Różnice i podobieństwa Miejsce religii i rodziny w systemie wartości społeczeństwa polskiego, czeskiego i słowackiego

• Autorzy: Urszula Swadźba

Warianty tytułu

Differences and Similarities. Religion and the Family in the Value Systems of the Polish, Czech and Slovak Societies

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Polaków, Czechów i Słowaków łączy przede wszystkim podobieństwo językowe i kulturowe ze względu na wspólne słowiańskie pochodzenie. W kontaktach codziennych można bez problemu porozumieć się bez korzystania ze słownika. Późniejsze doświadczenia historyczne często różniły trzy narody, choć było w nich również wiele wątków wspólnych.

EN

The purpose of this article is to show the differences in value systems of the three neigh-boring nations. The value theory of Ronald Inglehart, which states that with the increase in welfare of the people there is a shift from materialistic to post-materialistic values, was used in the research. Since 1990, there has been sociological studies carried out in third societies within the European Values Study based on this theory. The latest edition of survey results from 2008 was published in Slovakia and Czech Republic. At the same time the author conducted her research, using some of the questions of EVS. Research related to the values of work, family and religion. Firstly, the systems of values of both societies were presented, followed by religion as a value. In analyzing the family as the value, attention has been focused on two specific issues, the question of whether marriage is an outdated institution and the norms of marital and family morality. The analysis highlighted the similarities and differences of each of the values existing in the awareness of the three neighboring nations.

Słowa kluczowe

PL

Kultura; Narodowość; System wartości; Procesy społeczne

EN

Culture; Nationality; Value system; Social process

• Czasopismo: Górnośląskie Studia Socjologiczne. Seria Nowa
• Rocznik: 2015
• Tom: 6
• Strony: 101-122

Twórcy

autor

Urszula Swadźba

• Uniwersytet Śląski

Bibliografia

• Borowik I., 2002: Przemiany religijności polskiego społeczeństwa. W: M. Marody, red.: Wymiary życia społecznego. Polska na przełomie XIX i XX wieku. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe "Scholar".
• Flanagan S.C., 1987: Controversy. Values In Industrial Societies. "The American Political Science Review", No. 4, s. 1289-1303.
• Fukuyama F., 2000: Wielki wstrząs. Natura ludzka a odbudowa porządku społecznego. Warszawa: "Politeja", "Świat Książki".
• Górny A., 2009: Dominujące formy rodziny. W: W. Świątkiewicz, red.: Rodzina w sercu Europy. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, s. 14-17.
• Górny A., 2008: Religijność śląska a procesy sekularyzacyjne. W: U. Swadźba: Śląski świat wartości. Katowice: Wydawnictwo "Gnome", s. 100-119.
• Inglehart R. et al., 2004: Human Beliefs and Values. A cross-cultural sourcebook based on the 1999-2002 values survey. Mexico-Buenos Aires: Siglo Veintiuno Editores.
• Inglehart R., Basanez M., Moreno A., 1998: Human Values and Beliefs; A Cross- Cultural Sourcebook. Ann Arbor: Michigan University Press.
• Inglehart R., 1990: Culture Shift in Advanced Industrial Society. Princeton: Princeton University Press.
• Inglehart R., 1977: The Silent Revolution: Changing Values and Political Systems among Western Publics. Princeton: Princeton University Press.
• Inglehart R., Norris P., 2009: Wzbierająca fala. Równouprawnienie płci a zmiana kulturowa na świecie. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Kusa Z., Zeman M., 2008: Vyskum Europskych Hodnot European Values Study 2008. Slovensko. Bratislava: Vydatelstvo IRIS.
• Mariański J., 1991: Religijność w procesie przemian. Szkice socjologiczne. Warszawa: Instytut Wydawniczy "Pax".
• Mladek J., 2012: Theory of Civilization Waves, Position and Future in Slovakia. "American International Journal of Contemporary Research", Vol. 2, No. 7, Jul., s. 230- 243.
• Popenoe D., 1993: American family decline 1960-1990: A view and appraisal. "Journal of Marriage and the Family", Vol. 55, s. 527-555.
• Rabusic L., Halmanova J., eds., 2009: Hodnoty a postoje v CR 1991-2008. Pramenna publikace European Values Study. Brno: Vydatelstvo Masarykova Univerzita.
• Siemieńska R., 2002: Od wartościpostmaterialistycznych do materialistycznych - casus Polski. W: M. Marody, red.: Zmiana czy stagnacja? Warszawa: Wydawnictwo Naukowe "Scholar".
• Swadźba U., 2012: Wartości - pracy, rodziny, religii - ciągłość i zmiana. Socjologiczne studium społeczności śląskich. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Swadźba U., 2013: Jak bliscy, a jak różni. Analiza komparatystyczna wartości społeczeństwa polskiego i czeskiego. W: M. Dębicki, J. Makaro, red.: Sąsiedztwa IIIRP - Czechy. Zagadnienia społeczne. Wrocław: Wydawnictwo GAJT.
• Ziółkowski M., 2000: Przemiany interesów i wartości społeczeństwa polskiego. Poznań: Wydawnictwo Fundacji "Humaniora".
• Boguszewski R., 2009: Dwie dekady przemian religijności w Polsce. Komunikat z badań CBOS (BS/120/2009). On-line: www.cbos.pl (data dostępu: 23.03.2011).
• Boguszewski R., 2010: Co jest ważne, co można, a czego nie wolno - normy i wartości w życiu Polaków. Komunikat z badań CBOS (BS/99/2010). On-line: www.cbos.pl (data dostępu: 16.08.2011).
• Boguszewski R., 2013: Rodzina - jej współczesne znaczenie i rozumienie. Komunikat z badań CBOS (BS/33/2013). On-line: www.cbos.pl (data dostępu: 22.11.2014).
• Boguszewski R., 2014: Religijność a zasady moralne. Komunikat z badań CBOS 15/2014. On-line: www.cbos.pl (data dostępu: 22.11.2014).
• Wciórka B., 2001: Religijność Polaków na przełomie wieków. Komunikat z badań CBOS (BS/53/2001). On-line: www.cbos.pl (data dostępu: 02.03.2009).
• www.ec.europa.eu (data dostępu: 26.01.2014).