Women as Perpetrators of Crimes in Poland: an Analysis from a Statistical Perspective

• Autorzy: Joanna Brzezińska

Warianty tytułu

Kobiety jako sprawczynie przestępstw w Polsce. Analiza z perspektywy statystyk

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

Celem niniejszego artykułu jest określenie tendencji dotyczących zjawiska przestępczości kobiet, kształtujących się w Polsce w latach 2003-2018. W tym celu na podstawie danych statystycznych uzyskanych z Ministerstwa Sprawiedliwości: 1) określono ogólną liczbę skazań sprawczyń w badanym okresie; 2) wyodrębniono te kategorie przestępstw, które skutkowały najwyższym poziomem skazań kobiet sprawczyń; 3) przeanalizowano typy przestępstw, które dominowały w kryminalnej aktywności kobiet; 4) ustalono, czy wzrasta poziom kobiecej agresji towarzyszący realizacji przestępstw. W toku badań sformułowano kilka uwag. Najważniejsze z nich są następujące: 1) kobiety dopuszczają się przestępstw analogicznych jak mężczyźni (brak takich czynów zabronionych, których by nie popełniały); 2) dzieciobójstwo, które uznawano za najbardziej symptomatyczne przestępstwo kobiece, ze względu na incydentalność skazań na podstawie art. 149 Kodeksu karnego traci ten charakter; 3) z badań statystycznych dotyczących liczby skazań kobiet sprawczyń wynika, że przestępstwem dominującym jest obecnie oszustwo. (abstrakt oryginalny)

EN

The article aims to determine the trends in the phenomenon of female delinquency in Poland in the years 2003-2018. To this end, on the basis of statistical data obtained from the Ministry of Justice: 1) the total number of convictions of female perpetrators during the analysed period was determined; 2) the categories of crimes which resulted in the highest level of convictions of female perpetrators were identified; 3) the types of crimes which dominated the criminal activity of women were analysed; 4) it was determined whether the level of female aggression accompanying the implementation of crimes increases. In the course of the research, several remarks were formulated, of which three findings remain the most important: 1) women commit crimes analogous to those of men (the absence of such prohibited acts which they would not commit); 2) infanticide, which was considered to be the most symptomatic female crime in view of the incidence of convictions under Article 149 of the Polish Criminal Code, loses its character; 3) the crime which dominates from the perspective of statistical research on the number of convictions of female perpetrators is currently fraud. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Kobieta; Przestępczość

EN

Woman; Crime

• Czasopismo: Studia Iuridica Lublinensia
• Rocznik: 2021
• Numer: Vol. 30, nr 1
• Strony: 11-34

