Prawo właściwe dla umów ubezpieczenia w świetle prawa polskiego na tle regulacji europejskich

• Autorzy: Eugeniusz Kowalewski , Agata Bzdyń

Warianty tytułu

Governing law for insurance contracts in view of the Polish law against the background of EU regulations

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W obliczu znaczących zmian w dziedzinie prawa prywatnego międzynarodowego na arenie europejskiej, w związku z wejściem w życie Rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady, traktujących o prawie właściwym dla zobowiązań umownych oraz pozaumownych, również polski ustawodawca zdecydował się wprowadzić nowoczesne rozwiązania dla tej gałęzi prawa. W dniu 4 lutego 2011 r. Sejm uchwalił nową ustawę Prawo prywatne międzynarodowe. Okoliczność ta ma bardzo duże znaczenie dla wszystkich stosunków prawnych powiązanych z różnymi systemami prawnymi, w tym również dla międzynarodowych stosunków ubezpieczenia, w związku z tym, że wprowadziła do naszego systemu prawnego nowoczesne rozwiązania dostosowane do rzeczywistości gospodarczej, w której stosunki gospodarcze między podmiotami znajdującymi się w różnych państwach stały się codziennością. Do dnia wejścia w życie nowej ustawy PPM prawo właściwe dla umów ubezpieczenia uregulowane było w kilku aktach prawnych, w zależności od rodzajów ryzyka, które były nimi objęte. Stan taki powodował, że w tej dziedzinie panował chaos, a strony umów nie mogły uzyskać dostatecznej pewności co do prawa, według którego norm określane będą ich prawa i obowiązki. Celem wprowadzenia nowych regulacji w przedmiocie prawa właściwego dla umów ubezpieczenia, zarówno na szczeblu europejskim, jak również w Polsce, było uproszczenie, ujednolicenie i umieszczenie przepisów mówiących o prawie właściwym dla umowy ubezpieczenia w jednym akcie prawnym. Czy jednak cele te udało się zrealizować? Czy może nadal strony umów ubezpieczenia zmuszone będą poszukiwać właściwych dla siebie rozwiązań w gąszczu skomplikowanych i niezrozumiałych przepisów?(abstrakt oryginalny)

EN

In the context of signifi cant changes in the fi eld of the international private law at the European level, in connection with the entry into force of European Parliament's and Council's regulations dealing with the governing law for contractual and non-contractual obligations also the Polish legi-slator has decided to introduce modern solutions for this branch of law. On February 4, 2011 the Sejm adopted the new Act on Private International Law. This event is very important for all legal relationships connected with various legal systems, including international insurance relationships, due to the fact that the Act has introduced to our legal system solutions adjusted to the economic reality, in which economic relationships between entities located in various countries have become an everyday thing.By the time the new Act on Private International Law took effect, the governing law for insurance contracts had been regulated by a number of legal acts, depending on the types of risks covered. Such a state of affairs led to a chaos in this area, and parties to contracts were not able to have sufficient certainty as to the law according to whose norms their rights and obligations would be determined. The aim of the introduction of the new regulations in the field of the governing law for insurance contracts, both at the European level and in Poland, was to simplify, make uniform and place regulations on the governing law for the insurance contract in one legal act. Have these aims been achieved however? Or maybe parties to insurance contracts are still forced to look for solutions appropriate for them in an impenetrable maze of complex regulations which are diffi cult to understand? (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Umowa ubezpieczeniowa; Prawo; Ubezpieczenia

EN

Insurance contract; Law; Insurances

• Czasopismo: Wiadomości Ubezpieczeniowe
• Rocznik: 2012
• Numer: nr 1
• Strony: 67-87

