An Attitude of Polish Society Towards Russian Bureaucracy in the Kingdom of Poland after the January Uprising

• Autorzy: Grzegorz Smyk

Warianty tytułu

Stosunek społeczeństwa polskiego do biurokracji rosyjskiej w Królestwie Polskim po powstaniu styczniowym

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

Początek epoki popowstaniowej przyniósł w Królestwie Polskim zasadniczą zmianę organizacji i funkcjonowania aparatu zarządu cywilnego. W intencji władz carskich miał on upodobnić się do rosyjskiego modelu administracji terytorialnej. Likwidacji uległy wszystkie władze centralne Królestwa, a poszczególne dziedziny zarządu administracyjnego podporządkowano właściwym resortowo ministerstwom w Petersburgu. Administracja terenowa została poddana reorganizacji według wzorów rosyjskich. Do urzędów wprowadzono jednocześnie język rosyjski i sprowadzonych z Rosji urzędników. W przekonaniu władz carskich tylko urzędnicy pochodzenia rosyjskiego, lojalni wobec państwa, mogli skutecznie wprowadzić w życie nowy kształt ustroju administracyjnego w Królestwie i nadać urzędom styl funkcjonowania przyjęty w administracji Cesarstwa Rosyjskiego. Spodziewano się także, że masowy napływ urzędników rosyjskich wraz z rodzinami wzmocni liczebność żywiołu rosyjskiego w Królestwie i wydatnie przyczyni się do upodobnienia tego kraju do jednej z wewnętrznych prowincji Imperium. Wprowadzony w Królestwie Polskim po powstaniu styczniowym rosyjski ustrój organów administracji cywilnej był przez polskie społeczeństwo tamtych czasów oceniany jednoznacznie jako obcy polskiej tradycji, narzucony siłą i sprzeczny z polskim interesem narodowym. (abstrakt oryginalny)

EN

The beginning of the era after the January Uprising brought a fundamental change in the organisation and functioning of the apparatus of civil administration in the Kingdom of Poland. In the intention of the tsarist authorities, it was supposed to be similar to the Russian model of territorial administration. All the central authorities of the Kingdom were subject to liquidation and the various areas of administrative management were subordinated to the competent ministries in St. Petersburg. The field administration has been reorganised according to Russian models. At the same time, the Russian language and officials brought from Russia were introduced to the offices. According to the tsarist authorities, only officials of Russian origin, loyal to the State, were able to effectively implement a new form of administrative system in the Kingdom and give the offices a style of functioning adopted in the administration of the Russian Empire. It was also expected that the massive influx of Russian officials with families would strengthen the number of the Russian element in the Kingdom and significantly contribute to making the country similar to the Empire's core provinces. From the Polish perspective, the Russian system of civil administration introduced in the Kingdom of Poland after the January Uprising was clearly judged by Polish society at the time to be alien to Polish tradition, imposed by force and contrary to the Polish national interest. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Biurokracja; Administracja publiczna; Historia polityczna

EN

Bureaucracy; Public administration; Political history

• Czasopismo: Studia Iuridica Lublinensia
• Rocznik: 2021
• Numer: Vol. 30, nr 1
• Strony: 289-305