Twórcy

autor

Joanna Brzezińska

• University of Wrocław, Poland

Bibliografia

• Adler F., The interaction between women's emancipations and female criminality: A cross-cultural perspective, [in:] The Criminology of Deviant Women, eds. F. Adler, R.J. Simon, Boston 1979.
• Bałandynowicz A., Przestępczość kobiet w środowisku miejskim, "Prokuratura i Prawo" 2002, no. 10.
• Błachut J., Kobiety recydywistki w świetle badań kryminologicznych, Wrocław 1981.
• Błachut J., Płeć a przestępczość, [in:] Nauka wobec przestępczości. Księga ku czci Prof. T. Hanauska, eds. J. Błachut, M. Szewczyk, J. Wójcikiewicz, Kraków 2001.
• Błachut J., Gaberle A., Krajewski K., Kryminologia, Gdańsk 2004.
• Brzezińska J., Dzieciobójstwo. Aspekty prawne i etyczne, Warszawa 2013.
• Brzezińska J., O dzieciobójstwie z perspektywy statystyk, "Nowa Kodyfikacja Prawa Karnego" 2010, no. 26.
• Brzezińska J., O niektórych kontrowersjach wokół znamion przestępstwa dzieciobójstwa, "Ius Novum" 2012, no. 2.
• Budyn-Kulik M., Zabójstwo tyrana domowego. Studium prawnokarne i wiktymologiczne, Lublin 2005.
• Cabalski M., Ogólne problemy stosowania przemocy przez kobiety, "Studia Prawnicze i Administracyjne Wyższej Szkoły Menedżerskiej w Warszawie" 2011, no. 1.
• Cabalski M., Przemoc stosowana przez kobiety, Kraków 2017.
• Carrabine E., Iganski P., Lee M., Criminology: A Sociological Introduction, New York 2004.
• Choy O., Raine A., Venables P.H., Farrington D.P., Explaining the gender gap in crime: The role of heart rate, "Criminology" 2017, vol. 55(2), DOI: https://doi.org/10.1111/1745-9125.12138.
• Czwojda A., Problematyka oszustw popełnionych przez kobiety w orzecznictwie Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu, [in:] Przestępczość kobiet. Wybrane aspekty, eds. J. Brzezińska, Warszawa 2017.
• Florkowski A., Telesiński S., Ocena psychopatologiczna sprawców zabójstw związanych z konfliktami w rodzinie, [in:] Stany afektywne w opiniowaniu sądowym psychiatryczno-psychologicznym, eds. Z. Majchrzyk, T. Gordon, E. Milewska, Warszawa 1991.
• Fluder R., Karnoprawna ocena realizacji przez kobietę znamion art. 197 k.k., [in:] Przestępczość kobiet. Wybrane aspekty, ed. J. Brzezińska, Warszawa 2017.
• Frodi A., Macaulay J., Thome P.R., Are women always less aggressive than men? A review of the experimental literature, "Psychological Bulletin" 1977, vol. 84(4), DOI: https://doi.org/10.1037/0033-2909.84.4.634.
• Grzyb M., Habzda-Siwek E., Płeć a przestępczość. O problemie dysproporcji płci wśród sprawców przestępstw z użyciem przemocy, "Archiwum Kryminologii" 2013, vol. 35.
• Hołyst B., Kryminologia, Warszawa 2004.
• Hołyst B., Psychologia kryminalistyczna, Warszawa 2006.
• Jaśkiewicz-Obydzińska T., Wach E., Sprawczynie zabójstw, [in:] Zabójcy i ich ofiary. Psychologiczne podstawy profilowania nieznanych sprawców zabójstw, eds. J.K. Gierowski, T. Jaśkiewicz-Obydzińska, Kraków 2002.
• Jurgielewicz-Delegacz E., Wypadki w komunikacji powodowane przez kobiety będące kierowcami - ujęcie kryminologiczne, [in:] Przestępczość kobiet. Wybrane aspekty, eds. J. Brzezińska, Warszawa 2017.
• Kolarczyk T., Kubiak J.R., Wierzbicki P., Przestępczość kobiet. Aspekty kryminologiczne i penitencjarne, Warszawa 1984.
• Kołakowska-Przełomiec H., Przemoc w rodzinie, "Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny" 1985, no. 1.
• Krajewski K., O pojęciu przemocy w kryminologii, "Studia Kryminologiczne, Kryminalistyczne i Penitencjarne" 1988, no. 19.
• Majchrzyk Z., Kiedy kobieta zabija. Motywy, osobowość, relacja sprawca - ofiara, strategie obronne, Warszawa 2009.
• Majchrzyk Z., Zabójczynie i zabójcy, Warszawa 2008.
• Makara-Studzińska M., Grzywa A., Turek R., Kobiece oblicza stosowania przemocy, "Postępy Psychiatrii i Neurologii" 2005, no. 14.
• Mandal E., Kobiecość i męskość. Popularne opinie a badania naukowe, Warszawa 2003.
• McQuigg R.J.A., Potential problems for the effectiveness of international human rights law as regards domestic violence, [in:] International Human Rights Law and Domestic Violence: The Effectiveness of International Human Rights Law, ed. R.J.A. McQuigg, Oxford - New York 2011.
• Mielnik S., Mężczyzna jako ofiara przemocy w rodzinie, [in:] Mężczyzna w kryzysie. Sytuacja prawna mężczyzn przeżywających problemy rodzinne, ed. R. Kucharski, Warszawa 2008.
• Moir A., Jessel D., Płeć mózgu. O prawdziwej różnicy między mężczyzną a kobietą, Warszawa 2017.
