Rozliczenie kredytu mieszkaniowego z niedozwolonymi walutowymi klauzulami indeksacyjnymi

• Autorzy: Marcin Liberadzki

Warianty tytułu

Foreign Currency Indexed Mortgage Settlement When Contract Terms Are Abusive

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Niniejszy artykuł stanowi próbę określenia możliwych sposobów rozliczenia umowy kredytu denominowanego (indeksowanego) do waluty obcej w sytuacji sądowego stwierdzenia, że umowa zawiera niedozwoloną (tzw. abuzywną) walutową klauzulę waloryzacyjną. Przy tym samo występowanie klauzuli walutowej waloryzacyjnej nie przesądza o jej abuzywności. Niedozwolony jest dopiero taki sposób formułowania postanowienia zawartego we wzorcu umowy, w wyniku którego bank ma dowolność wyznaczania wysokości kursu walutowego, na podstawie którego jest dokonywany każdy przepływ finansowy z tytułu umowy. W artykule poruszono zatem przede wszystkim problematykę kredytów udzielanych konsumentom, tj. osobom fizycznym, które zawierają umowę w celach niezwiązanych bezpośrednio z działalnością gospodarczą lub zawodową takich osób (art. 221 Kodeksu cywilnego). (fragment tekstu)

EN

This paper deals with how to settle a foreign currency exchange rate indexed mortgage loan between a bank and a consumer if the court declares that the loan agreement has an abusive clause. At present, many consumers in Poland strive to void their contracts on the grounds that they contain an abusive indexation clause, mainly referred to the CHF/PLN exchange rate. The calculations are based on a CHF indexed 30 years mortgage with decreasing monthly installments, starting in 2008. The settlement amount is calculated for two most probable scenarios: 1) the contract is declared void; 2) the contract continues but without the abusive indexation clause. One cannot determine which scenario is definitely better than the other for any party. In the final section of the article the implications for Polish banks are presented.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Kredyt hipoteczny; Rynek hipoteczny; Kredyt frankowy

EN

Mortgage credit; Mortgage market; Swiss franc loan

• Czasopismo: Studia BAS
• Rocznik: 2021
• Numer: nr 2 (66) Polityka mieszkaniowa w Polsce
• Strony: 173-193

Twórcy

autor

Marcin Liberadzki

• Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

Bibliografia

• Auer R.A., Kraenzlin S., Liebeg D., How Do Austrian Banks Fund Their Swiss Franc Exposure?, "Financial Stability Report" 2012, nr 24, s. 54-61.
• Białowolski P., Węziak-Białowolska D., What Does a Swiss Franc Mortgage Cost? The Tale of Polish Trust for Foreign Currency Denominated Mortgages: Implications for Well-Being and Health, "Social Indicators Research" 2017, nr 133, s. 285-301, https://doi.org/10.1007/s11205-016-1363-9.
• Brown M., Peter M., Wehrmüller S., Swiss Franc Lending in Europe, "Aussenwirtschaft" 2009, t. 64, nr 2.
• Jordan T.J., Peytrignet M., Rossi E., Ten Years' Experience with the Swiss National Bank's Monetary Policy Strategy, "Swiss Journal of Economics Statistics" 2010, nr 146, s. 9-90, https://doi.org/10.1007/BF03399293.
• Nadžaković E., Hromić B., Monetary Policy of the Swiss National Bank, Exchange Rate of the Swiss Franc and Their Impact on Citizens of Bosnia and Herzegovina, "BH Economics Forum" 2017, nr 8, s. 135-151.
• Ružičić B., Strengthening of the Swiss Franc Through an Example of Housing Loans, Óbuda University Keleti Károly Faculty of Economics, Budapest 2015.
• Komisja Nadzoru Finansowego, Rekomendacja S dotycząca dobrych praktyk w zakresie zarządzania ekspozycjami kredytowymi zabezpieczonymi hipotecznie, Warszawa 2013.
• Komisja Nadzoru Finansowego, Rekomendacja T dotycząca dobrych praktyk w zakresie zarządzania ryzykiem detalicznych ekspozycji kredytowych, Warszawa 2013.
• Komitet Stabilności Finansowej w formule makroostrożnościowej, Komunikat z dnia 2 czerwca 2017 r. w sprawie wdrożenia rekomendacji dotyczącej restrukturyzacji portfela kredytów mieszkaniowych w walutach obcych, Warszawa 2017.
• Narodowy Bank Polski, Raport o stabilności systemu finansowego. Ocena skutków pandemii COVID-19, Warszawa 2020, https://www.nbp.pl/systemfinansowy/rsf122020.pdf.
• Report on Financial Stability, Magyar Nemzeti Bank, Budapest 2011, s. 35-39.
• Stanowisko Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów dotyczące klauzul waloryzacyjnych zamieszczanych w umowach bankowych z dnia 6 listopada 2018 r. (DOZIK-025-1/18).
• Stanowisko Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w sprawie wyroku TSUE z 3 października 2019 r. w sprawie C-260/18 (Dziubak vs Raiffeisen Bank International AG) i jego skutków dla umów zawieranych w obrocie konsumenckim z 16 grudnia 2019 r. (DOZIK-5.025.1.2019).
• Urząd Komisji Nadzoru Finansowego, Ocena wpływu na sytuację sektora bankowego i polskiej gospodarki propozycji przewalutowania kredytów mieszkaniowych udzielonych w CHF na PLN według kursu z dnia udzielenia kredytu, Warszawa 2013, https://www.knf.gov.pl/knf/pl/komponenty/img/PRZEWALUTOWANIE_35881.pdf.
• Urząd Komisji Nadzoru Finansowego, Potencjalny wpływ zmian otoczenia prawnego na portfel mieszkaniowych kredytów walutowych związanych z kursem CHF, Warszawa 2021, https://www.knf.gov.pl/knf/pl/komponenty/ img/Wplyw_zmian_otoczenia_prawnego_na_portfel_mieszkaniowych_kredytow_CHF_72739.pdf.
• Urząd Komisji Nadzoru Finansowego, Wyniki badania portfela kredytów mieszkaniowych i konsumpcyjnych gospodarstw domowych według stanu na koniec 2018, Warszawa 2019, https://www.knf.gov.pl/knf/pl/komponenty/ img/KREDYTY_MIESZKANIOWE_I_KONSUMPCYJNE_2018.pdf.
• Wyrok TSUE z dnia 3 października 2019 r. w sprawie C-260/18 (Dziubak vs Raiffeisen Bank International AG).
• Związek Banków Polskich, Komunikat: Spory sądowe dotyczą ok. 1,7 proc. udzielonych kredytów walutowych, https:// zbp.pl/Aktualnosci/Komunikaty/Spory-sadowe-dotycza-ok-1,7-proc-udzielonych-kredytow-walutowych.
• Dyrektywa Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich (Dz.Urz. L 095 z dnia 21 kwietnia 1993 r.).
• Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (Dz.U. 2020, poz. 1896, ze zm.).
• Ustawa z dnia 29 lipca 2011 r. o zmianie ustawy - Prawo bankowe oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 165, poz. 984).
• Ustawa z dnia 9 października 2015 r. o wsparciu kredytobiorców, którzy zaciągnęli kredyt mieszkaniowy i znajdują się w trudnej sytuacji finansowej (Dz.U. 2019, poz. 2138, ze zm.).
• Ustawa z dnia 13 kwietnia 2018 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2018, poz. 1104).

Identyfikatory

DOI

https://doi.org/10.31268/StudiaBAS.2021.22