Jurydyczne skutki pominięcia klauzul abuzywnych (niedozwolonych, nieuczciwych) w warunkach umów o kredyt indeksowany do waluty obcej (CHF)

• Autorzy: Piotr Gieroń

Warianty tytułu

Legal Effects of Omission of Abusive (Prohibited, Dishonest) Clauses in a Foreign Currency-Indexed (CHF) Credit Agreements

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Przedmiot opracowania odnosi się wyłącznie do umów o tzw. kredyt indeksowany, tj. taki, gdzie w treści umowy bank zobowiązał się do oddania do dyspozycji kredytobiorcy-konsumentowi danej kwoty środków pieniężnych oznaczonych w Złotych Polskich (PLN), z zastosowaniem mechanizmu przeliczeniowego do Franka Szwajcarskiego (CHF); spłaty kredytu również następowały w macierzystej walucie - przeliczanej w odniesieniu do kursu CHF, podawanego przez bank. W związku z wyrokami Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, jednolitym stanowiskiem Rzecznika Finansowego i Komisji Nadzoru Finansowego, nie budzi wątpliwości, że waloryzowanie wartości kredytu oraz zasad jego spłaty za pomocą miernika subiektywnego, tj. ustalanego przez bank w oderwaniu od realiów rynkowych (Tabele kursowe podawane przez bank), stanowi z reguły praktykę nieuczciwą, która na podstawie art. 385 1 § 1 kodeksu cywilnego konsumenta wiązać nie może. Zarówno w doktrynie, jak i judykaturze nie zostało jednak wypracowane jednolite stanowisko, dotyczące skutków stwierdzenia abuzywności klauzul indeksacyjnych. Niniejsze opracowanie stanowi głos w dyskusji nad prawnymi konsekwencjami pominięcia niedozwolonych zapisów w umowach o kredyt indeksowany, a rozważania w tym przedmiocie prowadzą do wniosku, że jedynym poprawnym jurydycznie skutkiem stwierdzenia abuzywności klauzul indeksacyjnych jest - z reguły - nieważność całego stosunku obligacyjnego.(abstrakt oryginalny)

EN

The object of this work is related only to contracts on so called indexed credit agreements, i.e. the contracts on which include an obligation of the bank to provide the beneficiary-customer with an amount of cash for disposal, denominated in Polish zlotys (PLN), using a mechanism of re-calculation to Swiss francs (CHF); credit re-payments were also made in the domestic currency - and calculated in relation to the CHF exchange rate published by the bank. According to verdicts of the Competition and Customer Protection Tribunal, to the uniform opinion of the Financial Ombudsman and of Polish Financial Supervision Authority it is beyond any doubt that indexation of the loan amount and of the re-payment rules using a subjective measure, i.e. a measure specified by the bank in abstraction from market reality (currency rate tables published by the bank) is a dishonest practice which may not be binding for a customer, according to art. 385 1 § 1 of the civil law code. However, both the doctrine and the judicial system have not worked out a uniform position related to the effect of a declaration of abusive indexation clauses. This work is a stance in the discussion on legal consequences of omission of prohibited clauses in indexed credit contracts and considerations of the subject lead to the conclusion that the only judicially valid effect of a declaration of abusive indexation clauses is - usually - invalidity of the whole obligatory relationship.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Kredyt; Klauzule abuzywne; Konsument; Prawo bankowe; Prawo cywilne

EN

Credit; Abusive clauses; Consumer; Banking law; Civil law

• Czasopismo: Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego
• Rocznik: 2019
• Numer: nr 3
• Strony: 72-77

Twórcy

autor

Piotr Gieroń

• Uniwersytet Warszawski

Bibliografia

• Baranowska-Zając, W. (2015). Glosa do wyroku TS z dnia 21 stycznia 2015 r. , C-482/13, C-484/13, C-485/13 i C-487/13, LEX/el.
• Dyrektywa Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich (Dz. Urz. UE. L Nr 95).
• Gieroń, P. (2018). Indeksacja umów kredytowych kursem walut obcych. Budownictwo i Prawo, (4), 19-22.
• Gontarski, W. (2016), Przedkontraktowe obowiązki informacyjne banku w przypadku kredytów udzielanych w walucie obcej. Glosa do wyroku TS z dnia 3 grudnia 2015 r., C-312/14, LEX/el.
• Sieradzka, M. (2014) Glosa do wyroku TS z dnia 30 kwietnia 2014 r. , C-26/13. LEX/el.
• Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. 1964 nr 16, poz. 93 z późn. zm.).
• Rejestr klauzul niedozwolonych: https://www.uokik.gov.pl/rejestr_klauzul_niedozwolonych2.php; (30.11.2018).
• Czabański, J. (2016). Jak banki wykorzystywały dowolność w ustalaniu kursu waloryzacji. http://pomocfrankowiczom.pl/?p=633; (30.11.2018).
• Czabański, J. (2017). Kursy wyznaczane przez bank a kurs rynkowy (przykład Getin Banku) . https://pomocfrankowiczom.pl/?p=911; (30.11.2018).
• Ofiarski, Z., Kuniewicz, Z. (2016). Załącznik do komentarza Związku Banków Polskich do druku sejmowego nr 1198 - Poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy - Kodeks cywilny - opinia prawna Prof. dr hab. Zbigniewa Ofiarskiego oraz dr hab. prof. US Zbigniewa Kuniewicza z dnia 24 października 2016 r. dotycząca wybranych problemów związanych z umowami o kredyty denominowane lub indeksowane do waluty obcej , http://orka.sejm.gov.pl/Druki- 8ka.nsf/0/3B2FA5C3AFEF3D4BC12580AA002FF6B7/%24File/1198-001.pdf; (20.01.2019).

Identyfikatory

DOI

DOI 10.33226/0137-5490.2019.3.11