• Pełka-Sługocka M.-D., Sługocki L., Przestępstwa przy użyciu przemocy popełnione przez kobiety w Polsce, "Studia Kryminologiczne, Kryminalistyczne i Penitencjarne" 1983, vol. 13.
• Przybysz-Zaremba M., (Prze)moc kobiet - (nie)moc mężczyzn, "Szkice Humanistyczne Olsztyńskiej Szkoły Wyższej" 2008, vol. 8.
• Siemaszko A., Gruszczyńska B., Marczewski M., Atlas przestępczości w Polsce 3, Warszawa 2003.
• Steffensmeier D., Allan E., Gender and Crime: Toward a Gendered Theory of Female Offending, "Annual Review of Sociology" 1996, vol. 22, DOI: https://doi.org/10.1146/annurev.soc.22.1.459.
• Szatner S., Socjologia kobiety, Warszawa 1948.
• Szczepanik R., Teoretyczne perspektywy interpretacji przestępczości kobiet i mężczyzn, [in:] Teoretyczne perspektywy badań nad edukacją rodzajową, ed. M. Chomczyńska-Rubacha, Łódź 2007.
• Tyszkiewicz L., Kryminologia. Zarys systemu, Katowice 1986.
• Walker J.T., Maddan S., Understanding Statistics for the Social Sciences, Criminal Justice, and Criminology, London 2013.
• Więcek-Durańska A., Kobiety jako sprawczynie zgwałceń ze szczególnym okrucieństwem, "Psychiatria Polska" 2019, no. 153.
• Williams L.M., Finkelhor D., The characteristics of incestuius fathers. A review of recent studies, [in:] Handbook of Sexual Assault: Issues, Theories and Treatment of the Offender, eds. W. Marshall, D. Laws, H. Barbarce, New York - London 1990.
• Zielińska E., Kobiety i wymiar sprawiedliwości, "Prawo i Płeć" 2001, no. 1.
• Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie w Polsce wobec kobiet i wobec mężczyzn. Cześć I: Raport z badań ogólnopolskich, https://archiwum.mpips.gov.pl/gfx/mpips/userfiles/_public/1-2010_%20Raport-ogolnopolski_K-M_01-03-11.pdf [access: 10.10.2020].
• Otto P., Płeć piękna także łamie prawo. Odsetek kobiet wśród sprawców przestępstw rośnie, 8.01.2019, https://prawo.gazetaprawna.pl/galerie/1390926,duze-zdjecie,2,odsetek-kobiet-wsrod-sprawcow-przestepstw-rosnie.html [access: 19.11.2020].
• Stojer-Polańska J., Ciemna strona kobiet, www.swps.pl/strefa-psyche/blog/relacje/16043-ciemna-strona-kobiet [access: 19.11.2020].
• Fiscal Penal Act of 26 October 1971 (Journal of Laws 1984, no. 22, item 103).
• Act of 26 October 1982 on upbringing in sobriety and counteracting alcoholism (Journal of Laws 1982, no. 35, item 230).
• Act of 26 January 1984 - Press Law (Journal of Laws 1984, no. 5, item 24).
• Act of 31 January 1985 on the prevention of drug addiction (Journal of Laws 1985, no. 4, item 15).
• Act of 31 January 1985 on trademarks (Journal of Laws 1985, no. 5, item 17).
• Act of 18 April 1985 on inland fisheries (Journal of Laws 1985, no. 21, item 91).
• Act of 31 January 1989 - Banking Law (Journal of Laws 1989, no. 4, item 21).
• Act of 23 May 1991 on resolving collective disputes (Journal of Laws 1991, no. 55, item 236).
• Act of 23 May 1991 on trade unions (Journal of Laws 1991, no. 55, item 234).
• Act of 10 October 1991 on pharmaceuticals, medical materials, pharmacies, wholesalers and pharmaceutical supervision (Journal of Laws 1991, no. 105, item 452).
• Act of 16 April 1993 on combating unfair competition (Journal of Laws 1993, no. 47, item 211).
• Act of 4 February 1994 on copyright and related rights (Journal of Laws 1994, no. 24, item 83).
• Act of 7 July 1994 - Construction Law (Journal of Laws 1994, no. 89, item 414).
• Act of 29 September 1994 on accounting (Journal of Laws 1994, no. 121, item 591).
• Act of 29 June 1995 on public statistics (Journal of Laws 1995, no. 88, item 439).
• Act of 13 October 1995 - Hunting Law (Journal of Laws 1995, no. 147, item 713).
• Act of 9 November 1995 on the protection of health against the consequences of using tobacco (Journal of Laws 1996, no. 10, item 55).
• Act of 5 July 1996 on tax consultancy (Journal of Laws 1996, no. 102, item 475).
• Act of 5 December 1996 on the medical profession (Journal of Laws 1996, no. 28, item 152).
• Act of 24 April 1997 on combating infectious animal diseases, examination of slaughter animals and meat and on the Veterinary Inspection (Journal of Laws 1999, no. 66, item 752).
• Act of 24 April 1997 on counteracting drug addiction (Journal of Laws 1997, no. 95, item 468).
• Act of 21 August 1997 - Law on Public Trading in Securities (Journal of Laws 1997, no. 118, item 754).
• Act of 21 August 1997 on the protection of animals (Journal of Laws 1997, no. 111, item 724).
• Act of 29 August 1997 on the protection of personal data (Journal of Laws 1997, no. 133, item 883).
