Świat przedstawiony Górnego Śląska od (soc)realizmu do realizmu magicznego - reprezentacje symboliczne regionu w obrazach

• Autorzy: Krzysztof Łęcki , Paweł Ćwikła

Warianty tytułu

Depictions of Upper Silesian World from Socialist to Magic Realism - Symbolic Representation of the Region in Paintings

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Niniejszy artykuł powstał na podstawie badań przeprowadzanych w ramach VII europejskiego programu ramowego SPHERE ("Space, Place and the Historical and contemporary articulations of regional, national and European identities through work and community in areas undergoing economic REstructuring and regeneration") finansowanego przez Unię Europejską. W przedsięwzięcie zaangażowane były, oprócz zespołu polskiego, zespoły badaczy reprezentujące ośrodki naukowe z Niemiec, Francji, Anglii oraz Turcji. Polskim zespołem rekrutującym się w większości spośród pracowników Instytutu Socjologii Uniwersytetu Śląskiego kierowała prof. zw. dr hab. Kazimiera Wódz. Całość zagadnień badawczych poruszanych w ramach SPHERE została podzielona na kilka obszarów, spośród których każdy skupia się na określonych zagadnieniach merytorycznych w zakresie analizy czynników mających znaczenie dla kształtowania się, umacniania i ewentualnej zmiany tożsamości w kontekście przemian ustrojowo-ekonomicznych w okresie ostatnich 20 lat. Chodziło o tożsamość mieszkańców społeczności lokalnych, których zarówno życie zawodowe, prywatne, jak i szeroko rozumiane praktyki kulturowe związane były ściśle z określonym zakładem pracy (kopalnią, hutą). W części polskiej badania objęły mieszkańców tradycyjnych osiedli Będzina (Ksawera) i Rudy Śląskiej (Kaufhaus) (fragment tekstu)

EN

This article is based on research made in the framework of the Seventh European Framework Programme SPHERE funded by the European Union. Polish group of researches is headed by prof. dr hab. Kazimiera Wódz. This work refers to a number of assumptions important for the part of the project devoted mainly to cultural identity expressed and experienced using narrative strategies. Cultural consequences of these transformation processes are also interesting for the artists. There are the plenty of artistic and cultural achievements and works, in which artists express their close relationship with the region. That's because we decided to focus on just one segment of artistic activity in the present paper: on the way the artists create and reflect the pictures and imagines of the region. Individuality and cultural uniqueness of the region is perceived and promoted by movie directors despite (or perhaps because of) a dynamic change. The political and economic restructuring had an impact on the landscape of Silesian agglomeration and also on the minds of its inhabitants. However, always when the artists want to catch the cultural specificity in their films, they stress the values, habits, principles and beliefs which are used to show the region's individuality. Here we have films began with the poetic of realism, and even socialist-realism. The most industrial developed region of the People's Poland time, which was Upper Silesia, was the best to be shown as the arena of the conflict between the "new" and the "old". Then the effects of the gradual deindustrialization and slow decay of the socialistic system, led to the evolutionary transition to poetic of socalled "magic realism"; from the Silesian series films by Kazimierz Kutz, through comedies (often talking about the past times) until contemporary films. What we can see here is a kind of symbolic escape from the dying word of ironfoudries and mines, to not really recognized yet the world of late modernity. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Tożsamość lokalna; Działalność społeczna; Przestrzeń społeczno-gospodarcza

EN

Local identity; Social activity; Social economic space

• Czasopismo: Górnośląskie Studia Socjologiczne. Seria Nowa
• Rocznik: 2011
• Tom: 2
• Strony: 113-127

Twórcy

autor

Krzysztof Łęcki

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

autor

Paweł Ćwikła

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

Bibliografia

• Coser L.A., ed., 1963: Sociology Through Literature. Englewood Clifs, NJ., Prentice-Hall, Inc., 1963.
• Lipski A., Łęcki K., 1992: Perspektywy socjologii kultury artystycznej. Warszawa: PWN.
• Łotman J., 1983: Semiotyka filmu. Warszawa: WP.
• Simmel G., 1975: Socjologia. Warszawa: PWN.
• Sułkowsk i B., 1993: Hamletyzowanie nasze. Socjologia sztuki, polityki i codzienności. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Sułkowsk i B., 1999: O osobliwościach uprawiania socjologii literatury. "Przegląd Socjologiczny", T. XLVIII