Nieważność czynności prawnej a opodatkowanie podatkiem od towarów i usług

• Autorzy: Damian Michalski

Warianty tytułu

Invalidity of a Juridical Act and Taxation with Value Added Tax

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Nieważność czynności prawnej może mieć wpływ na opodatkowanie podatkiem od towarów i usług, choć przedmiotem opodatkowania nim są nie tyle czynności prawne, ile ich następstwa ekonomiczne. Przedmiot opodatkowania na gruncie ustawy z 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług - dalej u.p.t.u. - nie jest całkowicie uniezależniony od sfery cywilnoprawnej, gdyż zarówno dostawa towarów, jak i świadczenie usług następują w ramach stosunków cywilnoprawnych. Do opodatkowania konieczna jest tym samym czynność "istniejąca" (choć zasadniczo może być ona wadliwa, a nawet bezwzględnie nieważna). Na opodatkowanie nie ma wpływu spełnienie warunków oraz zachowanie form określonych przepisami prawa (art. 5 ust. 2 u.p.t.u.), co obejmuje również wymogi prawa cywilnego, których niedochowanie skutkuje nieważnością czynności prawnych. Obowiązek podatkowy nie powstanie natomiast nigdy w odniesieniu do czynności, do których zastosowanie znajduje art. 6 pkt 2 u.p.t.u. i które nie mogą jednocześnie stanowić konkurencji dla legalnego obrotu. Nieważność czynności prawnej wyłącza także opodatkowanie podatkiem od towarów i usług, gdyby w jej następstwie nie doszło do wyodrębnienia "rzeczy" w znaczeniu ustawy z 23.04.1964 r. - Kodeks cywilny - dalej k.c., a "towaru" w znaczeniu ustawy o podatku od towarów i usług. Obowiązek podatkowy powstanie jednak, jeśli czynność zostanie udokumentowana fakturą (art. 108 u.p.t.u.).(abstrakt oryginalny)

EN

Invalidity of a juridical act can infl uence the taxation with VAT, although it is not so much the juridical acts as their economic consequences that are liable to this tax. The object of taxation under the Act of 11 March 2004 on Value Added Tax ('VAT Act') is not completely independent of the civil law sphere, as both supply of goods and provision of services are part of civil law relationship. Therefore, for taxation there has to be an 'existing' act (though in principle it can be a defective or even absolutely invalid one). Taxation is not infl uenced by meeting any conditions or observing forms prescribed by provisions of law (Article 5(2) of the VAT Act), which applies also to civil law requirements failure to meet which makes juridical acts invalid. Tax liability does not arise in case of an act to which Article 6(2) of the VAT Act applies and which cannot simultaneously constitute competition for lawful transactions. Invalidity of a juridical act excludes also taxation with VAT if, as a result of the act, no 'object' within the meaning of the Act of 23 April 1964 - Civil Code and no 'good' within the meaning of the VAT Act is distinguished. However, a tax liability will arise when the act is documented by an invoice (Article 108 of the VAT Act).(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Podatek od czynności cywilnoprawnych; Opodatkowanie; Podatek od wartości dodanej (VAT); Usługi

EN

Civil Law Action Tax; Taxation; Value Added Tax (VAT); Services

• Czasopismo: Przegląd Podatkowy
• Rocznik: 2021
• Numer: nr 4
• Strony: 30-35

Twórcy

autor

Damian Michalski

• Okręgowa Izba Radców Prawnych w Poznaniu; kancelaria SMM Legal Maciak Mataczyński Adwokaci sp.k.

Bibliografia

• Bartosiewicz A., VAT. Komentarz, LEX/el. 2019.
• Bartosiewicz A., Kubacki R., VAT. Komentarz, Kraków 2004.
• Dmowski S., Rudnicki S., Komentarz do kodeksu cywilnego, ks. 1, Część ogólna, Warszawa 2004.
• Gutowski M., Nieważność czynności prawnej, Warszawa 2008.
• Kaźmierczyk A., Nieważność czynności prawnej a dostawa towarów w świetle podatku od towarów i usług, "Przegląd Podatkowy" 2011/11.
• Kodeks cywilny. Komentarz, red. K. Osajda, t. II, Warszawa 2017.
• Matarewicz J., Ustawa o podatku od towarów i usług. Komentarz aktualizowany, LEX/el. 2020.
• Modzelewski W., Komentarz do ustawy o podatku od towarów i usług. Komentarz, Warszawa 2020.
• Modzelewski Z., Mularczyk G., Ustawa o VAT. Komentarz, Warszawa 2006.
• Mularski K., Czynności podobne do czynności prawnych, LEX/el. 2011.
• Radzikowski K., Prawnopodatkowe skutki wadliwości czynności cywilnoprawnych. Problematyka przedmiotu opodatkowania, LEX/el. 2015.
• Radzikowski K., Wadliwość czynności prawnej a podatek VAT, "Przegląd Podatkowy" 2009/10.
• Skalimowski P., Podatkowe skutki nieważności czynności prawnej, "Toruński Rocznik Podatkowy" 2011.
• Sobolewski P. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. K. Osajda, Legalis 2020, komentarz do art. 58 k.c.
• Sobolewski P., Kontrowersje wokół pojęcia nieistnienia i nieważności czynności prawnej, "Przegląd Prawa Handlowego" 2009/5.
• Szczurowski T., Wadliwość czynności prawnych spółek kapitałowych na tle sankcji kodeksu cywilnego, LEX/el. 2012.
• Zubrzycki J., Leksykon VAT 2007, Wrocław 2007.