• Act of 22 August 1997 on the protection of persons and property (Journal of Laws 1997, no. 114, item 740).
• Act of 28 August 1997 on the organization and operation of pension funds (Journal of Laws 1997, no. 139, item 934).
• Act of 11 September 1997 on the organization of economic activity by persons performing public functions (Journal of Laws 1997, no. 106, item 679).
• Act of 16 July 1998 - Election Ordinance to municipal councils, poviats and voivodship assemblies (Journal of Laws 1998, no. 95, item 602).
• Act of 10 September 1999 - Fiscal Penal Code (Journal of Laws 1999, no. 83, item 930).
• Act of 22 January 2000 on general product safety (Journal of Laws 2000, no. 15, item 179).
• Act of 30 June 2000 - Industrial Property Law (Journal of Laws 2001, no. 49, item 508).
• Act of 21 July 2000 - Telecommunications Law (Journal of Laws 2000, no. 73, item 853).
• Act of 15 September 2000 - Code of Commercial Companies (Journal of Laws 2000, no. 94, item 1037).
• Act of 16 November 2000 on counteracting and financing terrorism (Journal of Laws 2000, no. 153, item 1505).
• Act of 15 December 2000 on the Trade Inspection (Journal of Laws 2001, no. 4, item 25).
• Act of 21 December 2000 on technical inspection (Journal of Laws 2000, no. 122, item 1321).
• Act of 2 March 2001 on spirits, kneading and bottling spirits (Journal of Laws 2001, no. 31, item 353).
• Act of 16 March 2001 on BOR (Journal of Laws 30 March 2001).
• Act of 11 May 2001 on the health conditions of food and nutrition (Journal of Laws 2001, no. 63, item 634).
• Act of 7 June 2001 on collective water supply (Journal of Laws 2001, no. 72, item 747).
• Act of 22 June 2001 on the production and trade in explosives, weapons and ammunition (Journal of Laws 2001, no. 67, item 679).
• Act of 18 July 2001 - Water Law (Journal of Laws 2001, no. 115, item 1229).
• Act of 6 September 2001 - Pharmaceutical Law (Journal of Laws 2001, no. 126, item 1381).
• Act of 5 July 2002 on the protection of certain services provided by electronic means based on or consisting in conditional access (Journal of Laws 2002, no. 126, item 1068).
• Act of 30 August 2002 on the conformity assessment system (Journal of Laws 2002, no. 204, item 208).
• Act of 13 September 2002 on spirit drinks (Journal of Laws 2002, no. 166, item 1362).
• Act of 28 February 2003 - Bankruptcy and Rehabilitation Law (Journal of Laws 2003, no. 60, item 535).
• Act of 23 July 2003 on the protection and care of monuments (Journal of Laws 2003, no. 162, item 1568).
• Act of 23 January 2004 on the monitoring and quality control system for liquid fuels (Journal of Laws 2004, no. 34, item 293).
• Act of 11 March 2004 on the protection of animals and combating infectious diseases (Journal of Laws 2004, no. 69, item 625).
• Act of 16 April 2004 on nature protection (Journal of Laws 2004, no. 880, item 6056).
• Act of 1 July 2005 on the collection of cells, tissues and organs (Journal of Laws 2005, no. 169, item 1411).
• Act of 29 July 2005 on counteracting drug addiction (Journal of Laws 2005, no. 179, item 1485).
• Act of 16 December 2005 on products of animal origin (Journal of Laws 2005, no. 17, item 127).
• Act of 25 August 2006 on food and nutrition safety (Journal of Laws 2006, no. 171, item 1225).
• Act of 25 August 2006 on the fuel quality monitoring and scrutinizing system (Journal of Laws 2006, no. 169, item 1200).
• Act of 18 October 2006 on the production of spirit drinks (Journal of Laws 2006, no. 208, item 1539).
• Act of 20 March 2009 on the safety of mass events (Journal of Laws 2009, no. 62, item 504).
• Act of 5 November 2009 on cooperative savings and credit unions (Journal of Laws 2012, item 855).
• Act of 9 April 2010 on disclosing economic information and disclosing economic data (Journal of Laws 2010, no. 81, item 530).
• Act of 20 May 2010 on medical devices (Journal of Laws 2010, no. 107, item 679).
• Act of 5 January 2011 - Electoral Code (Journal of Laws 2011, no. 21, item 112).
• Act of 9 June 2011 - Geological and Mining Law (Journal of Laws 2011, no. 163, item 981).
• Act of 19 August 2011 on payment services (Journal of Laws 2011, no. 199, item 1175).
• Act of 12 December 2013 on foreigners (Journal of Laws 2013, item 1650).
• Act of 15 January 2015 on bonds (Journal of Laws 2015, item 238).
• Act of 11 September 2015 on insurance and reinsurance activities (Journal of Laws 2015, item 1844).

Identyfikatory

DOI

10.17951/sil.2021.30.1.11-34