Twórcy

autor

Grzegorz Smyk

• Maria Curie-Skłodowska University in Lublin, Poland

Bibliografia

• Amburger E., Geschichte der Behordenorganisation Russlands von Peter dem Grossen bis 1917, Leiden 1966.
• Askenazy S., Sto lat zarządu w Królestwie Polskim (1800-1900), Lwów 1901.
• Bazylow L., Historia Rosji, vol. 2, Warszawa 1985.
• Brandes G., Polska, Lwów 1902.
• Buszko J., Historia Polski 1864-1948, Warszawa 1984.
• Chimiak Ł., Gubernatorzy rosyjscy w Królestwie Polskim 1863-1915, Wrocław 1999.
• Chwalba A., Imperium korupcji w Rosji i Królestwie Polskim w latach 1861-1917, Kraków 1995.
• Czernucha W.G., Aleksander III, [in:] Dynastia Romanowów, Warszawa 1993.
• Encyklopedia Powszechna Ultima Thule, vol. 1, Warszawa 1927.
• Encyklopedia Powszechna Ultima Thule, vol. 2, Warszawa 1928.
• Encyklopedia Powszechna Ultima Thule, vol. 4, Warszawa 1930.
• Encyklopedia Powszechna Ultima Thule, vol. 7, Warszawa 1937.
• Encyklopedia Powszechna Ultima Thule, vol. 10, issue 6, Warszawa 1939.
• Groniowski K., Realizacja reformy uwłaszczeniowej 1864 r., Warszawa 1963.
• Groniowski K., Walka Milutina z Bergiem. Spór o reorganizację Królestwa Polskiego po roku 1863, "Kwartalnik Historyczny" 1962, no. 4.
• Groniowski K., Skowronek J., Historia Polski 1795-1914, Warszawa 1987.
• Grzybowski K., Historia państwa i prawa Polski, vol. 4: Od uwłaszczenia do odrodzenia Państwa, Warszawa 1982.
• Ihnatowicz I., Społeczeństwo polskie w latach 1864-1914, [in:] Dzieje narodu i państwa polskiego, Warszawa 1988.
• Ihnatowicz I., Vademecum do badań nad historią XIX i XX wieku, vol. 2, Warszawa 1971.
• Kalabiński S., Carat i klasy posiadające w walce z rewolucją 1905-1907 w Królestwie Polskim, Warszawa 1956.
• Korobowicz A., Reforma ustroju sądownictwa w Królestwie Polskim po 1863 r. Przygotowania i treść, Lublin 1976.
• Korobowicz A., Sądownictwo Królestwa Polskiego 1876-1915, Lublin 1995.
• Korobowicz A., Stosunek władz świeckich do obrządku greckounickiego w świetle prawa Królestwa Polskiego (1815-1875), "Annales UMCS. Sectio F" 1965, vol. 20(9).
• Korobowicz A., Witkowski W., Ustrój i prawo na ziemiach polskich. Od rozbiorów do odzyskania niepodległości, Lublin 1994.
• Kostjuszko I., Krestianskaja rieforma 1864 goda w Carstwie Polskom, Moskwa 1962.
• Koszutski S., Co nam Rosja dała i co nam wzięła?, Warszawa 1917.
• Kraushar A., Czasy sądownictwa rosyjskiego w Warszawie (1876-1915), Warszawa 1916.
• Krzemiński S., Dwadzieścia pięć lat Rosji w Polsce (1863-1888), Lwów 1892.
• Kucharzewski J., Od białego do czerwonego caratu, Warszawa 1990.
• Kutrzeba S., Historia ustroju Polski w zarysie, vol. 3, part 1, Lwów 1920.
• Lewandowski J., Likwidacja obrządku greckokatolickiego w Królestwie Polskim w latach 1874-1875, "Annales UMCS. Sectio F" 1960, vol. 21.
• N.N., Administracja rosyjska w Królestwie Polskim, Wiedeń 1915.
• Ohryzko-Włodarska C., Organizacja władz włościańskich w Królestwie Polskim i ich pozostałość aktowa, Warszawa 1973.
• Okolski A., Wykład prawa administracyjnego i prawa administracyjnego obowiązującego w Królestwie Polskim, vol. 1, Warszawa 1880.
• Piłsudski J., Książę Imeretyński o sprawie robotniczej, [in:] Pisma zbiorowe, vol. 1, Warszawa 1937.
• Piłsudski J., Rusyfikacja, [in:] Pisma zbiorowe, vol. 1, Warszawa 1937.
• Pobóg-Malinowski W., Najnowsza historia polityczna Polski. Okres 1864-1914, Gdańsk 1991.
• Rejnke N., Oczerk zakonodatielstwa Carstwa Polskago (1807-1881), Sankt Petersburg 1902.
• Russkij Biograficzeskij Słowar, vol. 9, Sankt Petersburg 1903.
• Serczyk W., Poczet władców Rosji (Romanowowie), Londyn 1992.
• Szordykowska B., Rola języka rosyjskiego w planach unifikacji Finlandii z Rosją na przełomie XIX i XX w., "Przegląd Humanistyczny" 1990, no. 1.
• Targowski J.K., Komitet Urządzający i jego ludzie, "Przegląd Historyczny" 1937, vol. 14(1).
• Tatiszczew S.S., Imperator Aleksandr II. Jego żizń i carstwowanije, Sankt Petersburg 1903.
• Tuszyńska A., Rosjanie w Warszawie, Warszawa 1992.
• Tych F., Rok 1905, [in:] Dzieje narodu i państwa polskiego, Warszawa 1990.
• Tyszkiewicz A. (Hrabia Leliwa), Zarys stosunków polsko-rosyjskich, Kraków 1895.
• Wandycz P., Pod zaborami, Warszawa 1994.
• Winiarski B., Ustrój polityczny ziem polskich w XIX w., Poznań 1923.
• Zaleski A., Towarzystwo warszawskie, Warszawa 1971.

Identyfikatory

DOI

10.17951/sil.2021.30.1.289-305