• Daniel P., Naruszenie przepisów prawa własności jako źródło legitymacji do wniesienia skargi na miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego, "Przegląd Prawa Publicznego" 2016/3.
• Goleń G. [w:] Ustawa krajobrazowa. Komentarz do przepisów wprowadzonych w związku ze wzmocnieniem narzędzi ochrony krajobrazu, red. A. Fogel, Warszawa 2016.
• Harcourt B.E., Ludwig J., Broken Windows: New Evidence from New York City and a Five-City Social Experiment, "University of Chicago Law Review" 2006/1 (73).
• Izdebski H., Ideologia i zagospodarowanie przestrzeni. Doktrynalne prawno-polityczne uwarunkowania urbanistyki i architektury, Warszawa 2013.
• Janku Z., Kara - administracja publiczna - prawo administracyjne [w:] Aktualne problemy prawa karnego. Księga pamiątkowa z okazji Jubileuszu 70. urodzin Profesora Andrzeja J. Szwarca, red. Ł. Pohl, Poznań 2009.
• Kelling G.L., Wilson J.Q., Broken windows. The police and neighborhood safety, "Atlantic Monthly" 1982/3 (249).
• Kellling G.L., Coles C.M., Wybite szyby. Jak zwalczać przestępczość i przywrócić ład w najbliższym otoczeniu (tłumaczenie B. Ludwiczak), Poznań 2000.
• Kotulski M., Organy ochrony zabytków w planowaniu przestrzennym, "Samorząd Terytorialny" 2011/7-8.
• Królikowski M., Zawłocki R., Prawo karne, Warszawa 2015.
• Krupa-Dąbrowska R., Wysokie kary mają chronić zabytki, "Rzeczpospolita" z 14.09.2017 r.
• Lang J. [w:] E. Bojanowski, J. Lang, Postępowanie administracyjne. Zarys wykładu, Warszawa 2002.
• Longchamps F., Problemy pogranicza prawa administracyjnego, "Studia Prawnicze" 1967/16.
• Longchamps M., Odpowiedzialność za szkodę ekologiczną, Wrocław 1986.
• Marek A. [w:] System prawa karnego. Zagadnienia ogólne. Tom 1, red. A. Marek, Warszawa 2010.
• Marszelewski M., Marszelewski W., Prawo powszechnego dostępu do wód publicznych i problemy z jego wykonywaniem ze szczególnym uwzględnieniem jezior, "Przegląd Prawa Ochrony Środowiska" 2014/4.
• Osuch-Chacińska L., Co gmina może zrobić w sytuacji, gdy otrzymała zgłoszenie o ogrodzeniu działki od strony jeziora w odległości mniejszej niż 1,5 m?, LEX 2018.
• Paradowski M., Zapobieganie przestępczości w planowaniu przestrzennym, "Roczniki Administracji i Prawa" 2020/3.
• Piasecka-Sobkiewicz M., Właściciel działki nie może zabronić dostępu do jeziora, "Dziennika Gazeta Prawna" z 17.08.2012 r.
• Plebanek E., Materialne określenie przestępstwa, Warszawa 2009.
• Plucińska-Filipowicz A., Filipowicz T., Wincenciak M. [w:] Prawo budowlane. Komentarz, red. M. Wierzbowski, Warszawa 2021.
• Pohl Ł., Prawo karne. Wykład części ogólnej, Warszawa 2019.
• Raczkowska M., Nie wolno zabraniać dostępu do publicznego jeziora, "Dziennik Gazeta Prawna" z 2.06.2015 r.
• Radecki W., Ochrona środowiska w polskim prawie karnym. Cz. I. Pojęcie i zakres prawa karnego środowiska, "Monitor Prawniczy" 1997/12.
• Radecki W., Odpowiedzialność za przestępstwa, wykroczenia i delikty administracyjne w prawie polskim, czeskim i słowackim, "Prokuratura i Prawo" 2017/10.
• Radecki W., Polskie prawo karne środowiska. Próba spojrzenia syntetycznego, "Ius Novum" 2009/1.
• Sachajko M., Istota i charakterystyka prawna antymonopolowych kar pieniężnych, "Ruch Prawniczy Ekonomiczny i Socjologiczny" 2002/1.
• Wróbel W., Spór o "dostateczny poziom represyjności" prawa karnego w płaszczyźnie legislacyjnej [w:] Represyjność polskiego prawa karnego, red. A.J. Szwarc, Poznań 2008.
• Żak-Stobiecka A., Administracyjne kary pieniężne nakładane na podmioty odpowiedzialne za opiekę nad zabytkami, "Nieruchomości" 2019/7.