Twórcy

autor

Eugeniusz Kowalewski

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

autor

Agata Bzdyń

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, doktorantka

Bibliografia

• Bĕlohlávek A., Rozporządzenie Rzym I. Konwencja Rzymska. Komentarz, T. 1,Warszawa 2010.
• Bonomi A., Quelques observations sur le Rè glement Rome I sur la loi applicable aux obligations con-tractuelles, [w:] J. de Mestre, A. Bonomi, A. Albarian, Regards comparatistes sur le phé nomè ne contractuel, Aix-en-Provence 2006.
• Bonomi A., Rome I Regulation on the Law Applicable to Contractual Obligations. Some general remarks, Yearbook of Private International Law 2008, vol. X.
• Callies G.P., Article 3 Rome I,[w:] Rome Regulations. Commentary on the European Rules on the Conflict of Laws, red. G.P. Calliess, Kluwer Law International, The Netherlands 2011.
• Dyrektywa Rady 73/239/EWG z 24 lipca 1973 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do podejmowania i prowadzenia działalności w dziedzinie ubezpieczeń bezpośrednich (innych niż ubezpieczenia na życie)(Dz. U. L 228 z 16.8.1973, str. 3-19).
• Druga Dyrektywa Rady z 22 czerwca 1988 r. (88/357/EWG) w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do ubezpieczeń bezpośrednich innych niż ubezpieczenia na życie i ustanowienia przepisów ułatwiających skuteczne korzystanie ze swobodny świadczenia usług oraz zmieniającej dyrektywę 73/239/EWG (Dz. Urz. UE L 172/1 z 04.07.1988).
• Dyrektywa Rady 93/13/EWG z 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich (Dz. Urz. WE L 95 z 21.04.1993, s. 29; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 15, t. 2, s. 288).
• Dyrektywa 97/7/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 20 maja 1997 r. w sprawie ochrony konsumentów w przypadku umów zawieranych na odległość (Dz. Urz. WE L 144 z 04.06.1997, s. 19; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 15, t. 3, s. 319).
• Dyrektywa 2002/65/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 23 września 2002 r. dotyczącą sprzedaży konsumentom usług finansowych na odległość oraz zmieniająca Dyrektywę Rady 90/619 EWG oraz Dyrektywy 97/7/WE i 98/27/WE (Dz. Urz. UE L 271 z 09.10.2002, s. 16; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 6, t. 4, s. 321).
• Dyrektywa 2002/83/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 5 listopada 2002 r. dotycząca ubezpieczeń na życie (Dz. Urz. UE L 345 z 19.12.2002, s. 1-51).
• Fras M., Prawo właściwe dla umowy ubezpieczenia na życie, "Prawo Asekuracyjne" nr 1/2008, s. 45-61.
• Fras M., Legislacyjna koncepcja kodeksu ubezpieczeń a kolizyjne prawo ubezpieczeniowe, [w:] O potrzebie polskiego kodeksu ubezpieczeń, red. E. Kowalewski, Toruń 2009, s. 279-319.
• Fuchs B., Normy kolizyjne dla umów ubezpieczenia w prawie wspólnotowym i w prawie polskim - zagadnienia wybrane, "Rejent" nr 1 (213)/2009, s. 9-32.
• Fuchs D., Właściwość sądu i właściwość prawa w europejskich ubezpieczeniach gospodarczych, "Prawo Asekuracyjne" nr 2 (58)/2008, s. 49-65.
• Heiss H., Insurance contracts in Rome I: Another recent failure of the European Legislature, Year-book of Private International Law 2008, vol. 10.
• Konwencja rzymska z dnia 19 czerwca 1980 r. o prawie właściwym dla zobowiązań umownych (Dz. U. z 2008 r., nr 10, poz. 57).
• Kowalewski E., Problematyka kolizyjnego prawa ubezpieczeniowego, PiP 2005, z. 2.
• Kowalewski E., Ubezpieczenia transgraniczne - aspekty prawne, "Forum Dyskusyjne Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych" 2005, z. 5, Warszawa.
• Kropka M., Kolizyjnoprawna regulacja umowy ubezpieczenia w Rozporządzeniu Rzym I, Wydawnictwo UŚ, Katowice 2010.
• Lando O., Nielsen P. A., Rome I Regulation, CML Rev. 45, 2008, s. 1687-1725.
• Ludwichowska K., Thiede Th., Reżim kolizyjny umowy ubezpieczenia po wejściu w życie rozporządzenia Rzym I, "Prawo Asekuracyjne" nr 2(59)/2009.
• Mączyński A.,Opinia o projekcie ustawy - Prawo prywatne międzynarodowe (druk sejmowy 1277) z dnia 16 grudnia 2008 r., Biuro Analiz Sejmowych, Opinie Zlecone - tekst dostępny 12 kwietnia 2012 r. pod adresem strony internetowej: http://orka.sejm.gov.pl/IEKSBAS.nsf/0/C125728000417C20C12575390049B561/$fi le/i3249-08.pdf.
• Müller A.Th., Vers un droit européen du contrat d'assurance. Le "Project Group Restatement of European Insurance Contract Law", European Review of Private Law 2007, vol. 1, s. 59-100.
• Orlicki M., Ubezpieczenia obowiązkowe, Warszawa 2011.
• Pazdan M., O potrzebie uchwalenia nowej ustawy - Prawo prywatne międzynarodowe, Zeszyty Prawnicze Biura Analiz Sejmowych nr 1 (21) 2009.
• Policha K., Wnęk A., Prawo prywatne międzynarodowe. Zasady wyboru prawa właściwego dla dużych ryzyk ubezpieczeniowych. Zagadnienia praktyczne, "Prawo Asekuracyjne" nr 3/2011.
• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) 593/2008 z dnia 17 czerwca 2008 r. (Rzym I) o prawie właściwym dla zobowiązań umownych (Dz. U. L 178 z 9.7.2009, s. 12-13).
• Stone P., EU Private International Law, 2nd edition, Elgar European Law 2010.
• Symeonides S., Party autonomy in Rome I and II from a comparative perspective, [w:] K. Boele-Woelki, T. Einhorn, D. Girsberger & S. Symeonides (red.), Convergence and Divergence in Private International Law - Liber Amicorum Kurt Siehr, Eleven International Publishing, the Nether lands 2010.
• Ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej (Dz. U. Nr 124, poz. 1151, z późn. zm.).
• Ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. Nr 124, poz. 1152, z późn. zm.).
• Ustawa z dnia 4 lutego 2011 r. Prawo prywatne międzynarodowe (Dz. U. Nr 80, poz. 432).
• Ustawa z dnia 24 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny(Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm).
• Ustawa z dnia 18 września 2001 r. Kodeks morski (Dz. U. 2009, Nr 217, poz. 1689 - tekst jednolity).