O wyższości socjologicznej teorii nad materią

• Autorzy: Paweł Ćwikła

Warianty tytułu

The Superiority of Sociological Theory over Matter

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Każda refleksja poświęcona miejscu, jakie zajmuje bądź powinna zajmować w socjologii teoria, odwołuje się do tradycji tej dyscypliny. Punktami odniesienia są tu zarówno początki socjologii jako nauki, jak i przeszłość znacznie dawniejsza, sięgająca czasów przednaukowych. Rozważania na temat życia społecznego nie podlegały jeszcze wtedy systematyzacji i nie podejmowano działań zmierzających do oddzielenia ich od zagadnień filozoficznych i religijnych, wplecionych w opowieści o historycznych bohaterach. (fragment tekstu)

EN

Article is devoted to reflection on mutual relationship between social theory and empiri- cal sociology. Special attention is paid to look at the beginnings of the of sociology as a scientific discipline tce, historical and cultural circumstances it was created in, when sociological thought was growing out of the ground of positivism. The starting point of this part of the text is the fact that the father of sociology, Auguste Comte, drew his attention to the particular importance of creating theory in the process of exploring the mechanisms that rule social life. Another issue this article focuses on, are controversies regarding contemporary sociology, especially unjust plea that social scientists place first the specific, individual case studies, without taking care of their theoretical context, of what the social theory says about it. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Socjologia; Teorie socjologiczne; Nauki społeczne

EN

Sociology; Sociological theories; Social sciences

• Czasopismo: Górnośląskie Studia Socjologiczne. Seria Nowa
• Rocznik: 2017
• Tom: 8
• Strony: 11-23

Twórcy

autor

Paweł Ćwikła

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

Bibliografia

• Abel T., 1952: The Present Status of Social Theory. "American Sociological Review", No. 2.
• Alexander J., 1982: Theoretical Logic in Sociology. Vol. 1: Positivism, Presuppositions and Current Controversies. London: Routledge & Kegan Paul.
• Bernacki W., 2004: Marksizm. W: B. Szlachta, red.: Słownik społeczny. Kraków: WAM.
• Burke P., 2000: Historia i teoria społeczna. [b. tłum.]. Warszawa-Kraków: PWN.
• Cohan A.S., 1975: Theories of Revolution: An Introduction. London: Thomas Nelson & Sons Ltd.
• Comte A., 2003: Rozprawa o duchu filozofii pozytywnej. Przeł. J.K. Warszawa: Ediciones Altaya & De Agostini [podstawa wydania: Kęty: Antyk 2001].
• Durkheim E., 1999: O podziale pracy społecznej. Przeł. K. Wakar. Warszawa: PWN.
• Durkheim E., 2000: Zasady metody socjologicznej. Przeł. J. Szacki. Warszawa: PWN.
• Eagleton T., 2012: Koniec teorii. Przeł. B. Kuźniarz. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
• Gouldner A.W., 1977: Co zdarzyło się w socjologii: historyczny model rozwoju strukturalnego. Przeł. B. Szacka. W: J. Szacki, red.: Czy kryzys socjologii. Warszawa: Czytelnik.
• Jasińska-Kania A., Nijakowski L., Szacki J., Ziółkowski M., red., 2006: Współczesne teorie socjologiczne. Warszawa: Scholar.
• Kant I., 1966: Co to jest Oświecenie?. Przeł. A. Landman. W: T. Kroński: Kant. Warszawa: Wiedza Powszechna.
• Kołakowski L., 1988: Główne nurty marksizmu. Powstanie - rozwój - rozkład. Londyn: Aneks.
• Lepenies W., 1997: Trzy kultury. Przeł. K. Krzemieniowa. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
• Merton R.K., 1982: Teoria socjologiczna i struktura społeczna. Przeł. E. Morawska, J. Wertenstein-Żuławski. Warszawa: PWN.
• Ritzer G., 2004: Klasyczna teoria socjologiczna. Przeł. H. Jankowska. Poznań: Zysk i S-ka.
• Spencer H., 1884: Wstęp do socjologii. Przeł. H. Goldberg. Warszawa: Gebethner i Wolff.
• Szacki J., 1975: Wprowadzenie. W: W. Derczyński, A. Jasińska-Kania, J. Szacki, red.: Elementy teorii socjologicznych. Warszawa: PWN
• Szacki J., 1991: Dylematy historiografii idei oraz inne szkice i studia. Warszawa: PWN.
• Szacki J., 2002: Historia myśli socjologicznej. Wydanie nowe. Warszawa: PWN.
• Sztompka P., 1985: Teoria socjologiczna końca XX wieku. Wstęp do wydania polskiego. W: J. Turner: Struktura teorii socjologicznej. Przeł. J. Szmatka. Warszawa: PWN.
• Śpiewak P., red., 2006: Klasyczne teorie socjologiczne. Wybór tekstów. Warszawa: PWN.
• Turner J.H., 1985: Struktura teorii socjologicznej. Przeł. J. Szmatka. Warszawa: PWN.
• Weber M., 2002: Gospodarka i społeczeństwo. Zarys socjologii rozumiejącej. Przeł. D. Lachowska. Warszawa: PWN.
• Ziółkowski M., 2006: Teoria socjologiczna początku XXI wieku. W: A. Jasińska-Kania, L.M. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski, red.: Współczesne teorie socjologiczne. T. 1. Warszawa: Scholar.