Socjologia pracy jako nauka stosowana, zaangażowana, publiczna: rozwój i dylematy subdyscypliny

• Autorzy: Ewa Giermanowska

Warianty tytułu

Sociology of Work as an Applied, Engaged, Public Science: Development and Dilemmas of the Subdiscipline

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W artykule podjęto temat praktycznych zastosowań socjologii pracy i związanych z tym społecznych ról socjologów pracy. Socjologia stosowana, czyli wiedza socjologiczna wykorzystywana do celów praktycznych, znalazła swoje ujęcie teoretyczne w pracach takich socjologów jak Leon Petrażycki i Adam Podgórecki. Michael Burawoy i inni przedstawiciele socjologii publicznej starają się zachęcać przedstawicieli dyscypliny do stanięcia po stronie społeczeństwa i prowadzenia badań w sposób jawnie zaangażowany społecznie i politycznie. Wykorzystanie wiedzy socjologów pracy w praktyce społecznej z jednej strony tworzy jej wartość dodaną, wzmacnia pozycję socjologii jako nauki społecznie użytecznej dla społeczeństwa, a z drugiej strony naraża jej przedstawicieli na zarzut służenia władzy, podporządkowanie wiedzy naukowej i jej zastosowań oczekiwaniom sponsora lub wymogom pracodawców. Zaangażowanie w sprawy publiczne jest szansą na odbudowę znaczenia tej subdyscypliny w Polsce, która po 1989 roku była w fazie kryzysu. (abstrakt oryginalny)

EN

The article refers to the topic of a practical application of sociology of work and related social roles of sociologists of work. Applied sociology, which is sociological knowledge used for practical purposes, found its theoretical background in the work of sociologists such as Leon Petrażycki and Adam Podgórecki. Michael Burawoy and other representatives of public sociology seek to encourage the discipline to stand on the side of society and conduct research in a socially and politically engaged manner. Using the knowledge of sociologists working in social practice cre- ates its added value, strengthens the position of sociology as a socially useful science. On the other hand, it exposes its representatives to the accusation of serving authority, subordination of scientific knowledge and its applications to the expectations of a sponsor or the requirements of employers. Involvement in public affairs is an opportunity to rebuild the importance of this sub-discipline in Poland after its crisis since 1989. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Socjologia pracy; Przestrzeń publiczna; Nauki społeczne; Role społeczne; Zaangażowanie pracowników

EN

Sociology of work; Public space; Social sciences; Social roles; Employees' engagement

• Czasopismo: Górnośląskie Studia Socjologiczne. Seria Nowa
• Rocznik: 2018
• Tom: 9
• Numer: z. 1
• Strony: 125-137

Twórcy

autor

Ewa Giermanowska

• Uniwersytet Warszawski

Bibliografia

• Bauman Z., 1960: O zawodzie socjologa. "Kultura i Społeczeństwo", nr 3, s. 163-176.
• Bielecka-Prus J., 2009: Społeczne role socjologów w PRL. "Przegląd Socjologiczny", nr 2 (58), s. 71-103.
• Bohdziewicz P, 2014: Próba zinwentaryzowania i analizy zasadniczych nurtów socjologii pracy, przemysłu i organizacji w badaniach polskich do 1989 roku. "Zarządza-nie Zasobami Ludzkimi", nr 3-4, s. 103-118.
• Budgol M., 1996: Rola socjologa we współczesnym zakładzie pracy. "Humanizacja Pracy", nr 3 (171), s. 7-13.
• Burawoy M., 2009: O socjologię publiczną. Przemówienie prezydenckie z roku 2004. Przeł. A. Dziuban. W: A. Manters, J. Mucha, red.: Nowe perspektywy teorii socjologicznej. Kraków: Zakład Wydawniczy "Nomos".
• Castillo J.J., 1999: Sociology of Work at the Crossroad. "Current Sociology", Vol. 49, No. 2, s. 21-46.
• Giermanowska E., 2013: Ryzyko elastyczności czy elastyczność ryzyka. Instytucjonalna analiza kontraktów zatrudnienia. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
• Goćkowski J., 2003: Tradycja terapeutyczno-reformatorska w polskiej myśli socjologicznej. W: A. Kojder, K.Z. Sowa, red.: Los i wybór: dziedzictwo i perspektywy społeczeństwa. Rzeszów: Uniwersytet Rzeszowski.
• Goćkowski J., Łoś M., Mikułowski-Pomorski J., 1981: Modele socjologii w Polsce. "Studia Socjologiczne", nr 1, s. 49-72.
• Januszek H., Sikora J., 2000: Socjologia pracy. Poznań: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu.
• Jędrzycki W., 1971: Socjolog w zakładzie pracy. Wrocław: Wydawnictwo Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Kamińska-Berezowska S., 2002: Socjolog w zakładzie pracy - nowe wyzwania i perspektywy. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Kiljas J., 2014: Zapomniana profesja? Socjologia pracy i socjologowie zakładowi w Polsce. W: P Binder, red.: Lokalne narodowe i inne... Księga dla Profesor Joanny Kurczewskiej. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
• Kozek W., 2013: Rynek pracy. Perspektywa instytucjonalna. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
• Kraśko N., 1996: Instytucjonalizacja socjologii w Polsce 1920-1970. Warszawa: PWN.
• Kraśko N., 2010: Instytucjonalizacja socjologii w Polsce 1970-2000. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
• Kwaśniewicz W., 2003: Co pozostaje żywe w tradycji polskiej socjologii? W: A. Kojder, K.Z. Sowa, red.: Los i wybór: dziedzictwo i perspektywy społeczeństwa. Rzeszów: Uniwersytet Rzeszowski.
• Marody M., Giza-Poleszczuk A., 2004: Przemiany więzi społecznych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe "Scholar".
• Mrozowicki A., 2015: Socjologia pracy w Polsce - perspektywy odbudowy subdyscypliny. "Humanizacja Pracy", nr 1 (279), s. 13-27.
• Mucha J., 1986: Socjologia jako krytyka społeczna. Orientacja radykalna i krytyczna we współczesnej socjologii zachodniej. Warszawa: PWN.
• Podgórecki A., 1962: Charakterystyka nauk praktycznych. Warszawa: PWN.
• Podgórecki A., 1966: Pięć funkcji socjologii. "Studia Socjologiczne", nr 3 (22), s. 227- 243.
• Przestalski A., 2012: Fikcja jako spoiwo społeczne. Z wizytą u Ferdinanda Tonniesa. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
• Rymsza A., 2015: Innowacje w praktyce na przykładzie działalności Fundacji SYNAPSIS. W: M. Grewiński, A. Karwacki, red.: Innowacyjna polityka społeczna. Warszawa: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Janusza Korczaka.
• Strangleman T., 2005: Sociological Futures and the Sociology of Work. "Sociological Research Online", Vol. 10, Issue 4, <http://www.socresonline.org.uk/10Z4/strangle man.html>doi:10.5153/sro.1198 (data dostępu: 15.07.2016).
• Sułek A., 2015: O socjologię zaangażowaną - na rzecz społeczeństwa. W: M. Lewicki i in., red.: Socjologia uspołecznienia. Księga dedykowana Profesor Mirosławie Marody. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe "Scholar".
• Szczepański J., 1961: Uwagi o przedmiocie i zadaniach socjologii pracy. W: Jak pracuje człowiek. Z badań polskich psychologów, socjologów i ekonomistów. Warszawa: Książka i Wiedza.
• Urbański J., 2014: Prekariat i nowa walka klas. Warszawa: Instytut Wydawniczy Książka i Prasa.
• Watson T.J., 1995: Sociology, Work and Industry. London: Routledge.
• Zakrzewska-Manterys E., 2014: Projekt "Pomocna Dłoń" jako innowacyjny sposób wprowadzania osób z zespołem Downa na rynek pracy w sektorze socjalnym. "Praca Socjalna" 2014, nr 3, s. 83-99.